Ex-topman DSM over de macht van de aandeelhouder

Met dank overgenomen van J.G.Ch.A. (Jan) Marijnissen i, gepubliceerd op woensdag 16 mei 2007.

In de Provinciale Zeeuwse Courant een verslag van een lezing van voormalig DSM-topman Elverding, over verleden, heden en toekomst van economische processen. Hieronder enkele quotes:

Over de opkomst van private equity en hedgefunds maakt de oud-topman van DSM zich zorgen. “Mij bekruipt het gevoel dat er een nieuwe zeepbel ontstaat. Vroeg of laat klapt die. Onbeschrijflijke hoeveelheden geld zijn op zoek naar onmogelijk hoge rendementen.”

Elverding kan zich niet voorstellen hoe uit de gedachte van ‘bedrijf als handelswaar’ ‘enige motivatie of inspiratie kan uitgaan’. “Je koopt, knipt, optimaliseert en verkoopt weer. Je ziet dan dat cynisme en verminderde inzet bij werknemers de kop opsteken.”

De gebrekkige belangstelling voor het denken op lange termijn is een serieuze bedreiging voor de Nederlandse economie, stelt Elverding. “Als je toekomstperspectief niet verder reikt dan maanden of enkele jaren, is het onmogelijk de juiste aandacht te geven aan onderzoek en ontwikkeling.

In een artikel in Trouw dat dezelfde lezing verslaat (niet online) staat een samenvatting die precies aangeeft waar het om draait:

Hij signaleert de opkomst van het Angelsaksichse model, waarin alles draait om aandeelhouderswaarde en winstmaximalisatie, ten koste van het Rijnlandse model, waarin bedrijven bestaan om ‘welvaart, welzijn en werkgelegenheid te scheppen”.

Deze ontwikkeling, begonnen in de jaren tachtig onder Lubbers, en verder mogelijk gemaakt door de Paarse kabinetten behandelde ik in hoofdstuk één van mijn boek ‘Tegenstemmen, een rood antwoord op paars’. Het najagen van winstmaximalisatie ten koste van alles, gaat door op het concept: ‘wie niet slaagt in het leven, is daaraan zelf schuldig’. En je hoeft niet eens een sociale inborst te hebben om te begrijpen dat ‘blaming the victim’ niets anders betekent dan ‘het recht van de sterkste’.