Maandag 1 februari 2010 - Hoofdinhoud

Vandaag het droeve bericht ontvangen dat Addie den Herder, een van de oprichters van de Vereniging Redt de Kaloot, afgelopen zaterdag plotseling is overleden. Addie streed al 10 jaar onvermoeibaar voor het behoud van het enige overgebleven strand van Zuid-Beveland. Ze weigerde zich simpelweg neer te leggen bij de gedachte dat het strand waarop zij, en vele andere Zeeuwen, uitwaaiden, zou verdwijnen onder een laag beton. Met haar vastberaden en sympathieke strijdlust werd ze de lokale held van veel liefhebbers van natuur, rust en ruimte.

De Kaloot vormt een unieke vindplaats voor fossielen en haaientanden en biedt ruimte voor zeldzame planten zoals de blauwe zeedistel. Het strand dreigt te verdwijnen door de mogelijke komst van een containerterminal (WCT). Niet als het aan Addie lag. Ze voerde actie bij de besluitvorming in de provincie, schakelde tal van deskundigen in en wist met noeste arbeid een uitspraak van de Raad van State weten af te dwingen waarmee de vestiging van de gewraakte WCT (voorlopig) van de baan raakte.

Ik zou juist aanstaande vrijdag een bezoek brengen aan de Kaloot en aan de vereniging waar Addie de inspirerende motor van was. Ik zag er erg naar uit haar te ontmoeten en alles te horen over het strand waaraan zij zo verknocht was geraakt en de over de strijd die ze voerde om dit unieke strand te behouden. Helaas heeft het niet zo mogen zijn.

Het interview dat Jan Moekotte van de Zeeuwse Milieufederatie in 2003 hield met Addie en haar vriendin Frieda Weers is een waar eerbetoon aan de kracht, het enthousiasme, de humor en het doorzettingsvermogen van deze gedreven activiste. Werkelijk hartverwarmend, je vindt 't interview hieronder.

Hoewel ik haar niet meer persoonlijk heb kunnen ontmoeten, weet ik zeker dat Addie ontzettend zal worden gemist. Ik wens haar geliefden, familie en vrienden dan ook alle sterkte toe bij dit geweldige verlies...

Vrouwen vechten voor de Kaloot

Zeemeerminnen: Terwijl het laatste strand in Zuid - Beveland door de Provinciale Staten van Zeeland al tot de guillotine was veroordeeld, sleepten twee vrouwen de Kaloot onder de valbijl van de Westerschelde Container Terminal (WCT) vandaan. Hoezo, alleen maar kerels in de Zeeuwse milieubeweging?

Addie den Herder, opgegroeid in Oudelande: “Ik ben als kind met hart en ziel van de Kaloot gaan houden. M’n oom bracht ons op zaterdagen tegen tweeën in zijn Fiat 600 (grote rugzak) naar de Kaloot. Hij kwam ons om vijf uur weer halen. Wat voelde ik me daar geweldig op het strand. Ik heb het nu over de jaren zestig, de kerncentrale was er nog niet. Na zo’n middag, dat kan ik nu pas zeggen, was het alsof ik een buitenlandse reis gemaakt had.”

Frieda Weers, opgegroeid in Rotterdam: “Ik wilde op zeker moment wel weg uit de stank en het lawaai daar. Ik heb onder meer in de Waalhaven en op de Maasvlakte gewerkt en kon me dus wel voorstellen wat ons met die containerterminal boven het hoofd hing. In Nieuwdorp vond ik weer de rust en de ruimte en dan zou ik nu door die WCT opnieuw in een soort Rotterdam terechtkomen? Nee, dank je!”

Beton

Frieda, Addie en ik treffen elkaar op de Kaloot. Frieda is juist terug van een optreden van de Rolling Stones, Addie arriveert in een blauwe sportwagen. Ze hebben ontegenzeggelijk iets levenslustigs, niet het sobere en droefgeestige dat sommige natuurbeschermers aankleeft. Drie jaar geleden besloten ze zich in te zetten voor het enige strand dat Zuid-Beveland nog heeft. Ze weigerden zich eenvoudigweg voor te stellen dat het strand waar ze uitwaaiden onder het beton zou verdwijnen. Dat er een kilometerslange kade zou komen waar jaarlijks miljoenen containers gelost en geladen worden. Ze namen zich voor om dat wat er nog over was van de Kaloot te redden.

