Aanbeveling van het Europees Parlement en de Raad van 18 juni 2009 betreffende de invoering van het Europees systeem voor studiepuntenoverdracht voor beroepsonderwijs en -opleiding (ECVET) (Voor de EER relevante tekst) - Hoofdinhoud

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 155/11

De ontwikkeling en erkenning van kennis, vaardigheden en competenties van de burgers zijn van essentieel belang voor hun persoonlijke en professionele ontwikkeling en voor het concurrentievermogen, de werkgelegenheid en de sociale cohesie in de Gemeenschap. Ze zouden de transnationale mobiliteit van werknemers en lerenden moeten bevorderen en bijdragen tot een evenwicht tussen vraag en aanbod op de Europese arbeidsmarkt. De deelname aan een leven lang leren zonder grenzen voor allen en de overdracht, erkenning en accumulatie van in formele, niet-formele en informele contexten verworven leerresultaten zouden daarom op communautair niveau moeten worden bevorderd en verbeterd.

De Europese Raad van Lissabon van 2000 concludeerde dat meer transparantie op het gebied van kwalificaties één van de belangrijke pijlers is om de Europese onderwijs- en opleidingsstelsels aan de behoeften van de kennismaatschappij aan te passen. Bovendien heeft de Europese Raad van Barcelona van 2002 benadrukt dat het zaak is de transparantie en de erkenningsmethoden op het gebied van beroepsonderwijs en -opleiding (VET) te verbeteren.

Programma's voor VET, een van de belangrijkste sectoren van levenslang leren, zijn rechtstreeks gekoppeld aan algemeen en hoger onderwijs, en aan het sociale en werkgelegenheidsbeleid van iedere lidstaat. Door hun sectoroverschrijdende gevolgen bevorderen zij niet alleen het concurrentievermogen van de Europese economie en de dekking van de behoeften op de arbeidsmarkt, maar eveneens de sociale cohesie, gelijkheid en participatie en betrokkenheid van de burgers.

De resolutie van de Raad van 19 december 2002 over de bevordering van intensievere Europese samenwerking inzake beroepsonderwijs en -opleiding (4) („het proces van Kopenhagen”) en het gezamenlijk tussentijds verslag van de Raad en de Commissie van 2004 over de uitvoering van het werkprogramma „Onderwijs en Opleiding 2010” (5) benadrukken het belang van een systeem voor studiepuntenoverdracht voor beroepsonderwijs en -opleiding, terwijl in het gezamenlijk voortgangsverslag van Raad en Commissie van 2008 (6) de noodzaak wordt benadrukt van intensivering van de maatregelen ter verbetering van kwaliteit en aantrekkingskracht van VET.

De conclusies van de Raad en de vertegenwoordigers van de regeringen der lidstaten, in het kader van de Raad van 15 november 2004 bijeen, over de toekomstige prioriteiten van de intensievere Europese samenwerking inzake beroepsonderwijs en -opleiding verleenden prioriteit aan de ontwikkeling en uitvoering van een Europees systeem voor studiepuntenoverdracht voor VET, zodat lerenden op de in hun leertraject gerealiseerde prestaties kunnen voortbouwen wanneer zij overstappen van het ene naar het andere nationale systeem van beroepsonderwijs en -opleiding.

Deze aanbeveling beoogt een Europees systeem voor studiepuntenoverdracht voor beroepsonderwijs en -opleiding (ECVET) te ontwikkelen met het oog op een vlottere overdracht, erkenning en accumulatie van de beoordeelde leerresultaten van degenen die een kwalificatie willen verwerven. Dit komt het algemene begrip van leerresultaten en de transparantie, grensoverschrijdende mobiliteit en overdraagbaarheid tussen en — waar nodig — in de lidstaten ten goede in een onbegrensde ruimte van een leven lang leren en verbetert de mobiliteit en overdraagbaarheid van bewijzen van beroepsbekwaamheid op nationaal niveau tussen sectoren van de economie en op de arbeidsmarkt; bovendien draagt het bij tot en ontwikkeling en uitbreiding van de Europese samenwerking op het gebied van onderwijs en opleiding.

