Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad over de uitvoering van de GNSS-programma’s en over toekomstige uitdagingen krachtens artikel 22 van Verordening (EG) nr. 683/2008 - Hoofdinhoud

Belangrijke juridische mededeling

|

Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad over de uitvoering van de GNSS-programma’s en over toekomstige uitdagingen krachtens artikel 22 van Verordening (EG) nr. 683/2008 /* COM/2009/0302 def. */

[pic] | COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN |

Brussel, 26.6.2009

COM(2009) 302 definitief

VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

OVER DE UITVOERING VAN DE GNSS-PROGRAMMA’S EN OVER TOEKOMSTIGE UITDAGINGEN krachtens artikel 22 van Verordening (EG) nr. 683/2008

VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

OVER DE UITVOERING VAN DE GNSS-PROGRAMMA’S EN OVER TOEKOMSTIGE UITDAGINGEN krachtens artikel 22 van Verordening (EG) nr. 683/2008

• 1. 

  INLEIDING

Overeenkomstig artikel 22 van Verordening (EG) nr. 683/2008 betreffende de voortzetting van de uitvoering van de Europese programma’s voor navigatie per satelliet (Egnos en Galileo) (hierna de “GNSS-verordening” genoemd)[1], en onder verwijzing naar het in 2008 vastgestelde GNSS-werkprogramma, presenteert de Commissie hierbij het eerste jaarverslag over de uitvoering van de programma’s en over de belangrijkste uitdagingen voor de toekomst.

In de GNSS-verordening wordt een juridisch en financieel kader voor de periode 2008-2013 vastgesteld, waardoor de Europese GNSS-programma’s een nieuw profiel krijgen. Naar aanleiding van het besluit om de onderhandelingen voor het sluiten van een concessieovereenkomst met de privésector, overeenkomstig Verordening (EG) nr. 876/2002[2], stop te zetten, en overeenkomstig de conclusies van de Raad van november 2007 inzake de behoefte aan een herstructurering van de Europese programma's voor een wereldwijd satellietnavigatiesysteem, heeft de Europese Commissie in september 2007 een voorstel gedaan voor deze verordening, dat vervolgens door het Europees Parlement en de Raad is aangenomen.

• 2. 

  Uitvoering van de programma’s

2.1. Belangrijkste mijlpalen

In haar nieuwe rol als programmabeheerder heeft de Commissie belangrijke initiatieven genomen om de mijlpalen te bereiken die nodig zijn voor de verdere verwezenlijking van de doelstellingen van de programma’s. De Commissie heeft deze mijlpalen met succes bereikt en zo het nodige kader tot stand gebracht om de volgende stappen in de uitvoering van de programma’s te zetten.

Met betrekking tot EGNOS betekent dit dat de Commissie gezorgd heeft voor een vlotte voortzetting van de activiteiten na de overdracht van het systeem door het Europees Ruimteagentschap (hierna het ESA genoemd) aan de Commissie op 1 april 2009, met name door:

• - 

  namens de Gemeenschap de eigendom van het EGNOS-systeem over te nemen van het ESA (via regelingen met het ESA en het EOIG, de EGNOS Operators and Infrastructure Group)[3];

• - 

  een exploitatieovereenkomst met ESSP SaS (EGNOS Satellite Services Provider) te sluiten, waardoor de activiteiten gegarandeerd zijn tot oktober 2009; daarna moet een langetermijnovereenkomst tot 2013 worden gesloten;

• - 

  met het ESA overeen te komen dat het de taken van het ontwerp en de aanbestedingen voor de vernieuwing van EGNOS-apparatuur en software op zich neemt (in het kader van een op 31 maart 2009 ondertekende delegatieovereenkomst op basis van artikel 54, lid 2, van de verordening houdende het Financieel Reglement[4]);

• - 

  de belangrijkste interfaces voor het beheer en de uitvoering van de activiteiten van het EGNOS-programma die onder de delegatieovereenkomst vallen, vast te leggen in een plan voor het beheer van het programma, dat samen met het ESA zal worden opgesteld;

• - 

  de levering van een speciale satellietnavigatietransponder op een nieuwe geostationaire satelliet uit te besteden.

