Tijdelijke commissie spoor - Hoofdinhoud

Twee weken geleden benoemde de Kamer de leden van een Tijdelijke Commissie Spoor (TCS), die een drietal onderzoeken laat uitvoeren naar de effectiviteit van de investeringen in het Nederlands spoornet. Ik ben lid van de commissie, die verder bestaat uit Attje Kuiken (PvdA, voorzitter), Jhim van Bemmel (PVV, vice-voorzitter), André Bosman (VVD) en Eddy van Hijum (CDA).

vestiging wereldrecord benutting spoorinfrastructuur

Morgen besluit de commissie over de uitbesteding van twee deelonderzoeken. Een daarvan vergelijkt de maatschappelijke prestaties geleverd op het Nederlandse spoorsysteem met twee benchmarks: Zwitserland en Japan (en wellicht nog enkele andere landen). Deze twee landen zijn gekozen omdat hun spoorsystemen beschouwd worden als de maat der dingen op het gebied van punctualiteit. Overigens scoort het Nederlandse spoorsysteem internationaal ook goed tot uitstekend, maar het idee van veel fracties in de Tweede Kamer is dat er toch nog aardig wat ruimte is voor verbetering.

Een van die verbeteringsmogelijkheden is de brede invoering van ERTMS, een nieuw Europees beveiligingssysteem voor treinen, dat grote potentie heeft voor het vereenvoudigen van grensoverschrijdend verkeer, besparingen op infrastructuur en verbetering van de veiligheid. Helaas gaat de kost ver voor de baat uit: de eenmalige kosten zijn hoog en je moet veel materieel aanpassen voor je zelfs maar op een traject met ERTMS kan gaan rijden. In Nederland is sinds de knip tussen infra (ProRail) en exploitatie (NS) de situatie er ook niet eenvoudiger op geworden: beide partijen proberen de kosten bij elkaar over de schutting te kieperen en de baten zoveel mogelijk in eigen huis te houden.

Toch is het wat mij betreft duidelijk dat ERTMS de veiligheid en productiviteit kan verbeteren en de kosten uiteindelijk sterk kan verlagen. Op dit moment heeft de Thalys tussen Parijs-Amsterdam/Keulen zeven verschillende beveiligingssystemen aan boord: TVM (Frankrijk), TBL (Belgie), LZB (Duitsland), ATB (Nederland), PZB/Indusi (Duitsland), Crocodile (Belgie) en KVB (Frankrijk) [bron: 'HSL-beveiligingssysteem ERTMS, TU Delft, mei 2007]. O ja, en sinds kort ook nog ERTMS. Vind je het gek dat treinstellen in de buurt van de Belgische grens regelmatig van 300km/uur vol in de remmen gaan, omdat de overschakeling van beveiligingssystemen niet vlekkeloos verloopt?

De tijdelijke commissie spoor hoopt eind december 2011 zijn verslag uit te brengen.