Het ECVET moet op de beginselen en technische specificaties van bijlage II worden gebaseerd. Verder moet het ECVET worden gebaseerd op de in de conclusies van de Raad over kwaliteitsborging in beroepsonderwijs en -opleiding van 28 mei 2004 vastgestelde gemeenschappelijke beginselen voor kwaliteitsborging en op de aanbeveling van het Europees Parlement en de Raad van 18 juni 2009 tot vaststelling van een Europees referentiekader voor kwaliteitsborging in beroepsonderwijs en -opleiding (7).

Het ECVET geldt voor alle leerresultaten die in principe via tal van onderwijs- en leertrajecten op alle niveaus van het Europese kwalificatiekader voor een leven lang leren (EQF) bereikbaar moeten zijn om dan te worden overgedragen en erkend. Deze aanbeveling draagt dan ook bij tot de ruimere doelstellingen — namelijk bevordering van een leven lang leren en vergroting van de inzetbaarheid op de arbeidsmarkt, de bereidheid tot mobiliteit en de sociale integratie van werkenden en lerenden. Het vergemakkelijkt met name de ontwikkeling van flexibele en geïndividualiseerde trajecten en de erkenning van ook die leerresultaten die via niet-formeel en informeel onderwijs zijn verworven.

Transparante kwaliteitsborgingsbeginselen, de uitwisseling van informatie en de ontwikkeling van partnerschappen tussen voor kwalificaties bevoegde instellingen, aanbieders van VET en andere relevante belanghebbenden moeten voor wederzijds vertrouwen helpen zorgen en de uitvoering van deze aanbeveling ondersteunen.

Deze aanbeveling zou de compatibiliteit, de vergelijkbaarheid en de complementariteit van systemen voor studiepuntenoverdracht in VET en het Europese puntenoverdrachtsysteem (ECTS) voor het hoger onderwijs moeten vergemakkelijken en zo moeten bijdragen tot meer permeabiliteit tussen onderwijs- en opleidingsniveaus in overeenstemming met de nationale wetgeving en praktijken.

De validatie van beoordeelde niet-formele en informele leerresultaten moet worden bevorderd overeenkomstig de conclusies van de Raad van 28 mei 2004 over gemeenschappelijke Europese beginselen voor de identificatie en validatie van niet-formeel en informeel leren.

Deze aanbeveling dient ter aanvulling van de aanbeveling van het Europees Parlement en de Raad van 23 april 2008 tot vaststelling van een Europees kwalificatiekader voor een leven lang leren (8), waarin wordt aanbevolen dat de lidstaten nauwe banden bevorderen tussen het EQF en bestaande of toekomstige Europese systemen van studiepuntenoverdracht en -accumulatie in het hoger onderwijs en het VET. Terwijl de hoofddoelstelling van het EQF erin bestaat de transparantie, vergelijkbaarheid en overdraagbaarheid van kwalificaties te vergroten, is het ECVET bedoeld om de overdracht, erkenning en accumulatie van leerresultaten bij het verwerven van een kwalificatie te vergemakkelijken.

In deze aanbeveling wordt rekening gehouden met Beschikking nr. 2241/2004/EG van het Europees Parlement en de Raad van 15 december 2004 betreffende een enkel communautair kader voor transparantie op het gebied van kwalificaties en competenties (Europass) (9) en met de Aanbeveling van het Europees Parlement en de Raad van 18 december 2006 over transnationale mobiliteit in het onderwijs en de beroepsopleiding in de Europese Gemeenschap: Europees handvest voor kwaliteit bij mobiliteit (10).

Door deze aanbeveling moet het makkelijker worden om bevoegde plaatselijke en regionale overheden te betrekken bij het koppelen, waar nodig, van nationale of andere kwalificatiekaders en -stelsels aan het ECVET.