Met betrekking tot GALILEO betekent dit dat de Commissie alle nodige stappen heeft genomen voor de aanbesteding van het Galileosysteem, en:

• - 

  de taak van het inkopen van de Galileo-infrastructuur heeft gedelegeerd aan het ESA, overeenkomstig de GNSS-verordening en de EU-aanbestedingsregels (delegatieovereenkomst ondertekend op 19 december 2008);

• - 

  de belangrijkste interfaces voor het beheer en de uitvoering van de activiteiten van het Galileo-programma die onder de delegatieovereenkomst vallen, heeft vastgelegd in een plan voor het beheer van het programma, dat samen met het ESA zal worden opgesteld;

• - 

  de openbare aanbestedingsprocedure voor de inkoop van de Galileo-infrastructuur in juli 2008 heeft opgestart; deze procedure is opgedeeld in zes werkpakketten;

• - 

  het ESA door middel van een subsidieovereenkomst de fondsen ter beschikking heeft gesteld die het nodig heeft om de budgetoverschrijdingen tijdens de In-Orbit Validateringsfase (IOV) te dekken.

2.2. Juridisch kader

De GNSS-verordening vormt het juridisch en financieel kader voor de tenuitvoerlegging van de programma’s; in deze verordening is een beheerstructuur vastgelegd, met nieuwe rollen voor de diverse betrokken organisaties, gebaseerd op twee hoofdbeginselen:

• - 

  een strikte scheiding van bevoegdheden tussen de Europese Commissie, het Europees Ruimteagentschap en de GNSS-toezichthoudende autoriteit, opgericht bij Verordening (EG) nr. 1321/2004 van de Raad van 12 juli 2004 inzake de beheersstructuren van de Europese programma's voor radionavigatie per satelliet[5] (hierna de GSA-verordening), waarbij de Commissie de algemene verantwoordelijkheid voor het beheer van het programma draagt, inclusief de aspecten die verband houden met beveiliging;

• - 

  de volledige financiering van de stationeringsfase van Galileo (Full Operational Capability - FOC) van 2008 tot 2013 volledig uit de Gemeenschapsbegroting.

De Gemeenschapsfinanciering zal ook betrekking hebben op activiteiten die verband houden met de voltooiing van de IOV-fase van Galileo, op de werkingskosten van EGNOS en op de voorbereidende activiteiten voor de exploitatie van de programma’s.

In totaal is voor deze activiteiten 3 405 miljoen euro gereserveerd, inclusief 400 miljoen euro uit het zevende kaderprogramma voor onderzoek en technologische ontwikkeling, het belangrijkste EU-instrument voor de financiering van onderzoek in Europa in de periode 2007-2013.

In de verordening zijn regels vastgesteld voor het beheer van beveiligingskwesties en de toepassing van beveiligingsverordeningen, alsook basisbeginselen voor de aanbestedingen in de stationeringsfase van Galileo, die tot doel hebben open en eerlijke mededinging tot stand te brengen en een gelijk speelveld te creëren voor alle kandidaten. De aanbesteding is opgedeeld in zes grote werkpakketten. Kandidaten mogen voor maximaal twee van deze werkpakketten een offerte voor de rol van hoofdcontractant indienen, terwijl minstens 40% van de totale waarde van de activiteiten via een openbare aanbesteding moet worden gegund aan entiteiten die geen deel uitmaken van de hoofdcontractant.

In de GNSS-verordening is gespecificeerd dat de Europese Gemeenschap eigenaar wordt van de GNSS-systemen en de activa van het programma, voor zover juridische regelingen voor de eigendomsoverdracht worden gesloten. In de verordening wordt ook geëist dat de stationering van de volledige Galileo-constellatie wordt aanbesteed overeenkomstig de EU-regels inzake openbare aanbestedingen en de financiële verordening.

Voor zover nodig zal de Commissie, overeenkomstig de verordening, in 2010 een voorstel opstellen en presenteren met betrekking tot de publieke financiering en de engagementen die nodig zijn voor de financiering van de programmaperiode vanaf 2014, en zal zij scenario’s voorstellen voor de exploitatie van het Galileosysteem.

