Debat over de Staat van de Europese Unie - Hoofdinhoud

In de Staat van de Europese Unie 2019 geeft de regering haar visie op de EU i. Daarin is ook aandacht voor de Nederlandse inzet op verschillende beleidsterreinen. De Jong i (EP/SP) had graag gezien dat er in de Staat van de Europese Unie een apart hoofdstuk was gewijd aan de rol van het Europees Parlement i.

Prioriteiten

Waar moet de Europese Unie zich de komende jaren vooral op richten? Woordvoerders denken verschillend over de prioriteiten.

• - 

  Mulder i (VVD): economische groei en grensoverschrijdende problemen als migratie
• - 

  Van Baalen i (EP/VVD): snelle en effectieve besluitvorming en uitvoering
• - 

  Omtzigt i (CDA): transparantie en reductie van financiële risico's
• - 

  Van Rooijen (50PLUS): herijking van de geopolitieke positie
• - 

  Asscher i (PvdA): een eerlijke economie als middel voor sociale vooruitgang
• - 

  Eickhout i (EP/GroenLinks): sociale aspecten en belastingbetaling door multinationals

De EU is vooral bezig met het oplossen van problemen die zij zelf heeft gecreëerd, betoogt Maeijer i (PVV). Nederland moet er volgens haar dan ook zo snel mogelijk uit stappen. Maar In 't Veld i (EP/D66) beschouwt het streven naar nationale soevereiniteit als gevaarlijke, wereldvreemde dagdromerij, die leidt tot desastreuze keuzes.

Leijten i (SP) wil dat de Unie flexibeler wordt: laat landen zelf kiezen waar ze aan meedoen. De Nederlandse regering moet vaker op de rem trappen, zegt Bisschop i (SGP), bijvoorbeeld bij het vormen van een Europees (grens)leger.

Rol Europese Commissie

Er is een minder politieke Europese Commissie i nodig, zo schrijft minister Blok i in een opiniestuk in de Financial Times. Leijten (SP) is het daarmee eens en wil daarom dat de Commissie niet meer het initiatief neemt voor nieuw beleid. Maar Asscher (PvdA) ziet weinig in een technocratische Commissie.

De EU moet oplossingen zoeken voor de grote uitdagingen van deze tijd, benadrukt Jetten i (D66). Daarin moet de Europese Commissie volgens hem politiek richting kunnen geven. De Lange i (EP/CDA) is het daarmee eens. Zij vreest dat een ambtelijke Commissie naar binnen gericht zal zijn, terwijl politieke en strategische beslissingen genomen moeten worden.

Het is goed dat de Europese Commissie nepnieuws wil bestrijden, stelt Van Raan i (PvdD). Maar dan is het volgens hem vreemd dat zij zelf ook het nodige nepnieuws naar buiten brengt.

Rechtsstaat

Veel woordvoerders maken zich zorgen over de rechtsstaat in landen als Polen en Hongarije. De scheiding der machten en de mediavrijheid staan in Hongarije bij het grofvuil, zegt Buitenweg i (GroenLinks). Daar sluit Tang i (EP/PvdA) zich bij aan: wees minder terughoudend bij inbreuk op burgerlijke vrijheden.

EU-lidstaten moeten elkaar meer aanspreken op mensenrechten, betoogt Van der Graaf i (ChristenUnie). Dat kan volgens haar via een systeem van peerreview. Nederland zet in op de invoering van zo'n instrument, antwoordt minister Blok.

In de Europese samenleving is geen plek voor racisme, uitsluiting en xenofobie, vindt Azarkan i (DENK). Daarom pleit hij voor een Europese aanpak van rechtsextremisme.

Begrotingsregels

Italië houdt zich al jaren niet aan de Europese begrotingsregels, en ook Frankrijk heeft die regelmatig overtreden. Dit kan zo niet, zegt Van Dalen i (EP/CU/SGP). Ook Mulder (VVD), Omtzigt (CDA) en Van Rooijen i (50PLUS) zijn kritisch.

De Europese Commissie moet afgesproken regels strikt toepassen, vindt premier Rutte i. Hij betreurt het dat dit, vooral bij de grote landen, om politieke redenen niet altijd gebeurt. Dit ondergraaft het draagvlak in landen als Nederland.

Brexit

Gaat het Britse Lagerhuis alsnog akkoord met het gesloten uittredingsverdrag, komt er een harde brexit of gaat het misschien allemaal wel niet door? Het is onzeker wat de uitkomst van het proces zal zijn. We moeten alles doen om een harde brexit te voorkomen, zegt Van der Graaf (ChristenUnie).

Diertransporten

Hazekamp i (EP/PvdD) beschrijft grote misstanden bij het vervoer van dieren naar landen buiten de EU. Daar moet wat haar betreft zo snel mogelijk een einde aan worden gemaakt.

De Kamer stemt op 12 februari over de ingediende moties.