Over voetbal gesproken - Hoofdinhoud
In vele Europese steden, van Manchester tot Enschede, van Milaan tot Nijmegen, worden de plaatselijke voetbalhelden ingezet om jongeren letterlijk en figuurlijk bij de les te houden. Jongens, meestal, worden door de clubs en door de spelers gestimuleerd om het beste uit zichzelf te halen, worden geholpen in de buurt waar zij wonen, met het doen van huiswerk of het kiezen van een opleiding. De maatschappelijke opbrengst is groot, omdat de clubs en zeker de spelers groot aanzien hebben en daarmee vaak meer gezag in de wereld van deze jongens dan ouders, leraren of zelfs politie.
Het is maar een voorbeeld van de maatschappelijke waarde van profvoetbal. Kerken, politieke partijen, andere maatschappelijke organisaties: in het verleden kenden zij massale bijeenkomsten waar mensen samenkwamen omdat zij iets te vieren hadden. Vandaag zien we dit alleen nog maar bij grote concerten en iedere week of zelfs een paar keer per week in het voetbalstadion. Voor heel veel mensen in onze samenleving is voetbal daarmee niet zomaar een bijzaak of, zoals Kissinger zei: de belangrijkste bijzaak ter wereld. Voetbal is deel van hun leven, deel van hun gemeenschap en een bron van gemeenschapsgevoel, van collectief gevoelde identiteit. Om met Jan Marijnissen te spreken, voor veel Nederlanders is voetbal een soort ‘Heimat’.
Clubs en spelers nemen daarbij hun verantwoordelijkheid tegenover de gemeenschap steeds meer serieus. Dat komt ook omdat zij weten dat zij de gemeenschap ook iets kosten, in termen van politie inzet of lokale financiële en materiële ondersteuning. Maar soms heb ik de indruk dat zij nog steeds onderschatten hoe belangrijk hun voorbeeldfunctie in de samenleving is en dan met name bij jongeren die al niet zoveel positieve rolpatronen om zich heen ervaren.
Misdragingen van spelers op het veld, van trainers op de bank, van supporters in het stadion hebben een grote maatschappelijke impact. Als hun held iets doet, voelen met name jongere supporters zich gelegitimeerd om hetzelfde of iets soortgelijks te doen. De beet van Suarez voelt niet alleen Bakkal, die voelen we allemaal. Een trainer die een scheidsrechter uitkaffert, legitimeert het uitkafferen van de buschauffeur of de concièrge op school. Het gebruik van geweld tegen elkaar en tegen suppoosten of de politie, verlaagt de drempel om elders ook geweld toe te passen, om hooliganism te verheerlijken, met de wantoestanden in Hoek van Holland en in Alkmaar als trieste resultaten. Maar het begint al met kwetsende spreekkoren: woorden kunnen schade aanrichten en geven anderen een alibi om ook buiten het stadion mensen uit te schelden, te discrimineren of te kleineren.
Dit alles moet ertoe leiden dat alle betrokkenen het zich meer gaan aantrekken om van profvoetbal een geheel ‘schone’ sport te maken. Deze wens leeft al heel lang, maar nog steeds zijn alle betrokkenen er vooral toe in staat om het eigen straatje schoon te vegen en met een beschuldigende vinger naar een ander te wijzen.
Begin nu eens met het formuleren van een mooie doelstelling. Bijvoorbeeld: over 5 jaar is de combiregeling afgeschaft, zijn alle hekken uit de stadions, lopen supporters van verschillende clubs weer gewoon door elkaar, kan iedereen wanneer hij wil naar iedere wedstrijd die hij wil, zonder clubkaart en met meeneming van de kinderen.
Vervolgens ga je zien wat er nodig is om die doelstelling te halen en maak je voor alle betrokkenen een ‘plan de campagne’ waarin precies staat wat zij moeten doen. Wetgever: is de voetbalwet voldoende, of moet deze worden aangescherpt, zodat wij dichter bij de Engelse situatie komen? Clubs: wat doe je met de inrichting van je stadions en de omgeving, met het gedrag van je spelers en trainers? Supporters: welke grieven hebben jullie en is er een deal mogelijk dat als je niet meer als vee wordt behandeld, je dan ook ervoor zorgt dat niemand van jullie zich meer als een beest gedraagt? KNVB: hoe ben je bondgenoot van clubs die optreden tegen normoverschrijdend gedrag? Politie: hoe zorg je ervoor dat hooligans en raddraaiers meteen worden geidentificeerd en opgepakt als zij over de schreef gaan? Openbaar ministerie: wat is er nodig om snel, accuraat en meedogenloos tot vervolging over te gaan? Rechters: wat zijn de wettelijke instrumenten die jullie nodig hebben om ook hard te kunnen straffen en daarnaast zonodig hooligans financieel kaal te kunnen plukken?
Het is allemaal geen hogere wiskunde, alle betrokkenen weten wel zo ongeveer wat er moet gebeuren. Waar het nu om gaat is dat men ophoudt naar elkaar te wijzen en gewoon onderlinge afspraken maakt over wat iedereen moet doen en vervolgens de verantwoordelijkheid neemt voor wat men zelf moet doen. Pas als men het eigen huiswerk naar behoren heeft gedaan, kunnen de resultaten op tafel worden gelegd en vergeleken met het huiswerk van de andere partners.
Origineel bericht alleen toegankelijk voor leden facebook