De verwezenlijking van de doelstellingen van de GNSS-verordening en de tenuitvoerlegging van de structuren die nodig zijn om te garanderen dat de GNSS-programma’s in de komende jaren hun beloftes waarmaken, zijn in grote mate vergemakkelijkt door de hierboven beschreven activiteiten.

• 2. 

  3. Tenuitvoerlegging van de nieuwe governancestructuur

Een van de prioriteiten van de Commissie in haar nieuwe rol als beheerder van de GNSS-programma’s was de tenuitvoerlegging van de besluitvormingsstructuren overeenkomstig de bij de GNSS-verordening opgezette beheerstructuur. Dit heeft geleid tot:

• - 

  de oprichting van het comité voor Europese GNSS-programma's, zoals bepaald in artikel 19 van de GNSS-verordening, dat als doel heeft de Commissie bij te staan bij het beheer van de programma’s en de lidstaten te verzekeren dat de programma’s goed worden beheerd. Tijdens de eerste vergadering van dit comité, op 10 september 2008, heeft het een gunstig advies uitgebracht over het GNSS-werkprogramma voor 2008 en het strategisch kader voor GNSS, twee belangrijke documenten voor de planning, tenuitvoerlegging en exploitatie van Galileo en EGNOS. Nadat het Europees Parlement zijn recht van controle (op het strategisch kader) had uitgeoefend, heeft de Commissie beide documenten goedgekeurd, waardoor de activiteiten van 2008 van start konden gaan en de overeenkomstige kredieten beschikbaar werden gesteld;

• - 

  de oprichting van het Galileo Interinstitutioneel Panel (GIP), overeenkomstig de gezamenlijke verklaring van het Europees Parlement, de Raad en de Commissie die als bijlage bij de GNSS-verordening is gevoegd. Het GIP is midden februari 2009 voor het eerst bijeengekomen;

• - 

  de oprichting van de GNSS-beveiligingsraad (Besluit 2009/334/EG van de Commissie van 20 april 2009 tot oprichting van een deskundigengroep inzake de beveiliging van de Europese GNSS-systemen[6]). De bestaande Galileo-beveiligingsraad, die was opgericht bij artikel 7 van Verordening (EG) nr. 876/2002 van de Raad van 21 mei 2002 tot oprichting van de gemeenschappelijke onderneming Galileo[7], zal geleidelijk worden opgeheven zodra zijn activiteiten zijn afgerond of overgedragen. Wat dat betreft, is in artikel 23 van de GNSS-verordening bepaald dat het bovenvermelde artikel 7 van Verordening 876/2002 met ingang van 25 juli 2009 zal worden ingetrokken;

• - 

  verduidelijking van de rol en de verantwoordelijkheden van het Europees Ruimteagentschap (ESA), met name via de bovenvermelde meerjarige delegatieovereenkomst (gebaseerd op artikel 54, lid 2, van het financieel reglement), die betrekking heeft op de gedelegeerde taken en de toepassing van de begroting met betrekking tot de tenuitvoerlegging van het Galileoprogramma, met name de stationeringsfase. Hierdoor is het ESA snel van start kunnen gaan met de aanbesteding van de FOC-infrastructuur, opgedeeld in zes werkpakketten, namens en ten behoeve van de Europese Gemeenschap en met volledige inachtneming van de EU-regels en procedures inzake openbare aanbestedingen. Met het ESA is een afzonderlijke delegatieovereenkomst ondertekend die betrekking heeft op de rol van het ESA als ontwerpagent tijdens de activiteiten van EGNOS tot 2013. De activiteiten omvatten de tenuitvoerlegging en kwalificering van overeengekomen ontwerpwijzigingen en een reeks activiteiten voor het beheer van de economische veroudering;

• - 

  de vaststelling van een voorstel voor de herziening van het mandaat van de Toezichtautoriteit voor het Europees GNSS (GSA) door de GSA-verordening af te stemmen op de GNSS-verordening. In dit voorstel zijn twee kernactiviteiten voor het GSA gespecificeerd: ten eerste de beveiligingsaccreditatie en exploitatie van het Galileo-beveiligingscentrum en ten tweede de voorbereiding van het commercieel gebruik van de systemen, inclusief de nodige marktanalyses;

• - 

  de versterking van de eigen capaciteiten van de Commissie inzake project- en programmabeheer, met name door het Galileoteam te versterken met personeel van de Toezichtautoriteit voor het Europees GNSS (GSA) en door een interne herschikking van middelen;

• - 

  het sluiten van een contract met een onafhankelijk deskundigenteam voor projectbeheer dat de tenuitvoerlegging van de programma’s zal evalueren en regelmatig aanbevelingen zal uitbrengen. Deze onafhankelijke externe adviseurs zijn in maart 2009 met hun werkzaamheden begonnen.

