Nederland heeft nieuwe solidariteit nodig

Met dank overgenomen van M.I. (Mariëtte) Hamer i, gepubliceerd op vrijdag 26 februari 2010.

Het Nederland van na de crisis moet zijn gebaseerd op een nieuwe solidariteit tussen Nederlanders. Dat zei ik in een toespraak in Amsterdam na een extra Dag van de Arbeid. Ik schetste hierin welke keuzes de PvdA de komende tijd zal maken bij de grote, lastige keuzes voor de toekomst. Een toekomst gebaseerd op een nieuwe solidariteit tussen Nederlanders in een land waarin iedereen meetelt en iedereen ook aan het werk kan.

In harde euro’s gerekend zijn we de afgelopen decennia met z’n allen een stuk rijker geworden. Maar op hetzelfde moment zijn de verschillen tussen hoge en lage inkomens fors toegenomen, is de omgang tussen mensen verhard en is de rol van de markt uit de klauwen gelopen en is de overheid te veel een passieve controleur op afstand geworden. Dat maakt dat we op een belangrijk moment zijn aanbeland. We zullen definitief afstand moeten nemen van het rechtse marktdenken. Dat rechtse marktdenken heeft namelijk de onbalans in de samenleving veroorzaakt die mede de oorzaak van de crisis is. Een samenleving waarin sommigen extreem veel geld verdienen, terwijl er nog steeds onnodig veel mensen gedwongen aan de kant staan. Een samenleving met miljoenen (schijnbaar) gelukkige consumenten, maar met nog te weinig mensen die zich geroepen voelen verantwoordelijkheid te nemen voor het verbeteren van de sfeer op straat.

Samen zullen we ons daarom moeten inzetten voor een Nieuwe Solidariteit. Een Solidariteit van gezamenlijk investeren in een gezamenlijke toekomst. Een solidariteit waarbij excessen worden aangepakt en wordt beloond op basis van een rechtvaardig loon naar werken. Een solidariteit waarbij je niet alleen wordt gewaardeerd om de hoogte van je salarisstrookje, of de grootte van je auto, maar vooral om je bijdrage aan onze samenleving. Dat vraagt dus iets van ons allemaal. Dat vraagt een andere beoordeling van de kwaliteit van de samenleving. Dat vraagt breken met de meer, meer, meer cultuur. De cultuur van meer keuze, meer geld en meer spullen en minder geduld, minder respect en minder zorg. Die Nieuwe Solidariteit heeft namelijk als uitgangspunt dat we samen meer zijn dan de optelsom van individuele belangen.

Dit is een zeer beknopte weergave van mijn toespraak. Lees hier de volledige toespraak >

De bijeenkomst in Amsterdam was de afsluiting van een dag waarop de PvdA Tweede Kamerleden het land in gaan in het kader van een nieuwe coalitie: de Coalitie van de Arbeid. Samen met lokale PvdA’ers bezochten we bedrijven die net als de PvdA de strijd aanbinden om jong en oud aan het werk te krijgen en te houden, en om mensen laten te werken onder goede omstandigheden.