Europese ruimtevaartorganisatie zoekt astronauten m/v - Hoofdinhoud

Beluister de reportage van Willemien Groot over de open dag voor astronauten (3'21")

De Europese Ruimtevaartorganisatie ESA zoekt vier nieuwe astronauten. Kandidaten moeten beschikken over een goede lichamelijke en geestelijke gezondheid, een natuurwetenschappijke achtergrond en het liefst enige vliegervaring. Zo'n veertig belangstellenden uit Nederland meldden zich op de informatiemiddag van de ESA in Noordwijk.

De selectie voor het Europese astronautenkorps begint op 19 mei. De criteria zijn op het oog opvallend soepel. "Je hoeft geen superman te zijn", stelt de Nederlandse ruimtevaarder André Kuipers de potentiële astronauten gerust. Een bril, klein van stuk, man of vrouw: iedereen maakt een kans. Je moet alleen niet zwanger zijn. Russisch is een pré. "En die psychologische onderzoeken zijn erop gericht je in de war te brengen. Niemand komt daar ongeschonden doorheen." Toch duurt de volledige sollicitatieprocedure een jaar, waarin de kandidaten volledig binnenstebuiten worden gekeerd. "Dan kun je vast wennen aan de injectienaalden", grijnst Kuipers. Medische onderzoeken zijn routine in het leven van astronauten, feitelijk menselijke proefkonijnen.

Boegbeeld

Het boegbeeld van de Nederlandse ruimtevaart krijgt veel vragen over de manier waarop hij die felbegeerde baan kreeg. "Gewoon proberen. Als je het niet doet, heb je daar later altijd spijt van." Kuipers stippelde tijdens zijn studie en in zijn vrije tijd nauwgezet zijn pad uit. Toen hij in 1992 hoorde dat de ESA mensen zocht, waagde hij een poging. "Ik koesterde geen hoge verwachtingen, maar er waren toen al mensen die zeiden dat ik een goede kans maakte." Kuipers haalde de laatste ronde, maar werd uiteindelijk niet geselecteerd. Dat gebeurde pas in 1998, toen het corps werd uitgebreid, en de kandidaten op de reservelijst aan bod kwamen. Inmiddels is Kuipers in volle training voor zijn tweede reis naar het International Space Station.

Hoe gek het ook klinkt, de Europese astronautenploeg heeft mensen te kort. Door de toenemende Europese bemoeienissen met het International Space Station mogen er meer astronauten naar boven. Het korps telt nu nog acht actieve ruimtevaarders, die ook nog eens steeds ouder worden. De hoogste tijd voor een nieuwe generatie ruimtereizigers. Zeker nu de plannen voor de bouw van een Maanbasis en een bemande reis naar Mars steeds realistischer worden.

Dromen

De veertig potentiële ruimtevaarders hebben allemaal hun eigen reden om te solliciteren op deze droombaan. Zoals Harry van Hulten (39), F16-vlieger bij Defensie. "Het is een avontuur, een droom die werkelijkheid wordt. Ik denk dat het overweldigend mooi is daarboven."

George Korthals Altes, co-piloot op een Boeing 737, is geïnteresseerd in de toekomst. Die van zijn kinderen, maar ook op het gebied van techniek en ontwikkeling. Zijn portie geluk bij het vinden van een droombaan heeft hij al gehad. Maar ruimtevaart is nog spannender. "De mogelijke ontwikkelingen die je kunt meemaken in de ruimtevaart, zijn het interessantst. Burgerluchtvaart is een commerciële instelling, in de ruimtevaart ben je continu bezig met technische vooruitgang. Daarin raak je nooit uitgeleerd. Dat is voor mij de reden om dit schot te wagen."

Geduldig

Guillaume Weerts, coördinator van het selectiebeleid binnen de ESA, verwacht tenminste 20.000 aanmeldingen uit de zeventien ESA-landen. De kans dat opnieuw een Nederlander doordringt tot het astronautenkorps is klein, waarschuwt hij. Anders dan bij eerdere vacatures is er geen voorselectie per land, maar gaan alle kandidaten vanaf het begin op een grote hoop. "Die oude procedure was tijdrovend en kostbaar. Bovendien willen we echt de allerbeste kandidaten vinden."

Behalve ongezond gemotiveerd, stressbestendig en sociaal, moet je ook nog eens heel geduldig zijn, zegt Kuipers. "En er is altijd een kans dat je, ondanks de opleiding, toch nooit gaat vliegen. En een Zweedse collega moest veertien jaar wachten, maar heeft een geweldige vlucht gehad." De echte doorzetters dienen zich te realiseren dat ze hun carrière moeten opgeven. De opleiding duurt zo lang, dat een wetenschapper of een arts hopeloos achterop raakt in zijn vakgebied.

De selectieronde begint op 19 mei en eindigt op 15 juni. Als alles meezit, maken de gelukkigen in 2013 hun reis naar het International Space Station. De ultieme droom waar zij minstens vijf jaar op hebben gewacht.