• 2. 

  4. De start van de aanbesteding voor de volledige Galileo-constellatie

De aanbesteding voor de stationering van de volledige Galileo-constellatie is opgestart in juli 2008, hetgeen cruciaal is voor de heropstart van Galileo.

De in-orbit valideringsfase (IOV) zal leiden tot de lancering van de eerste vier satellieten en de ontwikkeling van een eerste deel van het grondsegment, maar de aanbesteding voor de volledige operationele capaciteit (full operational capability, FOC) van Galileo zal uitmonden in de volledige constellatie van 30 satellieten en respectieve lanceerinstallaties, grondinfrastructuur en eerste exploitatie. De aanbesteding is opgedeeld in zes werkpakketten waarvoor kandidaten zich kunnen inschrijven (systeemondersteuning, grondmissiesysteem, grondcontrolesysteem, satellieten, lanceerinstallaties en exploitatie).

De preselectiefase is van start gegaan met de vrijgave van het informatiepakket voor de aanbesteding op 1 juli 2008, gevolgd door een informatiedag in Brussel op 17 juli. Het informatiepakket bevatte een beschrijving van de aanbestedingsprocedure en, voor elk werkpakket, een reeks eisen, een omschrijving van de werkzaamheden en contractuele richtsnoeren.

Er is een Raad voor de beoordeling van de inschrijvingen opgericht om het algemene FOC-aanbestedingsproces te ondersteunen door de aanbestedingsdocumentatie te controleren en de voorstellen van het bedrijfsleven te beoordelen. Deze raad wordt gezamenlijk voorgezeten door de Commissie en het ESA, en bestaat uit personeel van de Commissie, de Toezichtautoriteit en het ESA. Hij wordt ondersteund door deskundigen en panels die zich bezighouden met de specifieke juridische, contractuele, technische, financiële en beheersaspecten van elk werkpakket.

Na de preselectie van de geschikte kandidaten en de voorbereiding van het informatiepakket hadden alle kandidaten tegen november 2008 voorlopige voorstellen ingediend. In het kader van een concurrentiegerichte dialoog zijn een reeks ontmoetingen met kandidaten georganiseerd teneinde elementen uit hun voorstellen te verduidelijken en de eisen te verfijnen. Voor zover nodig is deze dialoog nog steeds aan de gang.

Overeenkomstig een voor elk werkpakket vastgesteld tijdschema zijn gedetailleerde specificaties opgesteld en als onderdeel van gedetailleerde uitnodigingen tot het indienen van voorstellen naar de kandidaten gestuurd. Van de kandidaten wordt vervolgens verwacht dat zij verfijnde voorstellen indienen.

Dit proces van concurrentiegerichte dialoog zal in de loop van 2009 worden afgerond; het doel is ervoor te zorgen dat de beste definitieve voorstellen worden ingediend en dat de meeste contracten vóór het einde van het jaar worden gesloten.

• 2. 

  5. EGNOS

Op 1 april 2009 heeft de Commissie de eigendom van de EGNOS-activa overgenomen van het ESA en de verantwoordelijkheid voor de werking van het systeem op zich genomen. Hiertoe is ook een overeenkomst gesloten met de EOIG (EGNOS Operators and Infrastructure Group). EGNOS wordt voortaan geëxploiteerd door ESSP SaS op basis van een kortetermijn-exploitatieovereenkomst met de Commissie, die in oktober 2009 zal worden vervangen door een langetermijn-exploitatieovereenkomst.

Hierdoor heeft de Commissie gezorgd voor een vlotte voortzetting van EGNOS nadat het systeem door het ESA was overgedragen.

