Mr.dr. R. Kranenburg

foto Mr.dr. R. Kranenburg
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Eerste Kamer
Met dank overgenomen van Parlement.com.

Staatsrechtgeleerde met groot gezag, die, hoewel hij meer wetenschapper dan politicus was, onder andere als senator en partijvoorzitter een voorname rol in de VDB speelde. Zoon van een tabaksfabrikant en aanvankelijk rechter. Werd in 1914 hoogleraar, eerst in Amsterdam en daarna in Leiden. Schreef handboeken over het staats- en administratief recht. Als lid van de nieuwgevormde PvdA volgde hij in 1946 De Vos van Steenwijk i op als Eerste Kamervoorzitter. Leidde in 1948 de inhuldigingsplechtigheid van koningin Juliana in de Nieuwe Kerk. Werd in 1951 lid van de Raad van State.

VDB, PvdA
functie(s) in de periode 1929-1955: lid Eerste Kamer, voorzitter Eerste Kamer, lid Raad van State

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Roelof

geboorteplaats en -datum
Groningen, 8 september 1880

overlijdensplaats en -datum
's-Gravenhage, 28 december 1956

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • VDB (Vrijzinnig-Democratische Bond), tot 9 februari 1946
  • PvdA (Partij van de Arbeid), vanaf 9 februari 1946

3.

Hoofdfuncties/beroepen (9/13)

  • rechter Arrondissementsrechtbank te Utrecht, van 1 januari 1914 tot 1 januari 1915
  • hoogleraar staats- en administratief recht, alsmede volkenrecht en rechtsfilosofie, Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam, van 1 januari 1915 tot 1 september 1927 (benoemd 28 oktober 1914)
  • hoogleraar staatsrecht, Rijksuniversiteit Leiden, van 1 september 1927 tot 20 maart 1942 (benoemd bij K.B. van 4 juni 1927; in 1942 ontslagen door de Duitsers)
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 17 september 1929 tot 17 september 1935
  • lid Provinciale Staten van Zuid-Holland, van 2 juli 1935 tot 4 juli 1939
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 9 juni 1937 tot 1 juni 1951
  • hoogleraar Nederlands staatsrecht, Rijksuniversiteit Leiden, van 6 mei 1945 tot 1 juni 1948
  • voorzitter Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 23 juli 1946 tot 1 juni 1951 (benoemd bij K.B. van 18 juli 1946)
  • lid Raad van State, van 1 juni 1951 tot 1 oktober 1955 (benoemd bij K.B. van 11 mei 1951)

gevangenschap/internering
  • geïnterneerd gijzelaarskamp te Sint-Michielsgestel, van 7 augustus 1942 tot 17 december 1942
  • gevangenschap in Scheveningen, augustus 1943 (enkele weken)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/13)

  • voorzitter Staatscommissie van advies inzake de status van de ambtenaren, van augustus 1952 tot 28 december 1956
  • voorzitter Staatscommissie inzake nadere Grondwetswijziging betreffende de buitenlandse betrekkingen, van 1 oktober 1954 tot 1955

afgeleide functies, presidia etc. (2/9)
  • lid afdeling Justitie (Raad van State)
  • lid afdeling Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen (Raad van State)

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër (3/4)
  • Leidde op 6 september 1948 de Verenigde Vergadering waarin koningin Juliana werd ingehuldigd
  • Verliet in 1948 de voorzitterstoel om het woord te kunnen voeren bij het debat over de voorstellen tot Grondwetsherziening
  • Verliet in december 1949 de voorzitterstoel om het woord te kunnen voeren bij het debat over het wetsvoorstel inzake de Soevereiniteitsoverdracht aan Indonesië

opvallend stemgedrag (0/1)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

8.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Moest zich tussen eind december 1946 en 19 maart 1947 wegens ziekte laten vervangen als Kamervoorzitter

uit de privésfeer (3/4)
  • Zat in augustus 1943 enkele weken in Scheveningen gevangen wegens deelneming voor de VDB aan geheim overleg der verboden politieke partijen
  • Vader van J. L. Kranenburg, griffier van de internationale delegaties van de Staten-Generaal.
  • Zijn broer Ferdinand was raadsheer in de Hoge Raad (1927-1940)

verkiezingen
  • Werd in 1929 gekozen door Groep I: Noord-Brabant, Zeeland, Utrecht en Limburg
  • Werd in 1937, 1946 en 1948 gekozen door Groep II: Gelderland, Overijssel, Groningen en Drenthe

niet-aanvaarde politieke functies
  • minister van Justitie, juli 1939 (weigerde benoeming te aanvaarden in vijfde kabinet-Colijn)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • W.M. Peletier, "Kranenburg, Roelof (1880-1956)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel I, 324
  • Wie is dat? 1938, 1956

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.