Blog Nigeria #3 - Hoofdinhoud
Het is een Shell-dag vandaag. De ambassadeur is speciaal uit Abudja (de hoofdstad) gekomen om mee te gaan op dit bezoek. We worden wederom met politie-escorte opgehaald bij het hotel en rijden met vier auto’s richting de zogenaamde Shell-compound. Een groene oase in een stoffige stad. De dreiging van kidnapping is constant aanwezig en Shell zorgt ervoor dat de beveiliging goed op orde is. Zo hoort het ook. We worden per helikopter over een zwaar vervuild deel van de Delta gevlogen: Ogoniland. De vervuiling ten gevolge van de oliewinning is enorm. 80% van de vervuiling in de Nigerdelta wordt veroorzaakt door illegaal aftappen van de pijlijnen, 20% door slecht onderhoud door Shell. Geen westerling had zoveel vervuiling in zijn land geaccepteerd, maar hier ligt het anders.
Shell zegt dat het te onveilig is om dit deel van de Delta schoon te maken. Dat is vaak ook zo, maar ze kunnen beslist meer doen dan ze nu doen. Ik verlang terug naar de tijd dat goed en slecht nog in duidelijk herkenbare kampen waren verdeeld. De bevolking vernielt zijn eigen leefomgeving door het illegaal aftappen van de olie. Iedereen weet ervan, velen werken er aan mee. Het patronagesysteem maakt dat de overheid corrupt is en daardoor wordt goed bestuur bijkans onmogelijk. Zonder goed bestuur komen de olie-inkomsten nooit bij de bevolking terecht en zal het illegaal aftappen niet stoppen. Waar te beginnen?
We krijgen een rondleiding in hun modelfabriek. Deze fabriek moet olie en gas gaan leveren voor huishoudens. Shell zou de gasvoorzieningfabriek voor zijn rekening nemen, de overheid een elektriciteitscentrale. Shell is klaar met de centrale, maar het terrein waar de overheid op zou moeten bouwen ligt braak. Shell zegt steeds dat ze niet al het werk van de overheid kunnen overnemen en wijst bij elke ‘hick-up’ naar het slechte bestuur, de corruptie en het chronische gebrek aan kennis en kunde bij ambtenaren en bestuurders. Dat kan allemaal wel zo zijn, maar dat weten ze ook van tevoren.
Bij terugkomst in Port Harcourt staat nog een gesprek met de Shell-directeur op het programma. Hij heeft er speciaal zijn vakantie voor onderbroken (wat je als kamerlid al niet overhoop haalt). Ook hij verwijt de overheid corruptie, apathie en onkunde. Hij zegt dat er van de olie-inkomsten 97% naar de overheid gaat en slechts 3% naar Shell. Blijkbaar is die 3% voor Shell nog steeds lucratief genoeg om te blijven pompen. Hij zegt dat het westen druk moet uitoefenen op de regering en haar moet helpen om tot beter bestuur te komen. Dat lijkt me een weinig realistische gedachte. Het hebben van politieke macht is zo profijtelijk, dat laat men niet zo makkelijk gaan. Het veranderen van de politieke cultuur zal toch echt van de Nigerianen zelf moeten komen.
Lees ook