Een buffer tégen Bolkenstein, vóór sociaal Europees beleid - Hoofdinhoud

Heeft u vertrouwen in het Europa van vandaag de dag? Die vraag lag ten grondslag aan het onderzoek van 21minuten.nl dat ik gisteren in Den Haag in ontvangst nam.

Een onderzoek naar de steun voor Europese samenwerking en Europese instellingen waar maar liefst zestigduizend Nederlanders aan hebben deelgenomen.

De mening van die zestigduizend Nederlanders was voor mij niet nieuw. Dat er veel steun is voor samenwerking als het bijvoorbeeld gaat om het aanpakken van de economische en financiële crisis, buitenlands beleid en ons milieu en klimaat hoor ik dagelijks. Wat ik ook dagelijks hoor is dat het vertrouwen in Europese instellingen en politici bedroevend laag is. Er is een kloof tussen verwachtingen en vertrouwen, en die kloof kom je trouwens ook tegen bij de Haagse politiek.

Ik snap die gevoelens. Het Brussel van nu wordt al jaren geassocieerd met regels, bureaucratie en hardvochtig liberaal beleid dat onze sociale voorzieningen op het spel zet. Te vaak hebben mensen daar gelijk in.

Want de politieke kleur van Brussel was staalblauw de afgelopen jaren. Het blauw van kil en zakelijk. De belangen van een vrije markt stonden voorop, de sociale waarborgen en de zekerheid van werknemers kwamen op de tweede plaats. Dat leidde tot economische groei, maar ook tot grote risico's. Zonder toezicht loopt het bij de banken fout. Dat zijn risico's waar niemand om gevraagd heeft.

Het Europa waar ik voor sta verschaft ons in Nederland een sterke economie waar niet alleen werkgevers maar ook werknemers van profiteren. Vandaar dat ik vanavond tijdens een lijsttrekkersdebat in Leiden een extra instrument aankondig om dat sociale Europa van werknemers te verbeteren. Dat instrument is een ‘Sociale Toets’. Elk nieuw beleid moet worden getoetst op de mogelijke sociale gevolgen. Elke nieuwe Europese regel mag nationaal sociaal beleid alleen versterken - en wordt anders overboord gegooid. Zo'n regel is een sociale veiligheidsklep en dat is mensen als Frits Bolkestein een doorn in het oog. Die zweren nog steeds bij de almacht van de markt. Maar we hebben een buffer tegen liberale marktregels nodig, zo krijgt de EU meer oog voor sociale consequenties.

Regels die werkgelegenheid in gevaar brengen? Regels die onze leerkrachten of onze verpleegsters voor de voeten lopen? Regels die onze vrachtwagenchauffeurs uitspelen tegen Poolse vrachtwagenchauffeurs? Weg ermee! Want het moet afgelopen zijn met het Europa dat zich slechts bezighoudt met groeipercentages, begrotingsdisciplines en efficiencyvoordelen.

Om zeker te weten dat de nieuwe Europese Commissie een dergelijke sociale toets gaat uitvoeren zal ik met mijn sociaaldemocratische collega’s in het parlement de nieuwe Europese Commissie vragen zich achter die toets te scharen. Weigert de nieuwe Commissie dan sturen we deze linea recta terug naar huis.

Met zo'n Europees parlement kunnen we het vertrouwen in de Europese samenwerking versterken, die zo hard nodig is - voor economisch herstel, voor schone energie, voor gelijke kansen. Omdat Europa sociaal zal zijn of niet.

© Trouw 2009,