Weinig bon(n)ding om klimaatonderhandelingen weer op gang te brengen - Hoofdinhoud

Terwijl in Nederland de verkiezingsstrijd is losgebarsten, vindt in Bonn, relatief onopgemerkt, de volgende klimaatbijeenkomst van de Verenigde Naties (VN) plaats. De komende twee weken rapen afgevaardigden van 185 landen in Bonn de scherven op van de mislukte klimaattop in Kopenhagen eind vorig jaar.

In mijn ogen is Bonn belangrijk voor twee zaken. Landen moeten de schaduw van Kopenhagen achter zich laten en weer vertrouwen krijgen in het proces. En er moet een roadmap ontwikkeld worden, die aangeeft welke stappen nodig zijn om tot een wereldwijd en bindend klimaatakkoord te komen.

Duidelijkheid over klimaatakkoord

Om het vertrouwen te herstellen is het belangrijk dat rijke landen zich aan hun afspraken houden. In Kopenhagen beloofden rijke landen om klimaatacties in ontwikkelingslanden te financieren met 30 miljard dollar tot 2012. Europa zou 2,4 miljard euro bijdragen, maar twee weken geleden bleek dat wij 220 miljoen euro tekort komen. Dit moet zo snel mogelijk rechtgetrokken worden.

Ten tweede moet er een visie komen op hoe we verder moeten. Wat willen we bereiken in Cancun? Er is dit jaar geen kans op een bindend klimaatakkoord volgens zowel de Europese Commissie als klimaatchef Yvo de Boer. Als realistisch doel voor Cancun wordt een operationeel ´bouwwerk´ genoemd, dat volgend jaar aangekleed kan worden met bijvoorbeeld emissiedoelen per land. Dan moet er in Bonn dus duidelijkheid komen over de toekomst van het Kyoto Protocol, het huidige klimaatakkoord dat in het jaar 2012 afloopt.

Klimaatfinanciering blijkt lening

Maar helaas stemt de berichtgeving over dag 1 in Bonn niet hoopvol. Gisteren verklaarde een EU-onderhandelaar dat een derde van de beloofde klimaatfinanciering niet wordt geschonken, maar geleend tegen ´gunstige´ voorwaarden. Oftewel: we zadelen ontwikkelingslanden op met schulden voor een probleem dat wij grotendeels veroorzaakt hebben. Als we een auto-ongeluk veroorzaken, dan zeggen we toch ook niet, sorry, maar hier heb je een lening om je auto te laten repareren?!?

Daarnaast is er onenigheid over de onderhandelingstekst. Zo vindt Zuid-Afrika dat de tekst een te grote last bij ontwikkelingslanden legt. Een heel hoofdstuk is gewijd aan emissiereducties voor deze landen in plaats van voor de rijke landen.

Wantrouwen overheerst klimaatonderhandelingen

Je zou zeggen dat we onze les wel geleerd hebben na de Kopenhagen flop. In een deze week gelekte brief toont VN-klimaatchef Yvo de Boer zijn ongenoegen over de zogenaamde ´Deense tekst´, deels verantwoordelijk voor de mislukking van Kopenhagen. Deze Deense onderhandelingstekst flirtte vooral met de rijke landen en werd al vóór de top aan een aantal (rijke) landen gepresenteerd. Toen ontwikkelingslanden hier (per ongeluk) achter kwamen voelden zij zich ernstig gepasseerd. Kopenhagen werd daardoor overheerst door wantrouwen.

Wantrouwen overheerst nog steeds de klimaatonderhandelingen. Om de fragiele relatie met ontwikkelingslanden te verbeteren, moet Europa zich aan haar klimaatbeloftes houden. Ontwikkelingslanden draaien nu nog teveel op voor een probleem waaraan ze geen schuld hebben. De vraag is wanneer de Europese onderhandelaars dit gaan inzien. Ik hoop in Bonn...