Deze aanbeveling geldt onverminderd Richtlijn 2005/36/EG van het Europees Parlement en de Raad van 7 september 2005 betreffende de erkenning van beroepskwalificaties (11), die zowel de bevoegde nationale autoriteit als de migrant rechten toekent en plichten oplegt. Het gebruik van het ECVET mag geen gevolgen voor de toegang tot de arbeidsmarkt hebben wanneer beroepskwalificaties overeenkomstig Richtlijn 2005/36/EG zijn erkend. Bovendien creëert het ECVET voor de burger geen nieuw recht op automatische erkenning van leerresultaten of punten.

De invoering en omzetting van ECVET is vrijwillig in de zin van de artikelen 149 en 150 van het Verdrag, en kan dan ook alleen in overeenstemming met de bestaande nationale wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen plaatsvinden.

Aangezien de doelstellingen van deze aanbeveling — het ondersteunen en aanvullen van de activiteiten van de lidstaten, de samenwerking tussen hen te vergemakkelijken, de transparantie te vergroten en de mobiliteit en het levenslang leren te bevorderen — niet voldoende door de lidstaten kunnen worden verwezenlijkt en derhalve, wegens de omvang en de gevolgen ervan, beter door de Gemeenschap kunnen worden verwezenlijkt, kan de Gemeenschap, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag neergelegde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel, gaat deze aanbeveling niet verder dan wat nodig is om de genoemde doelstellingen te verwezenlijken, aangezien zij nationale kwalificatiesystemen en/of kwalificaties en/of nationale systemen van studiepuntenoverdracht niet vervangt of vaststelt, specifieke leerresultaten of iemands competenties niet voorschrijft en versplintering noch harmonisering van kwalificatiesystemen beoogt of vereist,

het in de bijlagen I en II beschreven Europees systeem voor studiepuntenoverdracht voor beroepsonderwijs en -opleiding (ECVET) op alle niveaus van het EQF met betrekking tot VET-kwalificaties te bevorderen om de transnationale mobiliteit en erkenning van leerresultaten op het gebied van VET en een onbegrensd leven lang leren te vergemakkelijken;

de noodzakelijke voorwaarden te scheppen en indien nodig maatregelen te nemen, opdat het ECVET vanaf 2012, overeenkomstig de nationale wetgeving en praktijken en op basis van experimenten en testen, geleidelijk kan worden toegepast op alle niveaus van het EQF met betrekking tot VET-kwalificaties en gebruikt met het oog op de overdracht, erkenning en accumulatie van in formele, en, waar nodig, niet-formele en informele contexten bereikte leerresultaten;

de ontwikkeling van nationale en Europese partnerschappen en netwerken te steunen waarbij voor kwalificaties en getuigschriften bevoegde instanties, aanbieders van VET, sociale partners en andere actoren op dit terrein betrokken worden die zich inzetten voor experimenten met en de toepassing en bevordering van het ECVET;

ervoor te zorgen dat belanghebbenden en individuele personen op het gebied van VET toegang hebben tot informatie en advies met betrekking tot het gebruik van het ECVET, en de uitwisseling van informatie tussen de lidstaten te bevorderen. Bovendien bevelen zij de lidstaten aan ervoor te zorgen dat er voldoende ruchtbaarheid aan het gebruik van het ECVET ten aanzien van kwalificaties wordt gegeven en dat aanverwante door de bevoegde autoriteiten gepubliceerde „Europass”-documenten expliciete relevante informatie bevatten;

de in de conclusies van de Raad van 28 mei 2004 betreffende de kwaliteitsborging in beroepsonderwijs en -opleiding vermelde gemeenschappelijke beginselen voor kwaliteitsborging in VET overeenkomstig de nationale wetgeving en praktijken toe te passen bij het gebruik van het ECVET, met name bij de evaluatie, validering en erkenning van leerresultaten;

op de passende niveaus voor functionerende coördinatie- en toezichtsmechanismen te zorgen overeenkomstig de wetgeving, structuren en vereisten van elke lidstaat om de kwaliteit, transparantie en consistentie te waarborgen van de initiatieven ter uitvoering van het ECVET.

