Algemeen Overleg Regeldruk bedrijven: risico's niet onderschatten - Hoofdinhoud

'Het is noodzakelijk om een goed beeld te krijgen van de risico's. Anders komt de planning in gevaar en halen we de reductiedoelstelling niet'. Dat heeft Pauline vandaag tijdens het Algemeen Overleg over de vermindering van de regeldruk voor bedrijven gezegd. De staatsscretaris zegde daarop toe dat in de volgende rapportage duidelijk zal worden gemaakt waar de knelpunten richting het behalen van de doelstelling van 25% reductie liggen.

Spreektekst AO Regeldruk Bedrijven 20 januari 2010

PvdA-woordvoerder PaulineSmeets

• - 

  GESPROKEN WOORD GELDT -

Voorzitter,

Wat is het toch een weerbarstige materie, de Regeldruk voor Bedrijven!

Moet ik als woordvoerder voor de PvdA pessimistisch zijn of optimistisch over de voortgang? Tsja, laat ik het erop houden dat ik strijdbaar ben; strijdbaar om samen met deze staatssecretarissen het veelkoppige monster van Regeldruk aan te pakken. En voorzitter, gelukkig staat mijn fractie niet alleen in deze strijdbaarheid. Vóór dit AO hebben wij als woordvoerders weer veel reacties mogen ontvangen van bedrijven en organisaties. Gisteravond heb ik nog eens heel goed deze reacties voor een 2^e keer gelezen. En als ik dan de reacties lees van VNO/NCW, MKB-Nederland, van Corus, van DSM, van Koninklijke Horeca Nederland, noem maar op, dan ontdek ik toch één rode draad: namelijk dat men herkent én waardeert dat er veel werk is verzet om de regeldruk te verminderen. Ook Actal merkt op in zijn slotconclusie over deze Voortgangsrapportage: dat er een omvangrijk aantal initiatieven is genomen om de regeldruk voor ondernemers te verminderen.

Dat zijn positieve geluiden, die bevestigen dat we op de goede weg zijn. Maar in de reacties klinkt ook door dat blijvende aandacht en inzet gewenst is én niet onbelangrijk: er zal geïntensiveerd moeten worden. Anders gezegd: het kabinet zal een plan B moeten hebben voor onverhoopte tegenvallers.

Mijn fractie wijst er op dat we niet alleen beducht moeten zijn voor tegenvallers, maar dat we ook te maken hebben met het risico van metingen die op sommige punten een theoretisch karakter hebben. Voor de PvdA staat overeind: de ondernemers zullen moeten merken dat er in deze kabinetsperiode een substantiële vermindering en vereenvoudiging van regels heeft plaatsgevonden. Overigens moeten wij daar natuurlijk als parlement ook aan bijdragen, daarom ben ik blij dat het initiatief van collega Blanksma en ondergetekende om in een pilot amendementen te laten beoordelen door Actal wordt voortgezet tot 2011.

Voorzitter, dan wil ik nu overgaan tot gerichte vragen over de Voortgangsrapportage. En dan wil ik vooral aan het begin beginnen. Anders gezegd: we moeten starten bij de ministeries. Daar moet een cultuuromslag plaatsvinden. Er moet voortdurend worden nagedacht over de gevolgen van regelgeving voor de regeldruk in Nederland. Verinnerlijking moet de centrale doelstelling blijven. Wij schrikken wel als we de rapportage van Actal hierover lezen. Specifieker de opmerkingen over het ministerie van SZW. Dit departement is niet gereed met de structurele verankering, geldt overigens ook voor Verkeer en Waterstaat. Maar, voorzitter, Actal merkt ook op dat het ministerie van SZW ten onrechte veel dossiers niet ter toetsing heeft voorgelegd aan Actal. Dit is ernstig te noemen. Graag een reactie van de bewindslieden. Ik hoop dat zij het met de PvdA eens zijn, dat dit niet kan. De staatssecretaris van Financiën heeft in het vorige overleg gezegd ‘zijn best te doen om samen met collega Heemskerk nog iets meer inzicht te geven in de verinnerlijking’. Daar hebben we toch niets van teruggezien in de rapportage?!

