Besluit 2024/2218 - Ondertekening van het Kaderverdrag van de Raad van Europa over artificiële intelligentie en de mensenrechten, de democratie en de rechtsstaat - Hoofdinhoud

Publicatieblad

van de Europese Unie

NL

L-serie

2024/2218

4.9.2024

Bij Besluit (EU) 2022/2349 (1) heeft de Raad de Commissie gemachtigd om namens de Unie de onderhandelingen te openen over een verdrag van de Raad van Europa over artificiële intelligentie en de mensenrechten, de democratie en de rechtsstaat. Op 17 mei 2024 zijn de onderhandelingen met succes afgerond met de parafering van het Kaderverdrag over artificiële intelligentie en de mensenrechten, de democratie en de rechtsstaat (“het verdrag”) en de vaststelling van het verdrag door het Comité van ministers van de Raad van Europa.

Het verdrag bevat algemene beginselen en verplichtingen die de partijen bij het verdrag moeten naleven om de bescherming van de mensenrechten, de democratie en de rechtsstaat te waarborgen met betrekking tot de activiteiten binnen de levenscyclus van artificiële-intelligentiesystemen (“AI-systemen”).

Op 13 juni 2024 hebben het Europees Parlement en de Raad, op grond van de artikelen 16 en 114 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU), Verordening (EU) 2024/1689 van het Europees Parlement en de Raad (2) vastgesteld, die regels bevat, die over het algemeen gebaseerd zijn op volledige harmonisatie, die het in de handel brengen, het in gebruik stellen en het gebruiken van AI-systemen in de Unie regelen. Die regels zijn rechtstreeks in de lidstaten toepasselijk, tenzij uitdrukkelijk anders is bepaald in die verordening. Het verdrag wordt in de Unie uitsluitend door middel van Verordening (EU) 2024/1689 en ander toepasselijk acquis van de Unie uitgevoerd.

Activiteiten binnen de levenscyclus van AI-systemen die verband houden met de bescherming van nationale veiligheidsbelangen zijn uitgesloten van het toepassingsgebied van dit verdrag. AI-systemen die uitsluitend voor nationale veiligheidsdoeleinden in de handel worden gebracht, in gebruik worden gesteld of worden gebruikt, met of zonder wijzigingen, alsook de output van AI-systemen die uitsluitend voor dergelijke doeleinden in de Unie worden gebruikt, ongeacht het soort entiteit dat deze activiteiten uitvoert, worden ook uitgesloten van het toepassingsgebied van Verordening (EU) 2024/1689, die de belangrijkste rechtshandeling van de Unie is voor de uitvoering van het verdrag. Bovendien blijft nationale veiligheid de exclusieve bevoegdheid van elke lidstaat zoals bedoeld in artikel 4, lid 2, van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU). Bijgevolg moet het standpunt van de Unie dat in de door het verdrag ingestelde Conferentie van de Partijen tot uitdrukking moet worden gebracht, de hierboven uiteengezette grenzen in acht nemen. De Commissie moet zich met name onthouden van besprekingen over activiteiten binnen de levenscyclus van AI-systemen met betrekking tot de bescherming van nationale veiligheidsbelangen en het innemen van een standpunt hierover tijdens de vergaderingen van de Conferentie van de Partijen.

Aangezien het personele en het materiële toepassingsgebied van het verdrag en de materiële bepalingen daarvan grotendeels overlappen met Verordening (EU) 2024/1689, die wordt aangevuld door ander toepasselijk acquis van de Unie, kan de sluiting van het verdrag gevolgen hebben voor gemeenschappelijke regels van de Unie of de strekking daarvan wijzigen in de zin van artikel 3, lid 2, VWEU. Dergelijk ander...