De Commissie heeft voorts ook een overeenkomst gesloten voor de vervanging van één GEO-transponder tegen eind 2011; de werkzaamheden met betrekking tot de vervanging van de tweede zullen naar verwachting tijdens het eerste semester van 2009 worden afgerond.

In de tussen de Commissie en het ESA gesloten delegatieovereenkomst is vastgesteld dat ESA de rol van inkoper en ontwerper van apparatuur en softwarevernieuwingen in de komende jaren op zich zal nemen.

• 2. 

  6. Galileo-toepassingen

De inspanningen om de markt voor EGNOS-toepassingen en end-to-enddiensten uit te breiden, zijn opgedreven. Het doel van deze inspanningen is ondersteuning te bieden aan de steeds groter wordende groep van Europese bedrijven die in staat zijn innoverende, op EGNOS gebaseerde producten en diensten te ontwerpen voor een steeds groter aantal marktsegmenten, en aldus een belangrijke stap te zetten op weg naar de volledige exploitatie van de mogelijkheden van Galileo, wanneer deze beschikbaar worden. Deze inspanningen kunnen in twee grote activiteitengroepen worden opgedeeld:

(i) het bevorderen van innovatie via onderzoek en technologische ontwikkeling in de context van het zevende kaderprogramma. Ingevolge een eerste uitnodiging tot het indienen van voorstellen uit 2007 zijn dertig projecten gestart, die betrekking hebben op een uitgebreid aantal toepassingen voor zowel de basisproductenmarkt als de gespecialiseerde markten. Deze zullen worden aangevuld met een tweede reeks projecten die zullen worden geselecteerd op basis van een tweede, in december 2008 gepubliceerde uitnodiging tot het indienen van voorstellen. Er worden ook gecoördineerde inspanningen geleverd om te garanderen dat de resultaten van de projecten van het zesde kaderprogramma zo goed mogelijk worden geëxploiteerd (het belangrijkste gemeenschappelijke doel van deze toepassingen – waarvan er in de periode 2004-2008 vier betrekking hadden op dienstenprototypes en zestien op gebruiksproducten – was de toegevoegde waarde van EGNOS en Galileo aan te tonen, steun te bieden bij de vaststelling van de missiedefinitie van Galileo en na te gaan op welke gebieden er bij de gebruikersgemeenschappen belangstelling bestaat voor EGNOS/Galileo-toepassingen).

(ii) het voortzetten van de voorbereidende werkzaamheden voor een actieplan van de Commissie voor het bevorderen van de ontwikkeling van nieuwe GNSS-toepassingen en -diensten, met name op basis van EGNOS en Galileo. Het doel van het actieplan is de totstandbrenging van een strategisch kader van veelzijdige stimulerings- en ondersteuningsmaatregelen, waaronder een reeks regelgevende en financiële instrumenten, om de doorlooptijd en de marktpenetratie van Europese, op GNSS gebaseerde producten en diensten te versnellen. Het strategische doel is de concurrentiepositie en het reactievermogen van de Europese bedrijven te verbeteren, zodat ze hun marktaandeel op zowel de gevestigde als – en dit is nog belangrijker – de ontluikende GNSS-gerelateerde markten met hoge toegevoegde waarde kunnen vergroten.

Aangezien de ontwikkeling van GNSS-toepassingen steeds belangrijker wordt voor de exploitatie van EGNOS en Galileo, moeten de middelen van het zevende kaderprogramma worden gebruikt om onderzoek naar dergelijke toepassingen te blijven ondersteunen. De tussentijdse herziening van het programma, die in 2010 door de Commissie moet worden uitgevoerd overeenkomstig artikel 22 van de GNSS-verordening, is een goede gelegenheid om dit te verwezenlijken.

2.7. Internationale activiteiten

In het kader van de herziening van de internationale dimensie van de GNSS-programma’s heeft de Commissie haar internationale strategie geherformuleerd teneinde het feit te weerspiegelen dat Galileo en EGNOS behoefte hebben aan een internationaal netwerk voor de deelname en bijdrage van niet-EU-landen.

Ook de Verenigde Staten, China en de Russische Federatie, als leveranciers van GNSS-systemen, zijn belangrijke spelers.

