Melk, de witte winstmotor

Met dank overgenomen van B. (Bas) Eickhout i, gepubliceerd op vrijdag 26 juni 2009.

Melk, de witte winstmotor

We moeten meer melk drinken, vindt minister Verburg van Landbouw. Ze wil met Europees geld een reclamecampagne voor melk gaan voeren.

Melk is toch goed voor elk? Niet echt: teveel melk kan tot gezondheidsproblemen leiden. Is melk goed voor het milieu? Integendeel, koeien leveren een forse bijdrage aan klimaatverandering. De enige reden waarom Verburg ons aan de melk wil krijgen is dat de zuivelmarkt in crisis verkeert. Cynisme ten top.

Tot overmaat van ramp verschijnt straks het logo van de Europese Unie op al die affiches en reclamespotjes voor melk. Een nieuwe steen des aanstoots voor de burger, na de campagne Kip, het meest veelzijdige stukje vlees. Zo helpt Verburg het draagvlak voor Europa naar de vernieling.

Maar het wordt nog erger.

Vorige week verzochten de regeringsleiders van de EU-landen de Europese Commissie om de zuivelsector te hulp te schieten. Daarbij mocht van beperking van de overproductie aan melk geen sprake zijn, zo liet premier Balkenende zwart op wit vastleggen in de conclusies van de eurotop. En wat is dan het enige alternatief om van een overproductie af te komen? Juist: afwenteling van het Europese melkoverschot op ontwikkelingslanden, waar de lokale boeren weggeconcurreerd worden door het gesubsidieerde Europese melkpoeder. Een vorm van marktbederf die tot nog meer honger in de wereld leidt.

Balkenende en Verburg zullen tegen die tijd wel zeggen dat ze tegenstander zijn van Europese exportsubsidies. Maar was het niet verstandig geweest om dat ook even zwart op wit vast te leggen?

De verruiming van de Europese melkquota, waartoe de Europese landbouwministers eind vorig jaar besloten, ging niet gepaard met maatregelen om de milieuschade van de melkveehouderij te verminderen en het dierenwelzijn te garanderen. Daardoor ontbreekt een rem op overproductie. De melkveehouders, die de prijs voor hun melk hebben zien instorten, betalen daar nu het gelag voor.

Maar er speelt nog iets anders: de macht van het grootwinkelbedrijf. Is het u al opgevallen dat melk zo goedkoop is? Waarschijnlijk niet. De prijs die de boer voor zijn melk krijgt daalt veel harder dan de prijs die de consument betaalt. Kassa voor de supermarkten! Zij maken per pak melk al gauw 10 cent meer winst. Dat valt af te leiden uit de cijfers die de Europese Commissie deze week gaf.

De Commissie mag dan ook niet langer wachten met het aanpakken van de marktmacht van de grote supermarktketens. Het Europees Parlement dringt daar al anderhalf jaar op aan. Er is iets goed mis met de zuivelmarkt, als boeren worden uitgemolken door het grootwinkelbedrijf. Laat minister Verburg daar eens een campagne van maken.