CITES: It's the economy stupid

Met dank overgenomen van B. (Bas) Eickhout i, gepubliceerd op dinsdag 23 maart 2010.

Na een hele dag lobbyen in Doha bij CITES is het wel duidelijk geworden: als er geld in het geding is, verliezen de soorten. Het beste voorbeeld daarvoor is natuurlijk de blauwvintonijn. Japan eet ongeveer tachtig procent van alle blauwvintonijn in de wereld en wil niet dat haar luxe-artikel haar wordt afgepakt.

China, ook een groot vissersland, is bang dat het niet ophoudt bij de blauwvintonijn en start een succesvolle campagne dat CITES eigenlijk niet over zeesoorten moet gaan. Austalië is het op zich eens met een verbod op handelen in blauwvintonijn, maar is ook bang dat straks meer tonijn aan de beurt is en schaart zich dus in het kamp van de nee-stemmers. En in Afrika staan ook een hoop tegenstanders op; overigens veel van die landen die de Japanse minister van visserij de weken daarvoor persoonlijk bezocht heeft.

Resultaat: een kansloze poging om een handelsverbod te krijgen en zowel de EU als de VS vissen achter het net (ok; beetje flauw). En eigenlijk gebeurt dit al de hele periode in Doha: zodra er een economisch belangrijke sector in het geding is, kun je een tweederde meerderheid (om wat veranderd te krijgen in CITES) wel op je buik schrijven.

Wetenschap vs. politiek

Lessen? De wetenschap is op Doha nagenoeg afwezig. Er zijn duidelijke wetenschappelijke regels voor het wel of niet plaatsen van diersoorten op de verschillende annexen. Maar bij economisch belangrijke soorten wordt die wetenschap ineens heel anders geïnterpreteerd. Maar ook hier zie je weer de achterdocht naar 'het Westen'. Reacties die je vaak hoort hier: jullie vissen eerst de oceanen leeg en nu het slecht gaat, gaan jullie onze arme vissers pesten. Gelegenheidsargument dat inhoudelijk niet eens klopt? Wellicht; maar het geeft wel de sfeer aan, waarin de onderhandelingen vaak zitten.

Eén Europese stem

En de EU? Tja; men doet erg zijn best om met een stem te spreken. Dat is zeker van Kopenhagen geleerd. Maar zie wederom het voorbeeld van de blauwvintonijn: de EU heeft ongeveer drie maanden nodig gehad om tot een eigen standpunt te komen met een lijst van onbegrijpelijke voorwaarden, zodat ook landen als Spanje en Italië akkoord gaan. Dat akkoord werd vlak voor Doha bereikt. Juist; toen Japan dus al maanden internationaal aan het lobbyen was voor hun standpunt. Terwijl de EU hijgend en puffend met haar eigen standpunt naar Doha afreisde, had Japan haar zaakjes al lang op orde. Het EU-compromis werd met een duidelijke meerderheid verworpen na twee uur debat (en dat is heel kort voor VN-begrippen).

Weer heel wat lessen te trekken dus voor de EU. Vandaag staan de laatste grote diersoorten op de agenda: de haaien. Eens kijken of VS en EU nu wel wat kunnen bereiken. In ieder geval lobbyen we ons hier gezamenlijk redelijk suf. Soms betekent dat ook gewoon uitleggen hoe de EU werkt (als delegatie van het Europees Parlement hadden we 45 minuten nodig om dit de VS duidelijk te maken; die dit erg graag wilden weten).

Hopelijk zijn de lobby-acties niet te laat voor de stemmingen vandaag. Daarna nog twee dagen plenaire vergadering om alle besluiten te bevestigen. Ook daar ben ik nog aan het kijken waar een dossier heropend kan worden. Maar de lessen voor de EU worden wel steeds duidelijker. Nu nog de uitvoering tot verbetering...

Bekijk ook