Europese Raad 16 december 2021 - Hoofdinhoud
Op 16 december 2021 kwamen de 27 Europese regeringsleiders en staatshoofden fysiek bijeen in Brussel voor een bijeenkomst van de Europese Raad i. De voorzitters van de Europese Raad en de Europese Commissie i en de Hoge Vertegenwoordiger voor buitenlands beleid en veiligheid i waren hierbij aanwezig. Op deze Europese Top liet premier Rutte i zich voor het grootste gedeelte van de top vervangen door de Belgische premier Alexander de Croo i vanwege het Tweede Kamerdebat over het coalitieakkoord.
Op deze EU-Top i werd gedebatteerd over een aantal urgente kwesties. Op de formele agenda stond het bespreken van de aanpak van COVID-19, hoge energieprijzen, veiligheids- en defensiebeleid, en het Europese buitenlandbeleid.
Inhoudsopgave
COVID-19
De regeringsleiders bespraken de verslechterde situatie rondom het coronavirus en de gevolgen van de opkomst van omikron, een nieuwe coronavariant. De EU-leiders benadrukten nogmaals het belang van vaccinatie voor iedereen en de inzet van boosterdoses. Naast vaccinatie moet verder werk worden gemaakt van de uitvoering van de EU-strategie voor COVID-19-geneesmiddelen, met inbegrip van gezamenlijke aanbestedingen.
Als reactie op het oplopend aantal besmettingen hebben verschillende Europese landen vliegverboden ingesteld. De Europese Raad heeft het belang van een gecoördineerde aanpak met betrekking tot de geldigheid van de Europese coronapas benadrukt om het vrije verkeer tussen de lidstaten of reizen naar de EU niet onevenredig te belemmeren. De aanstaande nieuwe regels voor de Europese coronapas zouden een einde moeten maken aan de extra eisen die sommige EU-landen stellen aan EU-burgers uit andere landen.
Om de belemmeringen voor de wereldwijde inzet van vaccins snel weg te nemen, roept de Europese Raad de Commissie op de steun aan de lidstaten en derde landen verder op te voeren, de samenwerking met de fabrikanten voort te zetten en de coördinatie met de Wereldgezondheidsorganisatie, Covax en andere partners te versterken.
Energieprijzen
De EU-leiders hebben op de top geen overeenstemming kunnen bereiken over de aanpak van de hoge energieprijzen. De discussies liepen zo hoog op dat ze het ook niet eens konden worden over een gezamenlijke eindtekst over het onderwerp, wat uitzonderlijk is voor een top. Bij de volgende bijeenkomst in maart 2022 zal hier verder over gepraat worden.
Veiligheid en defensiebeleid
Op de top is ook gesproken over het Europese defensiebeleid. In het licht van de grotere wereldwijde instabiliteit, toenemende strategische concurrentie en complexe veiligheidsdreigingen willen de EU-leiders dat de EU meer verantwoordelijkheid zal nemen voor haar eigen veiligheid alsook op het gebied van defensie en ervoor zorgen dat ze autonomer kan optreden. De EU-leiders willen het strategisch partnerschap tussen de EU en de NAVO versterken. Ook is het strategisch kompas kort besproken, dat een strategische visie voor het Europese veiligsheids- en defensiebeleid voor de komende jaren uitstippelt.
Tijdens de volgende bijeenkomst in maart 2022 zullen de EU-leiders terugkomen op het thema veiligheid en defensie, wanneer ook de bekrachtiging van het strategisch kompas op het programma zal staan.
Buitenlands beleid
Als laatste op de agenda stond het Europese buitenlandbeleid. Er werd gesproken over de spanningen met Belarus. De EU zal de door Belarus gestarte hybride aanval blijven bestrijden met een vastberaden reactie, en de Europese Raad herhaalde zijn eis dat alle politieke gevangenen onmiddellijk en onvoorwaardelijk worden vrijgelaten. De regeringsleiders roepen nogmaals ertoe op een einde te maken aan de onderdrukking van het maatschappelijk middenveld en de onafhankelijke media.
Ook hebben de EU-leiders nogmaals volledige steun uitgesproken voor de soevereiniteit en territoriale integriteit van Oekraïne. Ze waarschuwden ook dat elke verdere militaire agressie tegen Oekraïne enorme gevolgen zal hebben en zware kosten met zich mee zal brengen. Deze strafmaatregelen, waarover de EU-leiders nu nog niets kwijt willen om het effect te vergroten, zullen worden afstemmen met gelijkgezinde landen.