de lidstaten te steunen bij de uitvoering van de in punt 1 tot en met 6 vermelde taken en bij de toepassing van de in bijlage II beschreven beginselen en technische specificaties van het ECVET, met name door tests, samenwerking, wederzijds leren, promotie en informatie- en raadplegingsactiviteiten te vergemakkelijken en ervoor te zorgen dat alle belangstellende burgers toegang hebben tot het informatiemateriaal;

samen met de lidstaten, nationale en Europese deskundigen en gebruikers handleidingen en hulpmiddelen te ontwikkelen, en de betreffende Europass-documenten aan te passen; de nodige expertise te ontwikkelen om de compatibiliteit en complementariteit tussen het ECVET en het ECTS voor het hoger onderwijs te versterken, in samenwerking met deskundigen op het gebied van VET en hoger onderwijs, alsook gebruikers op Europees en nationaal niveau, en regelmatig informatie te verstrekken over de ontwikkelingen van het ECVET;

te ijveren voor, en samen met de lidstaten deel te nemen aan, een Europees ECVET-netwerk waarbij de betreffende belanghebbenden op het gebied van VET en de bevoegde nationale instellingen worden betrokken, met het oog op de verspreiding van informatie over en ondersteuning van het gebruik van het ECVET in de lidstaten en de totstandbrenging van een duurzaam platform voor de uitwisseling van informatie en ervaringen tussen de lidstaten; binnen dit netwerk een ECVET-gebruikersgroep op te zetten die bijdraagt aan de actualisering van de handleiding en aan de kwaliteit en algehele samenhang van het samenwerkingsproces voor de uitvoering van het ECVET;

te zorgen voor toezicht op en follow-up van de ondernomen actie, met inbegrip van de resultaten van experimenten en testen, met name door het informatiemateriaal te actualiseren en — na de samen met de lidstaten uitgevoerde beoordeling en evaluatie van deze actie — uiterlijk op 18 juni 2014 aan het Europees Parlement en de Raad verslag uit te brengen over de opgedane ervaringen en de implicaties voor de toekomst, zo nodig met inbegrip van een herziening en aanpassing van deze aanbeveling, ook met het oog op de actualisering van de bijlagen en het informatiemateriaal, in samenwerking met de lidstaten.

„kwalificatie”: een formeel resultaat van een beoordelings- en validatieproces, dat wordt verworven wanneer een bevoegde instelling bepaalt dat de leerresultaten die een individu heeft bereikt, aan bepaalde eisen beantwoorden;

„leerresultaten”: hetgeen een lerende kent, begrijpt en kan doen na de voltooiing van een leerproces; leerresultaten worden gedefinieerd in termen van kennis, vaardigheden en competenties;

„eenheid van leerresultaten” (eenheid): een onderdeel van een kwalificatie bestaande uit een coherent geheel van kennis, vaardigheden en competenties dat geëvalueerd en gevalideerd kan worden;

„studiepunten voor leerresultaten” (studiepunten): een reeks geëvalueerde leerresultaten die met het oog op een kwalificatie geaccumuleerd kunnen worden of naar andere leerprogramma's of kwalificaties overgedragen kunnen worden;

„bevoegde instelling”: instelling die uit hoofde van de voorschriften en praktijken van de deelnemende landen verantwoordelijk is voor de ontwikkeling en toekenning van kwalificaties of voor de erkenning van eenheden of andere met het ECVET verbonden functies, zoals de toewijzing van ECVET-punten aan kwalificaties of eenheden, en de evaluatie, validering en erkenning van leerresultaten;

