Polen mei 2006

Met dank overgenomen van M. (Thijs) Berman i, gepubliceerd op maandag 15 mei 2006.

Het uitgestrekte Poolse platteland. Trage riviertjes, bossen, en overal wordt gebouwd. Huizen met - net als in Oekraïne - kunststof daken, soms felblauw. Ik was hier afgelopen week op bezoek bij de boeren. Ondanks de zichtbare voordelen die de EU Polen bezorgt (een sterk groeiende export) klagen die luidkeels dat hun land niet serieus genomen wordt.

Gisteren, nog in Warschau, eiste één van hen een speciale premie voor Polen omdat het zo ver van het centrum van Europa ligt. Na een hele dag met dit soort verhalen werd de delegatie van het EP er kriegel van. We hebben ze vriendelijk uitgelegd dat Polen inderdaad over enkele jaren evenveel krijgt als iedereen. De subsidies gaan omlaag voor de boeren in de EU-15, totdat ze op het niveau zijn van wat de Polen ontvangen. Daar keken ze van op.

Polen voelt zich miskend.

Wel worden we vorstelijk ontvangen. Gisteravond kregen we een barbecue in een hut aan het water, met vier muzikanten (accordeon, viool, trommel). De Poolse gastheren hebben de hele nacht gedanst. In Warschau kregen we een diner in een restaurant vol witte veren aan de muur, en stoffen met borduursels, alsof je in een lingeriewinkel zat te eten. De uitbater was een volumineuze blonde dame die ons vrolijk welkom heette en nog zeven andere restaurants bleek te hebben in de omgeving.

Ik had met de EP-delegatie een korte ontmoeting met de populistische leider Andrzej Lepper, die vorige week de landbouwminister is geworden. Vroeger schold hij op Europa. Hij heeft ook andere uitspraken gedaan: "Hitler heeft Duitsland in het begin van zijn carriere economisch uit het slop gehaald." Lepper heeft nooit een woord van kritiek gehad op de dictator van Wit-Rusland, Loekasjenko.

Nu was dezelfde Lepper voorzichtig en afwachtend. Geen woord teveel. Kleine onderzoekende ogen, een gedrongen lichaam, het onbeweeglijke gezicht van de kolchoz-directeur die hij vroeger is geweest. Veel wodka achter de kiezen. Zijn boerenpartij Samoobrona en de Liga van Poolse Gezinnen - antisemitisch, oerconservatief en ultrakatholiek - regeren dit land mee, sinds vorige week. Intellectuelen en jongeren zijn nu ongerust over kwesties als de persvrijheid, maar zijn even afwachtend.

Ik kon het niet laten om tegen hem over persvrijheid te zeggen dat het voor de EU een belangrijk punt was en dat ik hoopte dat Polen ons zou steunen bij pogingen om de media te beschermen, waar ook ter wereld.

Geen antwoord, wel een ironische blik.

Meer over ...