EU moet ‘speciale relatie’ met Turkije aangaan - Hoofdinhoud

Machtsgreep van president Erdogan decimeert de kans op Turks EU-lidmaatschap. Dat biedt ruimte voor een zakelijker ‘speciale relatie’.

Sinds 2005 onderhandelt de Europese Unie (EU) formeel met Turkije over toetreding. De onderhandelingen lopen parallel met de groeiende macht van de islamitische president Recep Tayyip Erdogan, met als voorlopig sluitstuk het referendum op zondag 16 april. Deze ultieme machtsgreep door Erdogan leidt mogelijk het einde in van het Turkse kandidaat-lidmaatschap van de EU.

Dit vooruitzicht biedt nieuwe kansen, zegt Manfred Weber (44, CSU), de Duitse fractievoorzitter van de Europese Volkspartij (EVP) in het Europees Parlement. Hij wil af van de Turkse status van kandidaatlid van de EU, die vooral negatieve effecten heeft en de relaties tussen de EU en Turkije telkens verzuurt. In plaats daarvan moet de EU een ‘speciale relatie’ met Turkije aangaan.

Zo lijkt de EU aan te sturen op het einde van het proces van Turkse toetreding, die altijd al kansloos was. Europarlementariër Hans van Baalen (56, VVD): ‘Ik ben het met Weber eens. Alleen is het nu allemaal heel emotioneel. En de les van Helmut Kohl is dat als je het speelveld niet kunt overzien, je beter even niets kunt doen.’

— — —

Dat de EU geen democratisering oogst in Turkije maar het tegendeel, leidt tot ergernis in Europa, en de kritiek op Turkije die daaruit voortvloeit, zorgt voor ergernis in Ankara. Toch breekt de Europese Unie de toetredingsonderhandelingen niet definitief af.

Dit is alleen te begrijpen in het licht van de migrantenstroom naar Europa, en van de druk van de Verenigde Staten; Washington wil Turkije behouden als (NAVO-)partner. Van Baalen: ‘Turkije kan geen lid worden van de Europese Unie, maar het Europese belang komt op de eerste plaats, en dan is Turkije nodig om de immigratie te stoppen.’

Lees het hele artikel in Elsevier (abo) of via Blendle (€ 0,29)