Werkgroepen van de Commissie hebben in 2008 meermaals vergaderd met de VS, in het kader van de bilaterale overeenkomst. Het Department of State, dat ermee heeft ingestemd om diverse acties te ondernemen met het oog op de coördinatie van de standpunten van de EU en de VS over derde systemen en dat het initiatief heeft genomen voor de oprichting van aanvullende werkgroepen, heeft een plenaire vergadering georganiseerd.

In het kader van de bilaterale samenwerkingsovereenkomst hebben ook diverse vergaderingen op hoog niveau met China plaatsgevonden, zoals vergaderingen van het stuurcomité. Een belangrijk thema tijdens deze vergaderingen was de compatibiliteit en interoperabiliteit tussen het Chinese systeem, Compass en Galileo. Dit zal ook in de loop van 2009 verder worden besproken.

Ook met de Russische Federatie hebben enkele vergaderingen plaatsgevonden, die aanleiding hebben gegeven tot de oprichting van een specifieke werkgroep inzake samenwerking op het gebied van de opsporings- en reddingsmogelijkheden (Search And Rescue, SAR) van de respectieve systemen.

• 3. 

  BELANGRIJKSTE UITDAGINGEN IN 2009

Zoals benadrukt in de herziening van het GNSS-werkprogramma in 2009 zal in 2009 de klemtoon worden gelegd op de voltooiing van de FOC-aanbesteding, de ondertekening van het EGNOS-dienstencontract, het opstarten van de voorbereidende studies voor de fase van Galileo na 2013 en het publiceren van het actieplan met betrekking tot Galileo-toepassingen. Andere belangrijke activiteiten in 2009 zijn de herziening van de verordening betreffende de Toezichtautoriteit Galileo (Galileo Supervisory Authority, GSA), de herziening van de internationale samenwerkingsstrategie en een reeks algemene maatregelen, onder meer met betrekking tot risicobeheer, technische consultancy en communicatie.

Veel van deze activiteiten zijn zowel voor Galileo als voor EGNOS van cruciaal belang en daarom moeten voorbereidingen worden getroffen om het hoofd te bieden aan uitdagingen op de hierna vermelde gebieden.

3.1. Kostenoverschrijding in de In-Orbit-Valideringsfase (IOV-fase)

Toen het ESA in september 2008 de financiële situatie van het GalileoSat-programma aan zijn lidstaten presenteerde, werd het duidelijk dat de kosten van de IOV-fase aanzienlijk waren toegenomen in vergelijking met de financiële middelen. De daaropvolgende besprekingen met de ESA-lidstaten hebben geen oplossing opgeleverd voor de geraamde kostenoverschrijding van 376 miljoen euro.

Aangezien de Commissie voortaan verantwoordelijk was voor de FOC-fase heeft zij, gezien de onderlinge koppelingen tussen de IOV- en de FOC-fase, getracht om, met toestemming van de EU-lidstaten, een oplossing te vinden voor deze financieringsproblemen door een beroep te doen op de Gemeenschapsbegroting. Zij heeft voorgesteld de FOC-beheersreserve te gebruiken om een deel van de extra IOV-kosten te dekken, op voorwaarde dat een onafhankelijke beoordeling van de gepastheid van de extra kosten werd uitgevoerd. Deze beoordeling moest begin april 2009 zijn uitgevoerd. Door de FOC-reserve te gebruiken om de extra kosten van de IOV-fase te dekken is een dringend probleem opgelost dat een bedreiging vormde voor de planning en de begroting van de stationering van Galileo, maar dit legt natuurlijk een hypotheek op de uitvoering van de stationeringsfase zelf. De begrotingsruimte voor de publieke en private belanghebbenden in de stationering van Galileo is nu erg klein geworden. De inspanningen om de begroting niet te overschrijden, moeten worden opgedreven. De Commissie zal toezicht blijven houden op de situatie en verslag uitbrengen indien de contractanten geconfronteerd worden met onverwachte technische of andere tenuitvoerleggingsproblemen die de planning en de begroting dreigen te verstoren.

