Ir. J. van den Broek

foto Ir. J. van den Broek
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Persoonlijkheden
Met dank overgenomen van Parlement.com.

Zakenman die in 1942 minister van Financiën in Londen werd en later tevens een klein jaar minister was van economische aangelegenheden. Mijnbouwkundig ingenieur, die zowel in Nederlands-Indië als in Nederland directiefuncties vervulde bij de Billiton Maatschappij en bij dochterondernemingen daarvan. Tijdens de oorlog leidde hij vanuit New York de Nederlandse inkooporganisatie voor militair materieel voor Nederlands-Indië. Gold als een bekwame minister, die belangrijk voorbereidend werk verrichtte voor naoorlogs herstel van de overheidsfinanciën. Had oog voor democratische verhoudingen en weigerde in 1945 daarom zitting te nemen in een kabinet zonder sociaaldemocraten.

Liberaal, maar partijloos
functie(s) in de periode 1942-1945: minister

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Johannes

geboorteplaats en -datum
Haarlem, 26 oktober 1882

overlijdensplaats en -datum
Wassenaar, 22 oktober 1946

2.

Partij/stroming

stroming(en)
liberaal

partij(en)
partijloos

3.

Hoofdfuncties/beroepen (6/11)

  • lid Raad van Bestuur Centraal-Afrikaansche Exploitatiemaatschappij, van november 1928 tot 1931
  • lid Raad van Bestuur N.V. Billitonmaatschappij, van juni 1931 tot december 1942
  • voorzitter Netherlands Purchasing Commission, inkooporganisatie voor militair materieel ten behoeve van Nederlands-Indië, van 1941 tot december 1942
  • minister van Financiën, van 9 december 1942 tot 23 februari 1945
  • minister van Handel, Nijverheid en Landbouw ad interim, van 31 mei 1944 tot 23 februari 1945 (na het aftreden van minister Kerstens)
  • voorzitter Raad van Bestuur N.V. Billitonmaatschappij, van mei 1945 tot 22 oktober 1946

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Nevenfuncties (2/6)

  • voorzitter Nederlands Comité voor gebiedsuitbreiding, van 1945 tot 22 oktober 1946 (bundeling van diverse actiecomités)
  • voorzitter internationaal tin-comité, van september 1945 tot 22 oktober 1946

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

5.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

6.

Activiteiten

als bewindspersoon (beleidsmatig)
  • Bevorderde als minister de monetaire samenwerking in de Benelux
  • Breidde als minister de naoorlogse geldsanering voor

als bewindspersoon (wetgeving)
  • Vaardigde in september 1944 een Besluit (Stb. E 80) uit waardoor de in- en uitvoer kon worden beperkt en aan regels kon worden gebonden
  • Vaardigde in september 1944 Besluiten (Stbb. E 110 en E 111) uit waarbij de Distributiewet 1939 en de Prijsopdrijvings- en hamsterwet 1939 opnieuw (voorlopig) in werking werden gesteld

7.

Wetenswaardigheden

algemeen (3/7)
  • Kreeg half december 1944 een hartaanval en verbleef daarna in Londen in een ziekenhuis. Van den Tempel nam hem toen waar als minister van Financiën en De Booy als minister van Landbouw, Handel en Nijverheid.
  • Vroeg op 18 januari 1945 ontslag vanwege de weigering van de koningin om het ontwerp-besluit inzake het Noodparlement te bekrachtigen
  • Weigerde in 1945 aan te blijven als minister toen bleek dat er geen sociaaldemocraten in het kabinet zouden worden opgenomen

uit de privésfeer
  • Een broer van hem was hoogleraar ontleedkunde aan de Rijksuniversiteit Utrecht

anekdotes en citaten
  • Zijn activiteiten als voorzitter van de Netherlands Purchasing Commission in New York verrichte hij voor een salaris van één dollar per jaar

niet-aanvaarde politieke functies
  • minister van Financiën, februari 1945

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

8.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • A.E. Kersten, "Broek, Johannes van den (1882-1946)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel IV, 68
  • L. de Jong, "Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog" deel IX (eerste helft), 361
  • Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in woord en beeld (1938)
  • J.E. Visser, scriptie basisdoctoraal, RU Leiden (1982)

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

9.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

10.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.