A.P. Staalman

foto A.P. Staalman
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: IISG
Met dank overgenomen van Parlement.com.

Dissident antirevolutionair Tweede Kamerlid, dat uiteindelijk brak met de ARP en een nieuwe partij, de CDP, oprichtte. Werkzaam in Den Helder onder meer als boekhandelaar en uitgever van een kritisch blad. In de Tweede Kamer dé belangenbehartiger van dienstplichtigen en van het lagere marinepersoneel. Zette zich ook in voor de vissersweduwen. Keerde zich in 1902 tegen het kabinet-Kuyper i. Voerde in 1917 in het district Den Helder een felle verkiezingsstrijd met de jeugdige P.J. Oud i, die hem toen versloeg. In de periode 1918-1922 Tweede Kamerlid voor de CDP. Sociaal voelend man, die prikkelend kon optreden en zichzelf 'een echte jongen van het volk' noemde.

ARP, A.P. Staalman, CDP
functie(s) in de periode 1894-1922: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Andries Popke

geboorteplaats en -datum
Hellevoetsluis, 2 november 1858

overlijdensplaats en -datum
Driebergen (gem. Driebergen-Rijsenburg), 6 maart 1938

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • ARP (Anti-Revolutionaire Partij), van 27 november 1894 tot maart 1903
  • CDP (Christen-Democratische Partij), van 24 april 1905 tot 1926
  • CDU (Christelijk-Democratische Unie), vanaf 1926

lid tussentijds gevormde fractie(s)
fractie-A.P. Staalman (noemde zichzelf wel antirevolutionair), van 27 november 1894 tot 19 september 1905

3.

Hoofdfuncties/beroepen (7/11)

  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 27 november 1894 tot 19 september 1905 (voor het kiesdistrict Den Helder)
  • lid Provinciale Staten van Noord-Holland, van 6 juli 1909 tot 5 juli 1910 (voor het kiesdistrict Den Helder)
  • ambtenaar Centrale Arbeidsinspectie, van 1914 tot 1918
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 september 1918 tot 24 juni 1922
  • fractievoorzitter (eenmansfractie) CDP Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 september 1918 tot 24 juni 1922
  • lid gemeenteraad van Amsterdam, van 15 juni 1921 tot 15 september 1922 (ontslag wegens verhuizing naar Bussum)
  • directeur Aardappeldrogerij "Fleming" te Driebergen

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/3)

  • voorzitter Helderschee Vissersvereeniging
  • hoofdredacteur weekblad "De Christen-Democraat", vanaf 15 oktober 1902 (opgericht door hem en mr. Tiemen de Vries)

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • Hij kwam in het bijzonder op voor de belangen van het lagere marinepersoneel en voor vissers en vissersweduwen
  • Interpelleerde in 1921 minister Van Dijk over niet-uitvoering van zijn motie over ondersteuning van weduwen en wezen van militairen

opvallend stemgedrag (0/8)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

8.

Wetenswaardigheden

algemeen (3/6)
  • In februari 1903 stelde het bestuur van de ARP in de Kieskring Noord-Holland, dat de houding van Staalman zo in strijd was met zijn plicht als antirevolutionair dat hij - zonder schuld erkenning - geen lid kon blijven van de ARP
  • Verliet in 1903 de ARP en richtte in 1905 de Christen-Democratische Partij op
  • Stemde tijdens het kabinet-Kuyper bij 91 stemmingen 44 maal anders dan de overige ARP-leden

uit de privésfeer (3/4)
  • Opichter en organisator van de A.R.-kiesvereniging "Nederland en Oranje" in Den Helder
  • Oprichter van de A.R.-Centrale kiesvereniging in het kiesdistrict Den Helder
  • Organiseerde als raadslid periodiek maaltijden voor de Helderse kinderen

anekdotes en citaten
  • Bracht de aristocratische burgemeester van Den Helder soms tot wanhoop door als raadlid ellenlange redevoeringen te houden en daarin allerlei beschuldigingen te uiten
  • Droeg ooit een pannetje snert de Tweede Kamer binnen om de minister zelf te laten proeven wat de militairen te eten kregen
  • De kleinere broodjes die matrozen kregen in plaats van de grote kugen waarmee ze drie dagen moesten doen, werden Staalmannetjes genoemd

verkiezingen (3/9)
  • Werd in 1913 in de eerste stemmingsronde verslagen door Th.H. de Meester (ul)
  • Werd in 1917 bij een tussentijdse verkiezing verslagen door P.J. Oud (vdb)
  • Werd in 1917 bij de algemene verkiezingen na herstemming verslagen door P.J. Oud (vdb). Derde kandidaat was C. Thomassen (sdap).

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie (6/7)
  • H.G. Ouwerkerk, scriptie Staatkundig-Historische Studiën, RU Leiden (z.j.)
  • W. Slagter, "Staalman, Andries Popke (1858-1938)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel IV, 476
  • H.G. Ouwerkerk, "Staalman, Andries Popke", in: Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland, deel V, 279
  • H.J. Langeveld, "Protestants en progressief. De Christelijk-Democratische Unie 1926-1946)", 10 e.v.
  • H. van Felius en H.J. Metselaars, "Noordhollandse Statenleden 1840-1919"
  • I. Lipschits, "De protestants-christelijke stroming tot 1940"

Biografisch Woordenboek(en)
  • biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland
  • biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.