3.2. FOC-aanbesteding

Tijdens de fase van de concurrentiegerichte dialoog zal intensief worden voortgewerkt aan de specificaties, de verfijnde offertes en zullen aanvullende toelichtingsvergaderingen worden gehouden. Dit zal uitmonden in de beste definitieve offertes, die vervolgens zullen worden beoordeeld, waarna het contract zal worden gegund. In de mate van het mogelijk wordt gestreefd naar zinvolle concurrentie. Dit geldt ook voor de naleving van het tijdschema van het aanbestedingsproces en de verschillende stappen voor de diverse werkpakketten. De kosten van de werkpakketten binnen begroting houden en het vermogen van het bedrijfsleven om het werk tijdig uit te voeren, vormen een uitdaging. De Commissie en het ESA vragen garanties dat het bedrijfsleven eventuele onvoorziene technische problemen en risico's op passende en kosteneffectieve wijze kan oplossen, met zo weinig mogelijk gevolgen voor het tijdschema.

De voltooiing van de IOV-fase, die gedurende aanzienlijke tijd parallel loopt met de stationeringsfase, en de integratie van IOV-resultaten in de FOC-stationeringsactiviteiten is een delicate oefening die te lijden zou hebben onder verdere vertragingen in de IOV-fase. Tegelijkertijd zullen de nodige technische verbeteringen tijdens de IOV-fase het risicoprofiel voor FOC-stationering verbeteren en bijdragen tot discipline bij de naleving van het tijdschema.

Na het dekken van de kostenoverschrijving in de IOV-fase laat de begrotingssituatie voor de FOC-fase niet veel ruimte voor flexibiliteit met betrekking tot de totale kosten van de FOC-fase. De Commissie zal het proces dan ook zorgvuldig volgen en beheren en verslag uitbrengen bij de Raad en het Parlement als de kosten van de FOC-contracten de voorziene begroting overschrijden. In dergelijke gevallen zal de Commissie voorstellen doen om dit probleem op te lossen.

3.3 EGNOS

In 2009 zijn al belangrijke mijlpalen bereikt, met name de start van de activiteiten onder de verantwoordelijkheid van de Commissie op 1 april 2009. Ook verdere resultaten zullen niet uitblijven. Op 1 april 2009 is een kortetermijnovereenkomst gesloten met een exploitant voor de EGNOS-dienst, maar er moeten verdere inspanningen worden geleverd om in het najaar van 2009 een meer permanente oplossing te vinden en om EGNOS te certificeren voor de luchtvaart. Dit dient tegen het eerste kwartaal van 2010 te zijn afgerond, rekening houdende met de eisen van de verordening inzake het gemeenschappelijk Europees luchtruim[8]. Ook de overeenstemming met de prestatievereisten van de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie (ICAO) moet worden gegarandeerd.

Zoals vermeld in het werkprogramma voor 2009 moeten aanzienlijke marketingactiviteiten worden uitgevoerd met betrekking tot EGNOS, teneinde de aanvaarding en het gebruik ervan door de luchtvaartsector en andere sectoren zoals het weg-, spoorweg- en maritiem verkeer en de landbouw te vergemakkelijken. Dit geldt ook voor de bevordering van de Commercial Data Distribution Services (CDDS)[9].

Ook de werkzaamheden met betrekking tot de volledige EGNOS-dekking in Europa en de uitbreiding buiten Europa, met name in Afrika, blijven belangrijk in 2009.

3.4 Post-FOC-studies

De Commissie zal in 2009 een uitgebreide haalbaarheidsstudie opzetten om de beste optie voor de werking en exploitatie van het Galileosysteem te identificeren en te ontwikkelen. Op basis van de resultaten van die studie, en overeenkomstig de GNSS-verordening, zal de Commissie volgend jaar een voorstel indienen bij de Raad en het Parlement.

Gezien de grote diversiteit en complexiteit van de betrokken elementen, is het belangrijk in een vroeg stadium te beginnen met de haalbaarheidsstudie teneinde snel duidelijkheid te krijgen over de mogelijke scenario’s en middelen voor de werking en exploitatie na 2013. Veel van deze elementen vergen een lange voorbereidingsperiode en moeten lang vóór het begin van de FOC-fase worden opgelost. Het gaat onder meer om alle commerciële aspecten van de exploitatie en over de juridische, contractuele en financieringsstructuren van de verschillende exploitatiemodellen.

