VVD roept kabinet op VPD's mogelijk te maken - Hoofdinhoud
Vanmiddag spreken wij over piraten, de noodzaak van het beveiligen van de internationale doorvaart en beoordelen wij de effectiviteit en de doelmatigheid van het gevoerde beleid. Vrije doorvaart is van groot belang voor onze open economie. Nog belangrijker is dat op een enkel groot containerschip met zo’n 19.000 20-voets containers tegenwoordig zomaar bijna een miljard aan handelswaar kan zitten. Piraterij bedreigt daarmee niet alleen de zeevarenden maar een enkele geslaagde kaping kan voor een land een economische crisis inluiden. Veiligheid van zeevarenden en het beschermen van grote economische belangen rechtvaardigen in voldoende mate de inzet van publieke middelen om de dreiging van piraterij te weerstaan.
Zeerovers en piraten zijn van alle tijden. De Hollandse marine heeft ruim 500 ervaring in het jagen op piraten en zeerovers. Destijds beginnend op de Noordzee en daarna op alle wereldzeeën. Wij kunnen dat. Je moet ergens goed in zijn. Laten wij dit goed kunnen.
In de beleidsdoorlichting wordt geconcludeerd dat, en ik citeer: “…Defensie een doeltreffende en doelmatige bijdrage heeft geleverd aan de bescherming van kwetsbare scheepvaart nabij Somalië. Nederland heeft een herkenbare en richtinggevende bijdrage aan de operaties van de NAVO en EU geleverd.
Deze operaties, in combinatie met de zelf-beschermingsmaatregelen door de scheepvaartbranche en het gebruik van beveiligers (militair en privaat), hebben het aantal kapingen en aanvallen op koopvaardijschepen sterk teruggebracht. De dalende trend is echter omkeerbaar omdat de voorwaarden voor piraterij in Somalie nog aanwezig zijn. Rondom de Hoorn van Afrika is nu sprake van ongestoorde scheepvaart maar deze toestand is alleen te handhaven met een voortzetting van de internationale maritieme aanwezigheid.
De VVD vindt het beschermen van mensen, van alle zeevarenden belangrijk. De VVD vindt het handhaven van de internationale rechtsorde op zee belangrijk. De daling van het aantal kapingen en aanvallen toont aan dat de internationale bestrijding van piraterij op zee effectief is. Het is nu belangrijk de behaalde resultaten te bestendigen en meer duurzame oplossingen te vinden. Professor Van Hoesel concludeert in zijn oordeel als onafhankelijk expert dat het ministerie van Defensie onderkend dat je niet moet blijven dweilen met de kraan open, maar dat je moet kijken naar de oorzaken van piraterij om uiteindelijk te kunnen voorkomen dat de piraterij blijft voortbestaan. Dat vergt inspanningen die voor een belangrijk deel buiten defensie liggen. Aan de minister vraag ik daarom wat dit betekent voor de aard en omvang van de Nederlandse bijdrage aan de internationale antipiraterijoperaties in de toekomst. Het zal onontkoombaar zijn dat wij hiermee samen oplopen met het debat over de artikel 100 brief voor de verlenging van de antipiraterijmissie Atalanta.
Vooruitlopend op het antwoord van de minister noem ik hier de private Vessel Protection Detachements (VPD). Dit onderwerp leeft zeer bij de leden van de VVD fractie. Ik vind het onbegrijpelijk dat de uitgerekend de vakbonden, die toch zouden moeten opkomen voor de veiligheid van zeevarenden, betogen dat zij geen enkele reden zien waarom de overheid niet in staat is of wil zijn om de gevraagde gewapende beveiliging aan de reders aan te bieden. De FNV stelt verder dat het aanvaardbaar zou moeten zijn om de kosten hiervoor benodigde gewapende beveiliging uit de algemene middelen te financieren. De FNV heeft kennelijk een jarenlange discussie volledig gemist. Het gaat niet om de kosten maar om uitvoerbaarheid. Het gaat over koopvaardijschepen voor welke de militaire VPD’s te omvangrijk zijn en niet flexibel genoeg. Principieel gedoe om niks blokkeert een praktische oplossing met private VPD’s waar de vakbond van zeevarenden NAUTILUS en de vereniging van reders KVNR om vragen. Ik herhaal nog eens de conclusies uit de evaluatie en de doorlichting: De maritieme operaties, in combinatie met de zelf-beschermingsmaatregelen door de scheepvaartbranche en - ik kan het niet genoeg benadrukken - het gebruik van beveiligers (militair en privaat), hebben het aantal kapingen en aanvallen op koopvaardijschepen sterk teruggebracht. De VVD vindt het onbegrijpelijk dat de Kamer hierover zelfs weigert te inhoudelijk te spreken.