„evaluatie van leerresultaten”: methoden en procedures om vast te stellen in hoeverre de lerende daadwerkelijk specifieke kennis, vaardigheden en competenties heeft verworven;

„validering van leerresultaten”: het proces waarbij bevestigd wordt dat bepaalde geëvalueerde leerresultaten die de lerende heeft verworven, beantwoorden aan specifieke resultaten die voor een eenheid of een kwalificatie vereist kunnen zijn;

„erkenning van leerresultaten”: het proces waarbij officieel verworven leerresultaten worden erkend door de toekenning van eenheden of kwalificaties;

„ECVET-punten”: een numerieke weergave van het totale gewicht van leerresultaten in een kwalificatie en van het relatieve gewicht van eenheden in verhouding tot de kwalificatie.

duidelijk en begrijpelijk worden beschreven door te verwijzen naar de in de eenheden vervatte kennis, vaardigheden en competenties;

coherent zijn opgebouwd en georganiseerd met betrekking tot de algemene kwalificatie;

zo zijn opgebouwd dat in de eenheid vervatte leerresultaten afzonderlijk geëvalueerd en gevalideerd kunnen worden.

de generische titel van de eenheid;

waar van toepassing, de generische titel van de kwalificatie(s) waarmee de eenheid verband houdt;

de referentie van de kwalificatie overeenkomstig het EQF-niveau en eventueel het niveau volgens het nationale kwalificatiekader (NQF), met de bij de kwalificatie behorende ECVET-punten;

de in de eenheid vervatte leerresultaten;

de procedures en criteria voor de evaluatie van deze leerresultaten;

de bij de eenheid behorende ECVET-punten;

indien relevant, de geldigheidsduur van de eenheid.

met het oog op een algemeen kader voor samenwerking en netwerken tussen partners, dat wordt vastgesteld in intentieverklaringen die een klimaat van wederzijds vertrouwen creëren;

om de partners te helpen specifieke regelingen inzake studiepuntenoverdracht ten behoeve van lerenden te ontwikkelen.

elkaars status van bevoegde instelling aanvaarden;

elkaars criteria en procedures inzake kwaliteitsborging, evaluatie, validering en erkenning toereikend vinden met het oog op de overdracht van studiepunten;

het eens zijn over de voorwaarden voor het functioneren van het partnerschap (doelstellingen, duur, afspraken inzake de herziening van de intentieverklaringen enzovoort);

het eens zijn over de vergelijkbaarheid van de betreffende kwalificaties met het oog op studiepuntenoverdracht, waarbij de door het EQF bepaalde referentieniveaus worden gebruikt;

andere actoren en bevoegde instellingen opsporen die bij het proces in kwestie en hun functies kunnen worden betrokken.

onderscheid maken tussen „thuisinstellingen” en „ontvangende instellingen” (1);

de specifieke voorwaarden voor een mobiliteitsperiode precies vermelden, zoals de identiteit van de lerende, de duur van de mobiliteitsperiode, de verwachte leerresultaten en de bijbehorende ECVET-punten.

de „ontvangende instelling” evalueert de verworven leerresultaten en kent studiepunten aan de lerende toe. De verworven leerresultaten en de corresponderende ECVET-punten worden geregistreerd in een „persoonlijk afschrift” (2);

de „thuisinstelling” valideert de studiepunten als een correcte weergave van de prestaties van de lerende;

de „thuisinstelling” erkent vervolgens de verworven leerresultaten. Op grond van deze erkenning worden overeenkomstig de voorschriften van het „thuissysteem” eenheden en corresponderende ECVET-punten toegekend.

het relatieve belang van de leerresultaten van de eenheid voor de integratie op de arbeidsmarkt, voor de progressie naar andere kwalificatieniveaus en voor de sociale integratie;

de complexiteit, de reikwijdte en het volume van de leerresultaten van de eenheid;

de inspanningen die een lerende moet leveren om de voor de eenheid vereiste kennis, vaardigheden en competenties te verwerven.