Dagboek Kopenhagen: Finale acte in Kopenhagen - Hoofdinhoud
Kopenhagen, 18 december 2009
Het heeft iets van de opening van de Olympische Spelen. Met veel protocol en ceremonieel bombarie komen de regeringsleiders de zaal binnen. Uiteraard met een fikse vertraging. Maar zeggen ze ook iets? Gebeurt er dan uiteindelijk iets, na al die jaren voorbereiding, die weken van onderhandeling en de druk van de laatste dagen?
'Weet jij iets?", met deze vraag klampte iedereen elkaar aan deze week. En niemand wist iets. Ook de onderhandelaars niet, of althans zo leek het. Of werd er hier een schaduwtoneel opgevoerd, waarbij de echte hoofdrolspelers elkaar achter de schermen spraken?
Men wilde een conferentie organiseren die de burger, de belangenorganisaties, de hele wereld zou betrekken in een nieuwe wereldorde.
Die orde was alleen ver te zoeken. Volstrekt ongedisciplineerd liepen sommige landen weg, kwamen leiders na schorsingen niet meer opdraven, of werden de foute thematische onderhandelaars meegenomen.
Europa houdt van duidelijkheid, orde en procedures en leek in verwarring over wat er hier in Kopenhagen gebeurde.
De wil om transparantie te verstrekken ontaarde in een theater waarbij landen af en toe omgedraaid naar het publiek in hun bankjes zaten in plaats van naar de onderhandelingspartners of de voorzitter. Er werd gepraat voor het publiek en het applaus.
Het zal niemand verwonderen dat met zoveel camera's, pers en publiek, het niet makkelijk is tot een serieus onderhandelingsproces te komen. Hoe moeilijk ik dit ook vind, heb ik in Kopenhagen het belang van enige privacy in de politiek gezien. De beroemde achterkamertjes. Helaas leggen leiders de kaarten niet open zodra de camera's lopen. Een goed proces en organisatie kan een deal maken of breken.
En dan de inhoud. Was het nu echt zo dat landen, of werelddelen met zulke verschillende verwachtingen naar Kopenhagen kwamen? Of was dat ook toneel, om meer te krijgen, of minder te doen?
Terwijl ik dit stukje schrijf, zijn de wereldleiders nog steeds bezig met het ceremoniële deel van hun ontmoeting. Speeches aan elkaar en de wereld. Naar ik begreep van John Prescott werd bij het Kyoto Protocol de deal ook pas in de laatste vier uur gesloten. Er is dus hoop en er zal vast wel iets wat op een overeenkomst lijkt komen, maar de druk is hier duidelijk nog niet hoog genoeg.
De onderhandelingen in Kopenhagen sleepten zich voort met de snelheid van een slak, tot de aankomst van de wereldleiders. Dezen moeten van de slak plotseling een raket maken om nog tot een deal te komen die bindende doelstellingen stelt op het gebied van emissiereductie, financiering, hulp aan ontwikkelingslanden, ontbossing en technologietransfer (en nog veel meer).
Gedurende de week heb ik grote hoop, zie mijn blog over het vertrek van de Kopenhagenexpress, zien veranderen naar grote wanhoop. Niet alleen bij het publiek, actievoerders en relschoppers, maar ook bij onderhandelaars, ministers en premiers. En dat terwijl iedereen zich volledig bewust is van de urgentie.
De delegatie van het Europees Parlement sprak met India, China, Zuid-Korea, Brazilië en de Afrikaanse Unie. Vooral de ontmoeting met China maakte diepe indruk op ons. Het is duidelijk dat Europa voor China alleen een serieuze gesprekspartner is, als de EU echt slaagt om op vrijwel alle fronten met een stem te spreken. Tot die tijd vindt China de VS veel interessanter.
Hoe kijk ik terug op deze week?
Als Alice in Wonderland. Het was zonnig toen ik hier kwam en ver onder nul met sneeuw nu ik wegga. Symbolisch? De hectiek, de speeches, de non-informatie, de wanhoop, de onbuigzaamheid, de demonstranten, de eindeloze rijen in de kou voor de ingang, het heeft diepe indruk gemaakt. Ja, ik geloof in samenwerking. Ik geloof dat we het kunnen, Alleen samenwerking heeft ons vooruitgang gebracht. De klimaatsverandering kan alleen worden gestopt door samenwerking. Dat moet ook in Kopenhagen kunnen, alleen moeten we dan over de grenzen van onze eigen belangen, eigen kiezers, eigen landsgrenzen en eigen trots kunnen heenkijken. En dat dan wereldwijd.