Transparantieregister: register van belangenvertegenwoordigers Europa - Hoofdinhoud

Dit gratis register geeft een overzicht van de activiteiten van belangenvertegenwoordigers die actief zijn in Europa. Sinds juni 2011 draagt het register de naam 'transparantieregister' en is het register van de Europese Commissie i samengevoegd met dat van het Europees Parlement i, waarbij lobbygroepen verplicht zijn om zich in te schrijven. Sinds april 2021 is deze verplichting er ook voor andere belangengroepen.

In januari 2019 stemde het Europees Parlement in met een aantal wijzigingen in het Reglement van Orde i en daarmee ook het transparantieregister. Zo zijn rapporteurs, schaduwrapporteurs en commissievoorzitters verplicht om bijeenkomsten met belangenvertegenwoordigers te publiceren op de website van het Parlement.

In april 2021 werden de regels uitgebreid waardoor de registratieplicht voor de gehele EU geldt. Vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans stelde in september 2016 al voor om het register uit te breiden.

Belangenorganisaties kunnen in het register onder meer hun budget, contactgegevens, doelstellingen en interessegebieden invoeren. Deze gegevens zijn vervolgens algemeen toegankelijk voor het publiek. Het register biedt ook de mogelijkheid om een klacht in te dienen wanneer een organisatie zich niet aan de in het register gepubliceerde gedragscode voor belangenvertegenwoordigers houdt.

Voor het Europees Parlement is registratie verplicht indien lobbyorganisaties toegang willen tot het gebouw. Dit geldt niet voor de andere EU-instellingen.

Europarlementariërs kunnen er voor kiezen om vrijwillig een 'legislative footprint' toe te voegen aan hun rapport. Hierin kunnen gegevens opgenomen worden van alle belangenbehartigers waarmee de rapporteurs i contact hebben gehad tijdens het schrijven van hun rapport.

Het Europees Parlement beschikt al vanaf 1996 over een lobbyregister. Toen de Europese Commissie in 2008 een eigen tegenhanger opzette, gingen in het Parlement al snel stemmen op om de twee registers te combineren en ook lobbyisten die zich richten op de Raad van Ministers i erin op te nemen. In juni 2011 is het gecombineerde register gerealiseerd.

Bij de presentatie van de plannen voor het register in april 2011 wezen Europarlementariërs erop dat het ook nog de bedoeling is dat de Europese Raad van Ministers zich bij het register aansluit. In juni 2012 installeerde de Raad een waarnemer op het secretariaat van het register. Hoewel zijn rol strikt informeel is, is hij aanwezig bij wekelijkse vergaderingen en houdt hij de Raad op de hoogte van het aantal ingeschreven organisaties.

In januari 2015 lanceerde de Europese Commissie een nieuwe versie van het register, waarin vooral de kosten die met het lobbyen gemoeid zijn duidelijker worden weergegeven.

In april 2021 ging het Europees Parlement ermee akkoord dat de regels voor lobbyisten verder zijn aangescherpt. Zo is er onder meer een verplichte registratie van belangen­vertegenwoordigers. Dit was aanvankelijk nog geen verplichting.