Pauline: 'Help het bedrijfsleven om marktkansen te benutten' - Hoofdinhoud

'Bewaak het internationale speelveld en help het bedrijfsleven om marktkansen te benutten.' Dat heeft Pauline vandaag gezegd tegen de minister van Economische Zaken tijdens het Algemeen Overleg over protectionisme en wereldhandel.

De sluiting van Wärstilä, aangekondigd in januari van dit jaar, vormde een belangrijk onderdeel van het overleg. Pauline vindt dat we de inzet moeten richten op het snel van werk naar werk helpen van mensen die hun baan verliezen.

Spreektekst AO Protectionisme en WTO

24 maart 2010

PvdA Pauline Smeets

- GESPROKEN WOORD GELDT -

Voorzitter,

Vandaag staan een zestal brieven op de agenda die allen te maken hebben met wereldhandel en protectionisme.

Op dit moment is de sluiting van Wärtisilä natuurlijk het meest in het oogspringend. De aankondiging van de sluiting van een fabriek waarmee honderden banen verloren gaan is altijd een schok, niet in de laatste plaats voor de betrokken werknemers zelf en hun gezinnen. De Drunense regio, maar ook Zwolle en Schiedam worden zwaar getroffen.

De scheepsbouwsector is van oudsher zeer gevoelig voor recessies. De scheepsbouw kent dus grote wisselingen in de vraag. Nu China sterk opkomt in de wereldeconomie worden daar ook steeds meer schepen gebouwd. Wärtsilä heeft gemeend aan te moeten sluiten bij de trend om productie naar China te verplaatsen. Mondiale krachten en trends vallen lastig te keren. We moeten onder ogen zien dat China een economische wereldmacht wordt. Daarbij is de recessie de oorzaak van vraaguitval. Wrang is dat twee jaar geleden in Drunen nog een nieuwe assemblagehal werd geopend door minster Van der Hoeven, omdat de vraag naar de scheepsschroeven enorm was.

Wij hebben een aantal concrete vragen aan de minister:

• 1) 

  Het Brabantse Drunen wordt het zwaarst getroffen. Hier vervallen 400 banen. De productie wordt overgeheveld naar Italië en China. Ook verdwijnen kleinere productieactiviteiten naar Spanje en Noorwegen. Welke invloed heeft de Spaanse Tax Lease constructie op de verplaatsing van Wärstilä en andere bedrijven in de scheepsbouw naar Spanje? De sector in Nederland mag niet verder onder druk komen te staan. In een brief schrijft de minister dat uit onderzoek blijkt dat het fiscale Tax Lease regime voldoet aan de Europese wet- en regelgeving. De sector denkt daar anders over. Heeft de minister al overleg gehad met de sector over de onderzoeksresultaten?

• 2) 

  De Drunense regio wordt zeer zwaar getroffen door de sluiting. Ook bij de buren van Wärtsilä, aluminiumproducent Sapa, vindt een reorganisatie plaats. En bij toeleveranciers vervallen ook arbeidsplaatsen. Welke speciale/extra maatregelen worden getroffen om alle werknemers die hun baan verliezen naar ander werk te helpen? Wat is de voortgang met het Mobiliteitscentrum? Ziet de minister toe op goede samenwerking, ook met andere regio’s? Wat zijn de mogelijkheden én middelen voor omscholing?

• 3) 

  De aandacht voor aansluiting van het onderwijs aan het bedrijfsleven mag niet verslappen. De bedrijfsscholen zijn daarin belangrijk. De getroffen regio’s beseffen dat en zetten zich daarvoor in. Welke hulp krijgen de regio’s daarbij?

Voorzitter, de algemene mondiale trend van verplaatsing van productie naar China wordt steeds duidelijker zichtbaar. We moeten onze concurrentiekracht behouden en uitbouwen door nóg meer in te zetten op onze technologische kennis en onderzoekscapaciteiten. Het aanwijzen van zes zogenoemde ‘sleutelgebieden’ is een belangrijke stap. De ‘parels van de Nederlandse economie’, zoals het Innovatieplatform ze noemt, onderscheiden zich door hoogwaardige kennis en technologie en leveren naar verwachting in de toekomst een belangrijke bijdrage aan de concurrentiekracht van onze economie. In dit kader is de PvdA wel positief over het bericht dat de R&D van Wärtsilä voor ons land behouden blijft. Past deze R&D in het sleutelgebied High-Tech Systemen en Materialen? Graag een reactie van de minister.

Voorzitter, dan heb ik nog een aantal specifieke opmerkingen over het Crash Team Oneerlijke Concurrentie. Protectionisme en andere verstoringen van het speelveld worden actief gemonitord met het Crash Team Oneerlijke Concurrentie van het ministerie van EZ. Dat functioneert goed en daar zijn we blij mee. Wel valt er nog verbetering aan te brengen in de toegankelijkheid voor bedrijven:

Ø de bekendheid moet worden vergroot,

Ø successen ‘mogen’ vermeld worden en

Ø bedrijven moeten op de hoogte zijn en blijven van de inspanningen van het Team.

Wat gaat de minister doen om de PR te verbeteren? Tot slot vindt het bedrijfsleven dat niet de volledige bewijslast van zaken bij bedrijven neergelegd kan worden. Graag een reactie van de minister.

Voorzitter en dan kom ik op de voortgang van de WTO. De Doha-ronde verloopt stroef en moet weer worden vlotgetrokken. Mét de minister vinden wij dat de EU na de inwerkingtreding van het verdrag van Lissabon een actievere rol moet spelen om de onderhandelingen weer op gang te brengen. De EU moet in elk geval duidelijker laten zien waar zij staat. De economische crisis zou de politieke druk moeten vergroten om echt tot resultaat te komen. Bilaterale handelsakkoorden kunnen helpen, maar zijn uiteindelijk niet de oplossing. Overigens wil ik in dit kader ook nog op merken dat het van groot belang is dat de ontwikkelingslanden niet de rekening gepresenteerd krijgen van de crisis. Graag een reactie van de minister.

Voorzitter en tot slot zou ik van de minister nog graag een reactie wensen op eventuele staatssteun binnen de grenzen van de EU. Het gaat hier om een bericht in de Belgische krant De Tijd van 5 maart jl. Daarin wordt melding gemaakt van het aankopen door de Waalse overheid van 12 miljoen ton quota CO2 voor het staalbedrijf van Arcelor Mittal in Luik. Klopt dit bericht en is hier sprake van het overtreden van de staatssteunrichtlijn van de EU.

Afsluitend voorzitter kan de PvdA alleen maar benadrukken dat het voor een open economie zoals die van ons, enorm belangrijk is dat we een krachtige overheid hebben. Een overheid die

• 1) 

  het internationale speelveld bewaakt en

• 2) 

  die het bedrijfsleven helpt om marktkansen te benutten!