Mama én papa willen werken en zorgen - Hoofdinhoud
"Helemaal geweldig! Wat een speech!" was de reactie van een Engelse dame na mijn interventie over zwangerschapsverlof in de commissie werkgelegenheid en sociale zaken in het Europees Parlement. O wat leuk, een vertegenwoordiger van een NGO voor vrouwenrechten deelt mijn mening dat de EU voor een ruime verlofregeling voor moeders én vaders moet zorgen, dacht ik meteen. Mijn medestander bleek echter helemaal niet uit de voor de hand liggende hoek te komen: ze werkte voor het Europees Forum voor de Industrie en vroeg mij meteen om de volgende avond mijn visie op de nieuwe Europese richtlijn voor zwangerschapsverlof te komen geven op het seminar "Werkgelegenheid en Europese Industrie".
Dus daar stond ik opeens tussen werkgevers van Volvo, IBM en Daimler uit te leggen dat betaald zwangerschapsverlof voor moeders ten minste 24 weken moet zijn. Die periode is nodig om het kind de door de Wereld Gezondheidsorganisatie aanbevolen borstvoeding te kunnen geven. De 16 weken die momenteel in Nederland gelden en de 18 weken die door de Europese Commissie zijn voorgesteld zijn niet genoeg om de verblijdende maar ingrijpende gebeurtenis van het krijgen van een kind op een goede manier te verwerken. Het gevolg is dat moeders nu vaak hun verlof met opgespaarde vakantiedagen moeten aanvullen waardoor er geen vakantie meer voor ze in zit in het eerste drukke jaar na de geboorte.
Ook was ik erg blij dat ik kon uitleggen dat een verlof van minimaal twee weken voor vaders (of co-moeders) essentieel is om een band tussen vader en kind te ontwikkelen in de eerste weken na de geboorte. In deze periode vormt zich een patroon in de verdeling van zorgtaken voor het kind tussen vader en moeder. Als de vader vrijwel meteen na de geboorte weer aan het werk is, is de kans groot dat de moeder taken als het verschonen van de luiers, en het geven van een bad alleen op zich zal nemen. Dit rolbevestigend patroon wordt vaak later niet meer doorbroken.
Mijn conservatieve collega's waren ook aanwezig op het industrieseminar. Zij denken dat langer zwangerschapsverlof nadelig is voor de kansen van vrouwen op de arbeidsmarkt, omdat werkgevers dan minder snel potentiële moeders zullen aannemen. Maar daar valt gek genoeg geen bewijs voor te vinden. Er is geen duidelijk verband tussen het aantal weken zwangerschapsverlof en de arbeidsparticipatie van vrouwen. Zo kennen Denemarken en Estland ruime verlofregelingen en een hoge arbeidsparticipatie; België juist kort betaald verlof en een lage participatie van vrouwen.
Rechtse Europese fracties willen regels over vaderschapsverlof niet in wetgeving over zwangerschapsverlof opnemen. Maar voor een goede verdeling van de zorg voor het kind, zijn fatsoenlijke verlofregelingen voor beide ouders nodig. Langer verlof voor beide ouders is in het belang van het welzijn van werknemers en hun kinderen. Dankzij die Engelse dame, weten de grote fabrikanten dat nu gelukkig ook.