Bezuinigingsdrift Klink gaat echt te ver - Hoofdinhoud

Stel: een veertigjarige man komt op een zaterdag- nacht met steken op de borst bij de spoedeisende eerste hulp. Of een jonge vader komt in paniek bij de eerste hulp van het ziekenhuis omdat zijn dochtertje ineens hoge koorts heeft gekregen en huilend naar haar oortje grijpt. Twee voorbeelden van situaties die zich regelmatig voordoen in ziekenhuizen. Vanaf januari 2010 moeten de ziekenhuizen tegen deze mensen zeggen: "U moet eerst naar de huisarts, anders krijgen we de kosten niet vergoed van uw verzekeraar."

Henk van Gerven is Tweede-Kamerlid voor de SP en oud-huisarts in Oss

Volgens minister Klink van Volksgezondheid kloppen er al jaren 'te veel' mensen aan bij de spoedeisende hulpposten van ziekenhuizen. Meer dan de helft van het eerste hulpbezoek zou onnodig zijn en had ook afgehandeld kunnen worden bij de huisarts. Vanaf januari krijgt het ziekenhuis een 'onterechte' behandeling daarom niet meer vergoed door de zorgverzekeraar. Hiermee wil Klink miljoenen gaan bezuinigen. 48 miljoen euro in 2010 en 117 miljoen euro vanaf 2011.

De minister vindt een bezoek onterecht wanneer je niet met de ambulance bent binnengekomen of niet door de huisarts bent doorverwezen en met je klachten ook bij de huisarts terecht had gekund. Klink vindt dat ziekenhuizen deze patiënten in dergelijke gevallen terug moeten sturen naar de huisarts of de huisartsenpost. Maar wanneer brengt een patiënt een onterecht bezoek aan de eerste hulp? Iedereen kan zich voorstellen wat er door je heen gaat als je kind plotseling ziek wordt. Misschien valt het gelukkig achteraf mee, maar de paniek kan iedereen begrijpen. Angst beïnvloedt een goed oordeel, zeker als het om een kind van eigen vlees en bloed gaat. In het geval van de veertigjarige man kan het meevallen. Het zou echter ook een hartinfarct of een longembolie (bloedstolsel in de longvaten) kunnen zijn, waarbij uitstel van behandeling fataal kan zijn en elk uur telt. Zo iemand wegsturen is spelen met vuur.

Daar bovenop komt dat ziekenhuizen het financieel al niet breed hebben en niet al te veel financiële risico's willen nemen. Hierdoor kan het gevaar ontstaan dat ziekenhuizen uit angst voor ongedekte rekeningen té snel mensen gaan weigeren.

Het plan van de minister is ook niet goed uitvoerbaar. Het weigeren van patiënten op de eerste hulp zal alleen maar leiden tot een toename van de agressie, vooral in het weekend als er alcohol in het spel is. Daarom ziet de voorzitter van de Nederlandse Vereniging Spoedeisende Hulp Verpleegkundigen ook niets in het plan. Hij zegt: "Als wij patiënten moeten gaan wegsturen, kunnen we de ME hier wel voor de deur neerzetten."

Vorig jaar bleek uit een onderzoek van de Inspectie voor de Gezondheidszorg en de Nederlandse Patiënten en Consumenten Federatie dat huisartsen telefonisch slecht bereikbaar zijn. Zelfs in veertig procent van de spoedgevallen werd de telefoon te laat opgenomen. Het is dan ook niet zo gek dat mensen in paniek naar de eerste hulp van het ziekenhuis gaan.

Minister Klink doet er daarom beter aan om het 'onterechte' gebruik van de eerste hulp terug te dringen door te investeren in de huisartsenzorg in Nederland. Zorg dat de spoedtelefoonnummers van huisartsen beter bekend zijn en dat huisartsen voldoende ondersteuning kunnen hebben zodat ze telefonisch beter bereikbaar zijn. En investeer in meer kleinschalige en beter bereikbare huisartsenposten, dichtbij de mensen.

Drempels opwerpen voor de eerste hulp, zoals minister Klink wil, leidt tot ongelukken. Het is een verkeerde bezuiniging.

Besparen in de zorg kan ook door de rol en de toegankelijkheid van de huisarts te verbeteren. Dat is beter en socialer.

Dit artikel verscheen op 20 november 2009 in het Brabants Dagblad.