J.J. (Jozias) van Aartsen

foto J.J. (Jozias) van Aartsen
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotobureau Dijkstra
Met dank overgenomen van Parlement.com.

VVD-politicus, maar zoon van een Haagse ARP-bestuurder en minister. Begon zijn loopbaan bij de VVD-Tweede Kamerfractie, onder meer als ambtelijk secretaris, en was daarna directeur van de Telders-stichting en medewerker van minister Wiegel i. Na secretaris-generaal van Binnenlandse Zaken te zijn geweest, werd hij minister van Landbouw in het kabinet-Kok I i. Startte een grootschalige saneringsoperatie in de varkenshouderij. Minister van Buitenlandse Zaken in het tweede kabinet-Kok i. Werd in 2002 Kamerlid en in 2003 fractievoorzitter van de VVD. Mocht zich echter niet politieke leider noemen en stapte na de verloren raadsverkiezingen van 2006 op. Stond als burgemeester van Den Haag (2008-2017) goed aangeschreven bij de bevolking. Was in 2017 waarnemend commissaris van de Koning in Drenthe en van december 2017 tot juli 2018 waarnemend burgemeester van Amsterdam.

VVD
functie(s) in de periode 1978-2018: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, minister, directeur wetenschappelijk instituut partij, Commissaris van de Koning(in), burgemeester van 's-Gravenhage, secretaris-generaal

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Jozias Johannes (Jozias)

geboorteplaats en -datum
's-Gravenhage, 25 december 1947

2.

Partij/stroming

partij(en)
VVD (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)

3.

Hoofdfuncties/beroepen (13/14)

  • ambtelijk secretaris VVD-fractie Tweede Kamer der Staten-Generaal, van mei 1971 tot 15 november 1974
  • directeur Prof.Mr. B.M. Teldersstichting, wetenschappelijk bureau VVD, van 15 november 1974 tot 1 juni 1979
  • chef Bureau van de secretaris-generaal, ministerie van Binnenlandse Zaken, van 1 juni 1979 tot 1 april 1983
  • plaatsvervangend secretaris-generaal ministerie van Binnenlandse Zaken, van 1 april 1983 tot 1 oktober 1985
  • secretaris-generaal ministerie van Binnenlandse Zaken, van 1 oktober 1985 tot 22 augustus 1994
  • minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, van 22 augustus 1994 tot 3 augustus 1998
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 19 mei 1998 tot 3 augustus 1998
  • minister van Buitenlandse Zaken, van 3 augustus 1998 tot 22 juli 2002
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 23 mei 2002 tot 30 november 2006
  • fractievoorzitter VVD Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 27 mei 2003 tot 8 maart 2006
  • burgemeester van 's-Gravenhage, van 27 maart 2008 tot 1 maart 2017
  • waarnemend Commissaris van de Koning in Drenthe, van 19 april 2017 tot 1 december 2017
  • waarnemend burgemeester van Amsterdam, van 4 december 2017 tot 12 juli 2018

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties

huidige
  • voorzitter Raad van Toezicht "Het Nationale Theater", vanaf 1 januari 2019
  • onderzoeker informatielek Schiekadeblok-zaak, vanaf februari 2019 (samen met prof. Wim Voermans)
  • voorzitter bestuur Verzetsmuseum Amsterdam, vanaf januari 2020

vorige (4/25)
  • lid Raad van Advies "The Hague Institute for Global Justice", van 2011 tot 2018
  • lid Comité Nederlandse Veteranendag
  • lid Nationaal Comité 200 jaar Koninkrijk der Nederlanden, van 5 juli 2011 tot 19 januari 2016
  • voorzitter Adviesraad Nederland-Ruslandjaar 2013

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.


afgeleide functies, presidia etc.
voorzitter vaste commissie voor Buitenlandse Zaken (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 20 april 2006 tot 30 november 2006

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • Was in de periode 2002-2003 buitenland-woordvoerder van zijn fractie
  • Was in 2003 woordvoerder van zijn fractie in het debat over de affaire-Margarita

opvallend stemgedrag
  • Stemde in 2002 als enige van zijn fractie vóór het wetsvoorstel tot goedkeuring van het Verdrag van Cotonou (EG-ACS-landen)

als bewindspersoon (beleidsmatig) (5/14)
  • Zette zich in voor verbetering van de hulpverlening van Nederlanders in buitenlandse gevangenissen. Organiseerde in 2001 hierover een Ronde Tafel Conferentie. (25.203)
  • Stelde in 2001 samen met minister De Grave een Toetsingskader op voor de uitzending van Nederlandse militairen in het kader van vredesmissies. Dit betreft onder meer de informatievoorziening aan de Kamer, de criteria voor deelname, eventuele risico's en evacuatie en de bewapening. (23.591, nr. 7)
  • Was in augustus 2001 samen met minister De Grave verantwoordelijk voor het besluit om in NAVO-verband Nederlandse militairen naar Macedonië te sturen in het kader van een vredesoperatie (22.181)
  • Was in oktober 2001 samen met minister De Grave verantwoordelijk voor het besluit militaire steun in te zetten in de strijd in Afghanistan. Nederland leverde 1400 militairen voor de strijd tegen het Taliban-regime. (27.925)
  • Was in december 2001 samen met minister De Grave verantwoordelijk voor het besluit om in VN-verband troepen te zenden naar Afghanistan (27.925)

