Famagusta vrij! - Hoofdinhoud
Vandaag heb ik Famagusta bezocht, zo’n 90 kilometer van Nicosia. Dat wil zeggen, ik ben er vlakbij geweest. Famagusta is namelijk een ontoegankelijk stadje in bezet gebied. Tot de inval op 14 augustus in 1974 woonden er 45.000 mensen in dit badplaatsje aan de kust, maar nu is het een spookstad. De huizen zijn leeg, de hotels ongebruikt. Alle inwoners van niet-Turkse afkomst zijn eruit verdreven en zij wonen als vluchteling nu in het zuidelijke deel van de groene bestandslijn. Verschillende malen is er gepoogd om Famagusta als onderdeel van politieke onderhandeling aan Cyprus terug te geven maar dat is in de praktijk nooit gelukt. Met een verrekijker kunnen we zien dat de huizen leeg zijn en het onkruid de straten overwoekert. We praten met burgemeester Alexis Galanos van deze bezette stad. Famagusta was ooit de trots van Cyprus, met 35 hotels en een fantastisch strand. Nu mogen de oorspronkelijke bewoners niet eens meer terug om te kijken wat de staat van hun achtergelaten huis is.
Bij dit bezoek zijn ook burgemeesters van andere steden en dorpen in bezet gebied. Die plaatsen zijn wel in gebruik maar niet door de oorspronkelijke bewoners. Yiannis Papaioannou is burgemeester van het kleine dorp Karavas. Hij is sinds de bezetting nooit meer terug geweest in zijn dorp omdat hij dat emotioneel niet aan kan. Van andere dorpsbewoners weet hij dat de dorpsbegraafplaats er na 35 jaar bezetting verwaarloosd bij ligt. Ooit heeft hij de nieuwe ‘burgemeester’ ontmoet en getracht afspraken te maken over het onderhoud van de begraafplaats. Dat heeft niet veel opgeleverd. Andreas Pateras komt ook uit Karavas en hij is nog wel een keer terug geweest. Toen hij zijn eigen huis bezocht, nodigde de nieuwe bewoner hem uit om binnen te komen en een biertje te drinken. Die uitnodiging heeft hij aanvaard. Hij vertelt me dat hij de nieuwe bewoner niets kwalijk neemt. Ook deze mensen zijn door de Turkse regering gedwongen uit het zuiden vertrokken na de inval en in het noorden opnieuw gehuisvest.
De burgemeester van Famagusta verwacht veel van de Europese Unie, vooral nu het Verdrag van Lissabon in werking gaat treden. Hij rekent erop dat de Europese minister van Buitenlandse Zaken met krachtige stem van Turkije medewerking zal eisen bij het vinden van een oplossing. Dat kan wat hem betreft niet anders zijn dan het vertrek van de Turkse militairen en opheffing van de deling van Cyprus. Ik vrees dat dit allemaal te optimistisch is maar ga zijn hoop vandaag niet de bodem in slaan. Volgens mij is het aan de Europese Unie om in de onderhandeling met Turkije te eisen dat het eindelijk Cyprus erkent. Het is te zot voor woorden dat we zaken doen met een land dat een lidstaat van de EU deels bezet houdt en niet erkent. Aan het eind van het bezoek aan het cultureel centrum krijgen we nog een film te zien met de Cypriotische kijk op de inname van Famagusta. De film duurt acht minuten. Bekijk hem hier!