Voorzitter het Integraal Afwegings Kader (IAK) is een instrument om ook in te zetten aan de voorkant. In oktober 2009 is een nieuwe verbeterde versie van het IAK uitgebracht, die in 2010 op alle departementen moet worden uitgetest. Wij vinden overigens dat het project erg traag verloopt. In de Voortgangsrapportage lezen we dat ‘in de eerste helft van 2011’ een beslissing kan worden genomen door het kabinet over het structureel invoeren van het IAK. Bestaat er dus een kans dat het IAK er toch niet komt? Andere vraag over het IAK is de kritiek van VNO/NCW en MKB-Nederland: zij vinden dat het IAK geen invulling is van de gewenste Regeldruktoets. Graag een reactie van de bewindspersonen.

Voorzitter, regeldruk bestaat uit administratieve lasten, nalevingskosten en toezichtslasten. Te beginnen met de eerste groep, de administratieve lasten. Het beeld is niet gunstig. Het beeld stemt nog niet hoopvol dat alle doelstellingen ook daadwerkelijk in 2011 zijn gerealiseerd. Het kabinet geeft aan in de planning dat de grootste ‘successen’ in de laatste periode zullen worden geboekt. Het kabinet verwacht de grootste klapper door de vereenvoudigde winstaangifte. De aangifte is dan gebaseerd op XBRL. Wij vragen ons af of dit reëel is.

De harde werkelijkheid is dat we eigenlijk nog maar één jaar hebben. Hebben de bewindslieden er eigenlijk zelf vertrouwen in dat de doelstellingen op tijd worden gehaald? Wat doen zij als over een half jaar blijkt dat de schema’s die aan de Kamer zijn gepresenteerd niet meer haalbaar blijken? Liggen de ‘mogelijke extra reducties’ al klaar om achterblijvende doelstellingen alsnog te kunnen halen?

Nalevingskosten.

Kan het reductiebedrag van € 544 mln nog verder stijgen, zoals de rapportage vermeldt (p.21). Kunnen we daar nu op rekenen ja of nee? De rapportage is in het algemeen mistig over de haalbaarheid van de reducties en de bewindslieden houden slagen om de arm. Wat gebeurt er nu werkelijk op dit terrein? Ook Actal merkt in haar reactie op dat uit de Voortgangsrapportage niet blijkt of de nalevingskosten toenemen. Hoe liggen de bruto-nettoverhoudingen?

Toezichtslasten.

De geringe daling van de toezichtlasten is verontrustend. Een half jaar geleden waren de toezichtlasten ook al een probleem. In de volgende Voortgangsrapportage wenst mijn fractie inzicht te krijgen in de acties die zijn ingezet. Graag hoor ik van de bewindslieden of de 25% nog steeds haalbaar wordt geacht.

Voorzitter, dan kom ik op de Vaste Verandermomenten. Positief is het gegeven dat de VVM zijn uitgebreid met ministeriele regelingen. De volgende stap zijn de uitvoeringsorganisaties en ZBO’s. Graag hoor ik van beide bewindslieden wanneer die stap gezet wordt. Toch zijn er nog kritiekpunten op deze VVM. VNO/NCW en MKB-Nederland wijzen er terecht op dat er teveel gebruik wordt gemaakt van uitzonderingsgronden. Moeten deze uitzonderingsgronden aangescherpt worden vragen wij aan de verantwoordelijke bewindspersonen. De oude invoeringstermijn is losgelaten, dat is ook een groot probleem. Vaak moeten automatiseringssystemen worden aangepast en is er dus tijd nodig voor het testen en implementeren van die systemen. Graag een reactie van de bewindspersonen.

Voorzitter, gemeenten dragen momenteel een belangrijke bijdrage aan de vermindering van de regeldruk. Dat is positief en dat moet worden doorgezet en geïntensiveerd. Samen met Actal maakt mijn fractie zich zorgen over de dienstverlenende organisaties, zoals UWV, Senter Novem en de waterschappen. Ook zij moeten gaan werken aan een zogenaamd Bewijs van Goede Dienst. Graag in de volgende Voortgangsrapportage hier aandacht voor.

Tenslotte voorzitter . De PvdA vindt dat we nu al moeten gaan vooruitkijken. Welke visie hebben de bewindslieden als het gaat om prestaties op rijks- en gemeenteniveau na deze kabinetsperiode? Wat vinden zij van doelstellingen vergelijkbaar met de Lissabon-doelstelling om bij de top X van Europa te horen als het gaat om de dienstverlening aan ondernemers en het niveau van regeldruk? Graag een reactie!