als bewindspersoon (wetgeving) (5/14)
  • Bracht in 1998 de wet tot stand tot Goedkeuring van de op 16 december 1997 te Brussel tot stand gekomen Protocollen bij het Noord-Atlantisch Verdrag betreffende de toetreding van de Republiek Hongarije, de Republiek Polen en de Tsjechische Republiek (26.032)
  • Bracht in 1998 samen met minister-president Kok en staatssecretaris Benschop de wet tot stand tot Goedkeuring van het op 2 oktober 1997 tot stand gekomen Verdrag van Amsterdam houdende wijziging van het Verdrag betreffende de Europese Unie en de Verdragen tot oprichting van de Europese Gemeenschappen. Het verdrag roept onder meer de functie van Hoge Vertegenwoordiger voor het Gemeenschappelijk Buitenlands en Veiligheidsbeleid in het leven. Het personenverkeer komt onder de eerste pijler te vallen en het Schengenverdrag wordt deel van het Europese Verdrag. De positie van het Europees Parlement wordt versterkt door grotere bevoegdheden op het terrein van onder andere milieu, vervoer en sociaal beleid. (25.922)
  • Bracht in 2001 samen met minister Korthals een wet tot stand ter goedkeuring van het op 17 juli 1998 totstandgekomen Statuut van Rome inzake het Internationaal Strafhof (27.484)
  • Bracht in 2001 een rijkswet tot stand ter Goedkeuring van het op 2 maart 2000 te Oranjestad (Aruba) tot stand gekomen Verdrag inzake samenwerking met de Verenigde Staten betreffende toegang tot en gebruik van faciliteiten in de Nederlandse Antillen en Aruba voor drugsbestrijding vanuit de lucht (27.229)
  • Bracht in 2001 samen met minister Korthals wetten tot stand ter uitvoering van verdragen over bestrijding van terroristische bomaanslagen en van financiering van terrorisme.

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

8.

Wetenswaardigheden

algemeen (5/6)
  • Werd in 2001 door de meerderheid van de Tweede Kamer bekritiseerd omdat hij vóór deelname van de Servische oppositie aan de tweede ronde van de verkiezingen had gepleit. De Servische oppositie claimde na de eerste ronde al de overwinning en beschuldigde de Servische regering van malversaties. Minister-president Kok nam openlijk afstand van de uitspraak van Van Aartsen. Na een openhartig gesprek tussen beiden werd de lucht geklaard.
  • Genoot daarna zichtbaar van het ministerschap van Buitenlandse Zaken, maar botste met premier Kok over de coördinatie van het buitenlands beleid
  • In oktober 2001 ontstond er enige spanning met minister-president Kok over de coördinatie van het buitenlands beleid. Van Aartsen meldde dat hij Kok had geïnformeerd dat niet Pronk maar Lubbers door de VN werd genoemd als kandidaat voor de post van Hoge Commissaris van de Vluchtelingen, terwijl Kok ontkende dat hij hiervan in kennis was gesteld. Tijdens een Kamerdebat verklaarde Kok dat de melding van Van Aartsen terloops was gedaan tijdens een gesprek over vele onderwerpen en dat de melding hem blijkbaar ontgaan was. Kok had eerder zelf meegedeeld dat hij op verzoek van de secretaris-generaal van de VN had gezwegen over de kandidatuur van Lubbers.
  • Werd op 15 mei 2003 als (beoogde) fractievoorzitter van de VVD gekozen, als opvolger van Gerrit Zalm (toen beoogd minister van Financiën)
  • Na de verkiezingsnederlaag van de VVD bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 trad hij, na overleg met Mark Rutte, Uri Rosenthal en Jan van Zanen, af als fractievoorzitter.

uit de privésfeer
  • Op 1 april 2004 reed een verwarde vrouw in Den Haag met haar auto op hem en zijn persvoorlichter in, waarbij de laatste lichtgewond raakte. De vrouw werd later tot t.b.s. met dwangverpleging veroordeeld.

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • Koen Greven en Kees van der Malen, "Jozias van Aartsen, minister van afstand", NRC Handelsblad, 24 november 1997
  • J.M. Bik, "Schoktherapeut in een mooi Haags streepjespak. Jozias van Aartsen, van Haags zondagskind tot geslagen minister", NRC Handelsblad, 4 september 2000
  • Raymond van den Boogaard, "Praktisch ingestelde, redelijke eigenzinnige VVD'er", NRC Handelsblad, 15 september 2003
  • Paul van der Zwan, "'Stijfkoppig en intuïtief'. Portret Jozias van Aartsen", VNG Magazine, 7 maart 2008
  • Toof Brader en Marja Vuijsje, "Haagse portretten. Tweede-Kamerleden, ministers, staatssecretarissen" (1995, 1999)
  • Roel Bekker, "Jozias van Aartsen", in: "Marathonlopers rond het Binnenhof. Topambtenaren bij het rijk 1970-2010" (2012), 57

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.