Zaterdag 4 oktober 2008 - Hoofdinhoud
TROS Kamerbreed heeft me in de uitzending gehaald om met minister Maxime Verhagen te spreken over de financiële crisis, de verkiezingen in de VS. We moeten vaststellen dat het gezag van Washington verdwenen is. Ik kan het niet laten hem een beetje te plagen over de volgzame houding van voorgaande kabinetten, gedwee achter Bush. De wereld wacht op een meer autonome buitenlandpolitiek van de EU - op de punten waar dat kan.
In feite zijn Maxime Verhagen en ik het hierover eens. Bij de financiële crisis is Europees optreden nodig. Toch kon Wouter Bos niet anders dan kiezen voor de nationalisatie van Fortis. Bijna de helft van het midden- en kleinbedrijf in ons land zit bij Fortis. Er zijn momenten dat het risiko te groot wordt en de staat moet ingrijpen. Maar er moet wel snel een grote conferentie komen van de overheden van de lidstaten met hun centrale banken en andere financiers, om nieuwe regels en afspraken te maken. Ik hoop dat de liberalen eindelijk een beetje zelfkritiek kunnen ontwikkelen. De markt moet het doen? Nou, de markt kan het niet alleen. Een sterke markt heeft een sterke staat nodig.
De uitzending is snel voorbij - een uur gaat snel, met zulke zware onderwerpen.
Ik herhaal wat ik ook in Zwolle heb gezegd tegenover een zaal vol PvdA-ers: Europese samenwerking is nodig, maar is alleen mogelijk als de EU het vertrouwen terugwint van de mensen. Daarvoor moet de EU beter luisteren. Niet zomaar luisteren, maar ingaan op het gevoel van zoveel burgers dat Europa er niet voor hen is en dat ze tegen elkaar worden uitgespeeld, de hogere lonen in West-Europa tegen de lagere in Oost-Europa. Nu meer dan ooit moet het sociale Europa worden gebouwd: gelijk loon voor gelijke arbeid. Je moet pensioenrechten kunnen meenemen als je over de grens gaat werken. Voor die punten (en veel meer) staan de sociaaldemocraten in het Europees parlement. Maar dat parlement heeft een sterkere progressieve fractie nodig, willen we die punten waarmaken.
Europa moet leren luisteren. Om te kunnen handelen.
De keuze is niet tussen een beetje meer en een beetje minder Europa. Het gaat erom welk Europa, voor wie. Voor de sterkste lobbies of voor de mensen van wie de toekomst op het spel staat - en dat vraagt om een heel andere begroting van de EU, met meer investeringen in energie en kennis.
Na de uitzending vertrekt Maxime Verhagen om met zijn kinderen te gaan winkelen. Zelf drink ik met mijn medewerker Anne Dankert op de terugweg naar Brussel een glas wijn en een kop thee in Antwerpen. Die stad is op zaterdagmiddag stampvol Nederlanders.