M.V.E.H.J.M. (Max) graaf de Marchant et d'Ansembourg - Hoofdinhoud

Zeer Duits geöriënteerde Limburgse edelman, die sinds 1933 bij de NSB in het voorste gelid stond. Trad in 1914 als Fahnen Junker in het Duitse leger en diende daarin tot het einde van de Eerste Wereldoorlog als officier. Burgemeester in een kleine Limburgse gemeente, tot zijn NSB-lidmaatschap tot zijn ontslag leidde. Omschreef zichzelf als een antiparlementaire voorstander van de corporatistische staat, maar was voor de oorlog niettemin lid van het parlement. Liet zich daar geregeld antisemitisch uit. Was belast met de buitenlandse contacten van de NSB en tijdens de bezetting Commissaris der Provincie Limburg. In 1946 veroordeeld tot vijftien jaar gevangenisstraf wegens het helpen van de vijand in tijd van oorlog.

NSB
functie(s) in de periode 1935-1941: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, lid Eerste Kamer, fractievoorzitter EK, Commissaris der Provincie (Nazigezind)

• - 

  RKSP (Roomsch-Katholieke Staatspartij)
• - 

  NSB (Nationaal-Socialistische Beweging), van 15 december 1933 tot september 1944 (stamboeknummer 20.000. Nadat hij begin september 1944 met vrouw en kinderen naar Duitsland was gevlucht (kasteel Herdingen in Westfalen) royeerde Mussert hem als lid)

• - 

  burgemeester van Amstenrade, van 1 juli 1925 tot 15 februari 1934 (ontslag vanwege ambtenarenverbod voor NSB'ers)
• - 

  lid Provinciale Staten van Limburg, van 8 april 1927 tot 7 juli 1931 (voor de RKSP)
• - 

  lid Provinciale Staten van Limburg, van 2 juli 1935 tot 18 december 1935 (voor de NSB)
• - 

  lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 18 december 1935 tot 8 juni 1937
• - 

  fractievoorzitter NSB Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 18 december 1935 tot 1 juni 1937
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 8 juni 1937 tot 1 februari 1941
• - 

  fractievoorzitter NSB Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 8 juni 1937 tot 10 mei 1940
• - 

  Commissaris der Provincie Limburg, van 1 februari 1941 tot 6 september 1944 (benoemd 5 januari 1941)
• - 

  ambteloos

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

• - 

  voorzitter Kamer van Koophandel voor de Zuidelijk Mijnstreek te Heerlen, van 1933 tot 1935
• - 

  gedelegeerd commissaris Rheinische Parasinfabrieken A.G., omstreeks 1940

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

• - 

  Diende in 1938 een initiatiefwetsvoorstel in tot afschaffing van de rijwielbelasting. Het voorstel, dat vooral uit propagandistisch oogpunt was ingediend, werd verworpen.
• - 

  Wilde in 1938 een motie indienen waarin het beleid van minister Patijn inzake de erkenning van de Italiaanse soevereiniteit over Abessinnië werd goedgekeurd. De motie kwam niet in behandeling, omdat deze onvoldoende werd ondersteund.
• - 

  Vroeg op 9 mei 1940 een interpellatie aan over de internering van met name Rost van Tonningen. Een besluit over dat verzoek kon door het uitbreken van de oorlog de volgende dag niet meer worden genomen.

• - 

  Op 9 mei 1940 ontnam de Tweede Kamervoorzitter hem het woord, nadat hij in een debat over een wetsvoorstel inzake zwaardere bestraffing van schending van staatsgeheimen zich beledigend had uitgelaten over de regeringen van Zweden en Noorwegen. Hij weigerde die woorden terug te nemen.
• - 

  Werd in 1940 belast met de contacten van de NSB met de bezettingsmachten
• - 

  Voerde als Commissaris der Provincie in 1941 in Limburg het leidersbeginsel in voor de besturen van gemeenten, waarop 44 burgemeesters ontslag namen

• - 

  Door de marechaussee werd in april 1940 op zijn kasteel in Amstenrade - zonder resultaat - huiszoeking gedaan naar illegale wapens
• - 

  Nadat de doodstraf tegen hem was geëist, veroordeelde het Bijzonder Gerechtshof te 's-Hertogenbosch hem op 13 mei 1946 tot vijftien jaar gevangenisstraf en levenslange ontzetting uit de beide kiesrechten, wegens het in tijd van oorlog opzettelijk hulp verlenen aan de vijand. Nadat wederom de doodstraf tegen hem was geëist, is dit vonnis op 9 oktober 1946 bevestigd door de Bijzondere Raad van Cassatie.
• - 

  Werd op 1 juli 1954 na tweederde van zijn straf vrijgelaten

• - 

  Hij hield veel van het uniform van de NSB dat hij bij allerlei gelegenheden droeg

• - 

  Werd in 1935 tot Eerste Kamerlid gekozen door Groep I: Noord-Brabant, Zeeland, Utrecht en Limburg

• - 

  lid Eerste Kamer, juni 1937 (wegens verkiezing tot Tweede Kamerlid)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

• - 

  A.A. de Jonge, "Marchant et d'Ansembourg, Maximilianus Victor Eugène Hubertus Josef Maria graaf de (1894-1975)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel IV, 322
• - 

  Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in woord en beeld (1938)
• - 

  L. de Jong, "Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog", deel 1 (Voorstel), 317
• - 

  L. Heynens, "Graaf Maximiliaan de Marchant et d'Ansembourg", in: R.H.P. Coumans e.a. (red.), "Adel aan Maas, Roer en Geul" (2009), 111

• - 

  archief-De Marchant et d'Ansembourg, RIOD
• - 

  dossiers bijzondere rechtspleging: Nationaal Archief, CABR inv. nr. 74914

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.