Marijnissen (SP): Interview met Ezzulia - Hoofdinhoud

De meeste mensen kennen Jan Marijnissen als politicus en dan met name in zijn rol als fractievoorzitter van de SP. Jan Marijnissen heeft echter ook een flink aantal non-fictie boeken geschreven, waarin hij verschillende politieke, maatschappelijk en sociale onderwerpen bespreekt. Ook heeft hij lange tijd een politiek weblog bijgehouden.? Hiervoor schreef hij stukken die insprongen op actuele gebeurtenissen binnen de politiek en de maatschappij. Begin dit jaar won Marijnissen de Machiavelliprijs 2008, waarin hij werd geprezen voor de manier waarop hij “jarenlang op authentieke wijze de standpunten van zijn partij” in de Tweede Kamer heeft verwoord. Een veelzijdig man. In een persoonlijk interview praat ik met hem over schrijven, zijn boeken, de reden om te stoppen met zijn weblog en de kracht van authenticiteit.

Interview met Ezzulia.nl, een site voor boekenliefhebbers

Door Natasza Tardio

Hoe ben je ooit begonnen met schrijven?

Het schrijven is ooit begonnen met een verzameling columns voor de Tribune, dit is een partijblad. Mijn eerste boek was Tegenstemmen. Ik heb dat geschreven in zes weken en dit was een integrale reactie op het neoliberalisme van Frits Bolkenstein. Het was de eerste keer dat iemand dat woord gebruikte. Het tweede boek was Effe dimmen – een rebel in Den Haag en was een verantwoording over de eerste vier jaar in de kamer. De laatste oorlog heb ik geschreven met Karel Glastra.

In je boek ’Waar historie huis houdt’ schrijf je o.a. over geschiedenis en het belang daarvan. Wat is volgens jou de belangrijkste les die we uit de geschiedenis kunnen leren?

De belangrijkste les uit de geschiedenis is dat we zo weinig van de geschiedenis leren. We zouden onszelf daartoe moeten dwingen.

In je boek ‘Tegenstemmen’ stel je dat de Amerikaanse dynamiek, die destijds door Paars werd gepredikt, onherroepelijk tot tweedeling, verpaupering en cynisme zal leiden. Is de maatschappij waarin we momenteel leven het resultaat?

De ‘dynamiek’ van Paars was vooral een eufemisme. In werkelijkheid was het de vierbaansweg naar maatschappelijke tweedeling en ontmanteling van de sociale zekerheid en onze publieke voorzieningen en moraal. Het voorspelde cynisme zien we overal. Veel van wat we om ons heen zien, is niet wat het lijkt en zou moeten zijn. Onderwijs en zorg moeten bijvoorbeeld veel beter.

Je boeken gaan over zaken die wellicht in de toekomst stellingen kunnen bevatten of feiten die niet noodzakelijkerwijs altijd correct hoeven te zijn. Hoe kun je dit voorkomen?

Hier hou ik wel rekening mee als ik schrijf. Daarom maak ik altijd gebruik van meerdere bronnen. Op deze manier probeer ik dit te voorkomen.

Je hebt ook heel lang een weblog bijgehouden. Deze ontving in 2006 de ‘Dutchbloggie’ voor beste politieke weblog. Waarom ben je hiermee gestopt?

Klopt. Het is nu nog steeds het meest gelezen politieke weblog, terwijl ik er niet meer op schrijf. De reden dat ik ben gestop is eigenlijk heel simpel. Ik wil Agnes Kant niet voor de voeten lopen. Het risico is heel groot wanneer je een weblog maakt dat je gaat reageren op de actualiteit en dat wil ik per se niet. En dan blijft er verder weinig over om over te schrijven.

Het grote voordeel van een weblog is dat je permanent een thermometer in de samenleving hebt. Maar het voordeel is ook weer het nadeel: de mensen die een reactie achterlaten geven geen representatief beeld van de samenleving. Je kunt dus makkelijk op het verkeerde been gezet worden.

Ik denk niet dat ik nog eens met een weblog begin. Het kost ook een hoop tijd en is heel arbeidsintensief.

Je hebt begin dit jaar de Machiavelliprijs 2008 gewonnen. De prijs voor goede communicatie. Je werd hierin geroemd om je authenticiteit. Dit zie je ook terug in je boeken. Waar ligt volgens jou de kracht en misschien wel de oorsprong van deze authenticiteit?

Dit vind ik moeilijk te beantwoorden vragen. Maar één ding weet ik zeker: ik zou niet anders kunnen. De wil de wereld te willen veranderen begint met het geloof, de overtuiging dat je weet hóe het beter, menselijker en socialer kán. Het sympathiseren met de medemens is belangrijk voor sociale en individuele ontwikkeling.

Je schrijft non-fictie, maar zit er ook fantasie in Jan Marijnissen?

Jazeker. Maar fictie moet ontwikkeld worden. Ik denk er wel eens over om een fictioneel boek te schrijven, maar hoe en wat dat weet ik nog niet.

Welk boek had je zelf willen schrijven?

De aanslag van Harry Mulisch. Dit boek laat feilloos zien dat oordelen en veroordelen een tricky zaak is. Ik lees zelf voornamelijk non-fictie.

Je hebt eind vorig jaar gezegd dat je waarschijnlijk niet zal terugkeren in de politiek. Vanwaar deze beslissing?

Ik weet het nog niet. De verkiezingen zijn pas over een paar jaar. Tegen die tijd zal ik in samenspraak met anderen in de SP een definitieve beslissing nemen.

Hoe is het momenteel met je gezondheid?

Goed. Was wel de aanleiding om te stoppen als fractievoorzitter van de SP. Na het krijgen van mijn hernia begon ik hierover na te denken. Maar zoals het gaat met een hernia, als het over is, is het over. Maar de twijfel was toen al gezaaid. Uiteindelijk vond ik 2008 het beste jaar. Het was alleen nog de vraag wanneer dan in 2008. Op zeventien juni en heb ik het stokje overgedragen aan Agnes Kant.

Schrijver of politicus?

Beide; toen, nu en straks.

Wat kunnen we in de toekomst van Jan Marijnissen verwachten?

Dat weet ik zelf nog niet (zeker). Maar de maatschappelijke betrokkenheid is nog net zo groot als veertig jaar geleden.