Polen en Hongaren kun je maar beter niet provoceren - Hoofdinhoud

De regeringsleiders van de Europese Unie besluiten binnenkort of de Poolse regering gestraft moet worden voor haar ondemocratische gedrag. De nationalisten in Hongarije hangt eenzelfde zwaard boven het hoofd. Passen de oostelijke lidstaten nog wel bij de Europese Unie?

Gotische kathedralen

VVD-Europarlementariër Hans van Baalen onderstreept dat de oostelijke en westelijke regio’s in Europa nooit een eenheidsworst zijn geweest. ‘Er was in de geschiedenis nooit veel gelijkenis tussen - laten we zeggen - Zweden en Roemenië. Helmut Kohl (voormalig bondskanselier, red.) zei eens dat Europa ophoudt waar de gotische kathedralen eindigen.’

Niettemin trekt Van Baalen een streep in het zand van de diversiteit zodra overheden de pers aanpakken en zich bemoeien met de rechterlijke macht. ‘Daarover hebben we afspraken gemaakt in EU-verdragen, die door elke lidstaat zijn getekend.’

Als het echter gaat om zaken waarover in de Europese verdragen niets is vastgelegd, dan hebben wij niet het recht anderen ‘de morele les te lezen’, vindt Van Baalen. Dan moet wel degelijk rekening worden gehouden met lokale omstandigheden en overtuigingen.

De Europarlementariër noemt zaken als het homohuwelijk en vrije abortus, waarover in het oosten van de EU minder liberaal wordt gedacht dan hier. Hij vindt het ‘niet slim’ om provocatief met een abortusboot voor de Poolse kust te gaan liggen. ‘Dat ervaren machthebbers als bedreigend, het geeft ze de wind in de zeilen en het werkt dus contraproductief. Het kost misschien jaren, maar veranderingen op deze terreinen zullen echt van binnenuit moeten komen.’

Tweederangs

Hoe nu verder met de spanningen tussen Brussel en de oostelijke EU-staten?

Van Baalen verwacht veel van de krachten binnen samenlevingen zelf. ‘Ik heb er alle vertrouwen in dat de oppositie in Polen in staat is om volgende verkiezingen te winnen. En premier Orbán ontmoet in eigen land inmiddels ook de nodige tegenstand. Dát zal de motor van verandering zijn.’

Lees het hele artikel op de site van het Nederlands Dagblad (abo) of via Blendle