Halal slachten niet pijnlijker voor dieren - Hoofdinhoud

Dierenbeschermers wijzen slachten zonder verdoving af. Maar als het goed gebeurt, hoeft het dier niet meer te lijden dan mét een verdoving. Bijgaand een artikel dat ik hierover geschreven heb en dat op 10 maart in Trouw stond.

Door Harm Evert Waalkens en Elsbeth Zeijlemaker In de wet staat dat dieren voor de slacht bedwelmd moeten worden. Een uitzondering wordt gemaakt voor dieren die ritueel geslacht worden. Dit onbedwelmd of onverdoofd slachten is omstreden en wordt vaak als dieronvriendelijk beschreven.

Onder druk van dierenactivisten haalde Albert Heijn vorig jaar halal geslacht vlees uit de schappen. Het is echter de vraag of halal slachten per se dieronvriendelijker is dan verdoofd slachten. Wij vinden dat onder streng toezicht deze vorm van slachten mogelijk moet blijven.

Het aspect dierenwelzijn speelt in de discussie over het onverdoofd slachten een grote rol. Andere punten van zorg zijn de toenemende illegaliteit en de onduidelijke certificering. Maar zonder verdoving ritueel slachten domweg verbieden is volgens ons een slechte oplossing. Overheid, bedrijfsleven en religieuze belangenorganisaties moeten met elkaar duidelijke afspraken maken.

In discussie valt regelmatig de term ‘diervriendelijk slachten’. Dit is een vreemde term: bij elke vorm van slacht wordt het dier gedood en het kadaver in stukken gesneden. Dit laat onverlet dat er grote verschillen zijn in de dier(on)vriendelijkheid van slachtmethoden. Het belangrijkste criterium is dat het dier geen onnodige stress heeft vóór de slacht en snel uit zijn lijden verlost wordt. In de wet is daarom vastgelegd dat dieren voor de slacht bedwelmd of verdoofd moeten worden om het snel bewusteloos te maken of ongevoelig voor pijnprikkels. Onnodige opwinding of pijn moet het dier op die manier bespaard blijven.

Om duidelijk te maken waar de onverdoofde slacht mee vergeleken wordt, geven wij een paar voorbeelden van bedwelmingsmethoden die wel zijn toegestaan. Pluimveeslachterijen verdoven kippen vaak met een elektrische schok. Die krijgen ze toegediend met een metalen staaf tegen hun kop. Vaker worden ze, hangend aan een lopende band, door een waterbad gehaald waar stroom op staat. Veel varkensslachterijen maken gebruik van CO2-bedwelming. De varkens worden in een afgesloten ruimte opgesloten, waar ze tenminste één minuut worden blootgesteld aan het gas. De varkens raken langzaam buiten bewustzijn. Bij koeien bestaat de ‘verdoving’ meestal door een schot in de kop: de koe krijgt een masker op dat waarna een pin tussen de ogen geschoten wordt.

Bij slachten zonder verdoving raakt het dier buiten bewustzijn door verbloeding. Bij het aansnijden van één halsader duurt het verbloedingsproces ontoelaatbaar lang. Op deze grond wordt onverdoofd slachten als zeer dieronvriendelijke slachtmethode beoordeeld. Maar bij een juiste manier onverdoofd slachten hoeft het lijden niet langer te duren dan bij verdoofd slachten. Ook heeft het dier niet noodzakelijk meer last van stress. Als namelijk de twee halsaders tegelijkertijd doorsneden worden, het zogenaamd dubbel aansnijden, gaat het verbloeden vele malen sneller. De bloeddruk valt vrijwel meteen weg en het dier is binnen een paar tellen buiten bewustzijn. Wij hebben met eigen ogen gezien dat bij deze vorm van slachten schapen meteen na het aansnijden volledig verslappen.

Door het onverdoofd dubbel aansnijden is een dier net zo snel (zo niet sneller) buiten bewustzijn als met verdoving. Bij een juiste manier van onverdoofd slachten is het dierenleed dus niet groter dan bij verdoofd slachten. Maar omdat dit alleen geldt als de slacht correct wordt uitgevoerd, is het van groot belang dat onverdoofd slachten alleen plaatsvindt onder strenge controle en nadat een ontheffing is verleend.

Met enige regelmaat verschijnen er berichten over illegale slachtpraktijken op balkons en in zolderkamers. Deze uitwassen zijn volstrekt illegaal en hiertegen moet hard ingegrepen worden.

Hier ligt niet alleen taak voor de overheid, maar ook voor het bedrijfsleven en belangenorganisaties. Een sluitende certificering van bijvoorbeeld halal vlees maakt de markt overzichtelijker. Voor consumenten wordt het zo duidelijker hoe betrouwbaar de informatie op het etiket is. Ook de controle op illegale slacht zal makkelijker worden.

Tijdens een hoorzitting van de Vaste Kamercommissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit afgelopen najaar bleek dat ook verscheidene gangbare slacht- en verdovingsmethodes de toets der kritiek niet doorstaan. Zo wordt de bij varkens toegepaste CO2-bedwelmingsmethoden door bedwelmingsexperts als dieronvriendelijk beschouwd, vanwege de relatief lange doodsstrijd. Bij de waterbaden die kippen verdoven is het onduidelijk of elke kip wel een schok met de juiste stroomsterkte krijgt.

Komend najaar wordt de Europese regelgeving voor slacht en bedwelming herzien. Ook is het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit bezig met een onderzoek naar verschillende slachtmethodes. De PvdA zal er bij de minister op aandringen dat het enkel aansnijden van één halsader verboden wordt en dat de controle op alle slacht- en bedwelmingspraktijken wordt opgevoerd.

Trouw 10-03-2007

Harm Evert Waalkens en Elsbeth Zeijlemaker zijn respectievelijk lid en medewerker van de Tweede-Kamerfractie van de Partij van de Arbeid