Steun

Addie en Frieda: “Het begon voor ons beiden dus met de liefde voor de rust en voor het strandje. In september 2000 hoorden we over de landelijke actie van Milieudefensie onder het motto “Trek de groene grens”. We meldden ons aan en hadden welgeteld twaalf dagen om met de Kaloot mee te doen. We kwamen toen in contact met de jongens van de fossiele schelpen. Die waren op natuurwetenschappelijke gronden ook al in de weer om te redden wat er te redden viel. Op 8 oktober 2000 werd de vereniging “Redt de Kaloot” opgericht waar wij nu dus deel van uitmaken. We kregen steun van een forse groep deskundigen op het gebied van ruimtelijke ordening, economie, logistiek en natuurwetenschappen. Die lieten weinig heel van het geronk van Gedeputeerde Staten over nut en noodzaak van de WCT in verband met de Zeeuwse werkgelegenheid. ”

Over en uit

Drie jaar lang zijn ze elke week wel een paar avonden in de weer geweest met de Kaloot. In die tijd werd er vrijwel iedere dag onderling gebeld en gemaild. Ze ontdekten dat ze het griezelig vaak eens waren. Kwam de een met een suggestie, dan had de ander daar ook al over zitten broeden. Op één punt verschillen ze nu echter van oordeel. Na het vernietigende oordeel van de Raad van State over de plannen van het provinciebestuur is het volgens Frieda over en uit met de WCT: “Die komt er niet. ” Maar volgens Addie is het eind van hun werkzaamheden nog lang niet in zicht. Addie: “Terwijl je anders voor de televisie zit, ploeter je nu door de notulen van commissievergaderingen. Terwijl je naar de bioscoop kunt, ga je naar een bijeenkomst over planologie. Daar hoor je professor Van Engelsdorp-Gastelaars onder woorden brengen wat je zelf al lang voelt, maar nog nooit zo mooi hebt kunnen zeggen. Dat Zeeland vooral de rust en de ruimte moet koesteren.“

Actievoeren

Volgens Addie is actievoeren niet alleen maar leuk: “Je krijgt ook negatief commentaar. Ik ben kennissen kwijtgeraakt omdat ze vonden dat ik geen tijd meer voor ze had.” Frieda: “We maakten regelmatig het strand schoon en ik verzeker je dat drie kilometer dan een heel eind is. Maar goed, je krijgt voor al dat actievoeren inderdaad wel wat terug. Vroeger stond ik bij een spreekbeurt te bibberen voor de klas, nu spreek ik zo een gezelschap van honderd mensen toe. Ik zag er in het begin ook wel tegen op als ik de een of andere professor moest bellen, de econoom Heertje bijvoorbeeld. Die man wil dat je meteen tot de kern komt, want die heeft het blijkbaar heel erg druk. Ik was juist toen wat breedsprakig. Nee, dat eerste telefoongesprek met hem was niet bepaald een succes.”

Meid je stinkt

Addie: “Ik kon op kosten van Milieudefensie een mediatraining volgen. Bij actievoeren is aandacht krijgen van enorm belang. Toen de Provinciale Staten in oktober 2002 zouden stemmen over de WCT, liep ik heel de dag rond in een geel pak, verkleed als kip, omdat gedeputeerde Van Zwieten ons ooit had uitgemaakt voor mensen die kakelden als kippen zonder kop. Nou gekakeld heb ik daar, elke keer als hij het woord nam! En bloedheet had ik het. Frieda zei in de loop van de dag: ‘meid je stinkt,’ maar ik wou dat pak persé niet uitdoen.”

Frieda: “Ik hoefde die dag gelukkig niet als kip. Voor de carnavalsoptocht in ’s-Heerenhoek, waar elk jaar duizenden Zeeuwen langs de kant staan, hebben we een oude schaftwagen omgebouwd tot havenkantoor en opgesierd met strandattributen, schelpen, prenten. Onze webmaster Edu Karelse zat vermomd als gedeputeerde Bruinooge in het havenkantoor. We hadden een protestsong op cd laten zetten. Onze havenmeester draaide de hele tijd dat lied. We deelden fossiele schelpen uit en pamfletten met de tekst van onze protestsong (zie kader). Ik liep toen in een pinguïnpak, maar voelde me daarin toch niet kiplekker. “

Het enthousiasme van Addie en Frieda is besmettelijk. Addie: “Ja, dat kunnen we intussen wel, niet dan Frieda? Mensen motiveren. ” Frieda: “Ja, jij wel. Was ik eindelijk weer eens in Frankrijk op vakantie, kreeg ik een dik pak post. Ik dacht nog: ‘Ha, post, leuk.’ Bleek dat Addie de Milieu Effect Rapportage had opgestuurd!”

Uit: Wantij3-2003 “Mevrouw Kiki’’ - Jan Moekotte

In de serie ”Mevrouw Kiki” portretteert Wantij heldinnen. Dit keer een dubbelportret.