3.5 International e activiteiten

De belangrijkste uitdaging voor de internationale activiteiten van het GNSS-programma in 2009 is de compatibiliteit en interoperabiliteit met Galileo te garanderen, toegang te krijgen tot mondiale GNSS-gerelateerde hulpbronnen en wereldwijde normen vast te stellen, de beveiliging van het ruimtesegment en het netwerk van grondstations te garanderen, strengere controle op met Europese financiering ontwikkelde gevoelige GNSS-technologieën te waarborgen en deel te nemen aan internationale inspanningen om innoverende toepassingen en gespecialiseerde toepassingen van supra-regionaal belang te ontwikkelen. Een belangrijke doelstelling is marktkansen te scheppen voor Europese bedrijven die actief zijn op het gebied van GNSS-technologie en -toepassingen.

De samenwerking met China zal tijdens het volgende stuurcomité danig op de proef worden gesteld. Beide partijen beschouwen deze vergadering immers als een belangrijke mijlpaal om de vooruitgang te beoordelen die in 2008/2009 is geboekt op het kritieke punt van de compatibiliteit tussen COMPASS en Galileo. Europa verwacht positieve reacties op de door de deskundigen gedane voorstellen. Als het probleem niet snel wordt opgelost, kan niet worden uitgesloten dat de samenwerking met China grondig zal worden herzien.

3.6 Conclusies

In het verslag wordt de nadruk gelegd op de stand van zaken met betrekking tot de tenuitvoerlegging van enkele belangrijke beslissingen die in 2008 in nauw overleg tussen de Commissie, het Europees Parlement en de Raad zijn genomen. De Commissie tracht de nauwe betrokkenheid van de andere instellingen te garanderen. Hun blijvende steun voor de verdere tenuitvoerlegging van de programma's, overeenkomstig een gezamenlijk engagement, is van cruciaal belang voor het succes van de programma's.

[1] PB L 196 van 24 juli 2008, blz. 1.

[2] PB L 138 van 28 mei 2002, blz .1.

[3] De EOIG is samengesteld uit een aantal Europese dienstverleners op het gebied van luchtvaartnavigatie die in het EGNOS-programma hebben geïnvesteerd: Aena, CNES, DFS, DSNA, ENAV, NATS, NAV Portugal, NMA, Skyguide.

[4] Verordening (EG, Euratom) nr. 1605/2002 van de Raad van 25 juni 2002 houdende het Financieel Reglement van toepassing op de algemene begroting van de Europese Gemeenschappen, PB L 248 van 16 september 2002, blz. 1, zoals laatstelijk gewijzigd bij Verordening (EG) nr. 1525/2007 van de Raad van 17 december 2007, PB L 343 van 27 december 2007, blz. 9.

[5] PB L 246 van 20 juli 2004, blz. 1. Verordening zoals gewijzigd bij Verordening (EG) nr. 1942/2006 van de Raad van 12 december 2006, PB L 367 van 22 december 2006, blz. 18.

[6] PB L 101 van 21 april 2009, blz. 22.

[7] PB L 138 van 21 mei 2002, blz. 1. Verordening zoals gewijzigd bij Verordening (EG) nr. 1943/2006 van de Raad van 12 december 2006, PB L 367 van 22 december 2006, blz. 21.

[8] Verordening (EG) nr. 550/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 10 maart 2004 betreffende de verlening van luchtvaartnavigatiediensten in het gemeenschappel3[pic]k Europees luchtruim, PB L 96 van 31 maart 2004, blz. 10.

[9] CDDS bestaat uit het verlenen van EGNOS-augmentatieberichten in real time en van onbewerkte gegevensmetineenschappelijk Europees luchtruim, PB L 96 van 31 maart 2004, blz. 10.

[10] CDDS bestaat uit het verlenen van EGNOS-augmentatieberichten in real time en van onbewerkte gegevensmetingen van grondstation in real time aan gemachtigde klanten (bv. aanbieders van toepassingen met toegevoegde waarde).

Van deze pagina bestaat een uitgebreide versie met de juridische context.