H.C.W. (Harry) Moorman

foto H.C.W. (Harry) Moorman
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Beeldbank Nationaal Archief
Met dank overgenomen van Parlement.com.

Katholieke marineofficier die onder meer actief was in Nederlands-Indië. Werd in 1949 staatssecretaris voor Marine, hetgeen hij tot 1959 bleef, maar had feitelijk de politieke leiding van dat departement. Was ook korte tijd als staatssecretaris van Oorlog belast met personeelszaken. Na zijn staatssecretariaat werd hij Tweede Kamerlid voor de KVP. In die functie hield hij zich vooral bezig met Koninkrijkszaken. Behoorde tot de rechtervleugel van zijn fractie en stemde tegen de Goedkeuring van het verdrag over Nieuw-Guinea. Vriendelijke man, die ferm taalgebruik echter niet schuwde. Vurig pleitbezorger van de marinebelangen.

KVP
functie(s) in de periode 1949-1967: lid Tweede Kamer, staatssecretaris

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Henricus Cornelis Willem (Harry)

geboorteplaats en -datum
Roermond, 30 juli 1899

overlijdensplaats en -datum
's-Gravenhage, 5 mei 1971

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • partijloos, tot mei 1949
  • KVP (Katholieke Volkspartij), vanaf mei 1949

3.

Hoofdfuncties/beroepen (8/16)

  • commandant Maritieme Middelen te Tandjong Priok, van 1939 tot 16 januari 1940
  • stafofficier organisatie en internationale betrekkingen, Commandement der Zeemacht te Batavia (Ned.-Indië), vanaf 1940
  • lid Indische subcommissie van de Commissie Onderzoek Gedragingen van het Marinepersoneel in oorlogstijd, van juli 1946 tot januari 1947
  • vlagofficier personeel, ministerie van Marine, van 15 januari 1947 tot 1 mei 1949
  • staatssecretaris van Marine (onder verantwoordelijkheid van de minister belast met het marinebeleid), van 1 mei 1949 tot 19 mei 1959
  • staatssecretaris van Oorlog (belast met personeelszaken en algemene zaken, waaronder legervorming), van 23 oktober 1950 tot 2 september 1952
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 15 juli 1952 tot 6 september 1952
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 20 maart 1959 tot 22 februari 1967

gevangenschap/internering
  • Japans krijgsgevangene te Makassar, van 1942 tot 1943
  • Japans krijgsgevangene te Batavia en Bandoeng (Java), van 1943 tot 25 augustus 1945

officiersrangen (4/7)
  • kapitein-luitenant ter zee, van 1940 tot 1945
  • kapitein-ter-zee, van 1945 tot 1 mei 1947
  • schout-bij-nacht, van 1 mei 1947 tot 11 oktober 1950
  • vice-admiraal, van 11 oktober 1950 tot 1954

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Nevenfuncties

  • lid Defensiecommissie, van 1 juli 1959 tot maart 1967
  • lid Raad van Advies en Toezicht Staatsdrukkerij- en Uitgeverijbedrijf, tot 1967

afgeleide functies, presidia etc. (2/4)
  • ondervoorzitter Commissie van Voorbereiding voor de ontwerp-Oorlogswet voor Nederland (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 18 juni 1963 tot april 1964
  • voorzitter vaste commissie voor de betrekkingen met Suriname en de Nederlandse Antillen (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 4 oktober 1966 tot 22 februari 1967

comités van aanbeveling, erefuncties etc.
erelid Nederlands-Zuidafrikaanse Werkgemeenschap, vanaf 1963

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

5.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

6.

Activiteiten

als parlementariër
  • Was defensie-woordvoerder van de KVP-Tweede Kamerfractie. Hield zich ook bezig met Koninkrijkszaken, civiele verdediging, ruimtevaart en buitenlandse zaken.
  • Stelde in 1965 met Meulink (ARP) en Van Dis (SGP) vragen over de financiële steun van Nederland aan het Zuid-Afrikaanse verzet tegen de apartheidspolitiek en stemde in 1966 als enige van zijn fractie tegen het begrotingsartikel hierover.

opvallend stemgedrag (0/5)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.


als bewindspersoon (beleidsmatig)
  • Wist in 1950 door met ontslag te dreigen te voorkomen dat investeringen in leger en luchtmacht ten koste zouden gaan van opbouw van de marinevloot
  • Stelde in 1950/1951 een vlootplan op, waarbij efficiënte organisatie en noodzakelijke besparingen voorop stonden. Het bestond onder meer uit de bouw van een vliegkampschip, twee kruisers, twaalf jagers en acht onderzeeboten.

7.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Werd pas na zijn benoeming tot staatssecretaris lid van de KVP
  • Was in december 1963 medeondertekenaar van een verzoekschrift aan de regering om overleg met de regering van 'het broedervolk' in Zuid-Afrika te gaan voeren om de vriendschapsbanden te verstevigen
  • Behoorde tot de rechtervleugel van de KVP. Keerde zich in 1965 tegen de komst van het kabinet-Cals.

uit de privésfeer (3/5)
  • Werd (later) gehinderd door doofheid, die mede het gevolg was van ontberingen tijdens zijn Japanse gevangenschap
  • Zijn moeder overleed in 1914; zijn vader hertrouwde in november 1915
  • Had een buitenechtelijke zoon

pseudoniemen, bij-, koos- en schuilnamen
"De admiraal"

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

8.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • J.W.L. Brouwer, "Miljarden voor defensie?", in: P.F. Maas en J.M.M.J. Clerx (eds.), "Het kabinet-Drees-Van Schaik 1948-1951", band C, 231-233
  • J.W.L. Brouwer, "'De stem van de marine in de ministerraad. Schout-bij-nacht H.C.W. Moorman als staatssecretaris van Marine in het kabinet Drees-Van Schaik, 1949-1951", in: "Politieke Opstellen 9" (1989)
  • J.W.L. Brouwer, "Moorman, Henricus Cornelis Willem (1899-1971)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel IV, 341
  • Wie is dat? 1956

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

9.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

10.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.