Wouter, fair play svp - Hoofdinhoud
Vandaag kwam het lang verwachte rapport van de commissie Vreeman uit: De scherven opgeveegd. Deze interne PvdA-commissie heeft zich gebogen over de oorzaken van de verkiezingsnederlagen van de partij. De conclusies waren niet mals; niet over de inhoud en de aanpak, maar ook niet over de rol van Wouter Bos.
Er is een oud spreekwoord dat zegt ‘Als je geschoren wordt, moet je stil zitten’. Aan deze wijsheid wilde Wouter Bos zich gisteren duidelijk niet houden. Daarom dook ie op in menig tv-programma om zijn visie op het verlies van zijn partij te geven. Dat mag natuurlijk, maar het is niet fair dan de aandacht voor de kritiek af te willen leiden door de winnaar van de verkiezingen erbij te halen en die dan - door middel van regelrecht leugens - van van alles nog wat te betichten. Een slechte beurt van Wouter.
Ik wil een aantal van zijn aantijgingen even bespreken:
De SP zou ooit vóór de Europese Grondwet zijn geweest, maar op grond van peilingen hebben besloten toch tegen te zijn. Twee dingen: Eén, wij besloten de Grondwet te verwerpen en daar campagne tegen te gaan voeren toen de peilingen nog uitwezen dat drie van de vier Nederlanders vóór zouden stemmen. Dat is leugen één van Wouter. Leugen twéé is de suggestie dat wij onze kritiek op de Euro-federalisten, zoals Bos, Balkenende, Verhagen en Timmermans, pas recentelijk zouden hebben geformuleerd. Leest u dit hoofdstuk uit het boek Tegenstemmen (uit 1996!) er maar eens op na. En zie ook dit stuk van Erik Meijer, SP-Europarlementariër, uit 2003!, twéé jaar voor het referendum over de Grondwet.
Leugen drie: De SP interesseert zich niet voor de wereld, in tegenstelling tot de PvdA die internationaal georiënteerd is. De SP heeft als internationalistische partij juist altijd veel oog gehad voor internationale ontwikkelingen. Zie onze opvatting over het neoliberale Europa en onze strijd daar tegen, zie onze opvattingen over de globalisering, zie onze mening over de armoede in de wereld en de oneerlijke handel, zie onze opvattingen over de VN, onze opvattingen over Irak, Israël, Afghanistan, kortom de hele wereld. Echter, waar de PvdA de globalisering, die nu de armen armer maakt en rijke landen juist rijker, ziet als een natuurramp, hebben wij de moed en strijdwil om daar iets aan te doen.
Leugen vier: De SP heeft haar standpunt over de AOW aangepast op basis van peilingen. Onzin. We hebben dat gedaan om twee redenen. Eén, Wouter Bos wilde mensen met een AOW plus een pensioen van 10.000 Euro per jaar bestempelen als rijk en hen aanpakken. Dat vonden wij asociaal en onrechtvaardig. Bos gaf dat gisteravond bij Knevel ook toe. Twéé, we hadden een veel beter voorstel: doe iets aan de aftrekbaarheid van de hoge pensioenpremies voor meer dan anderhalf maal modaal. Wij hadden voor dit standpunt geen peilingen nodig, ons eigen verstand was daarvoor toereikend. Sterker, wij laten - in tegenstelling tot de meeste andere partijen - zelden of nooit landelijk onderzoek doen naar de mening van ‘de mensen’. Wij weten dat zó wel, omdat we namelijk dagelijks onder de mensen komen.
Tichelaar zei vorige week in De Pers: ‘Bij de PvdA bestaat de neiging om antwoorden te herformuleren op basis van de koersen van de week. Dat zag je tijdens de campagne. Dan laat je je dus meeslepen in korte termijnbeleid en electoraal gewin.’ De PvdA is dus de partij die haar mening laat afhangen van peilingen, over populisme gesproken. Welke partij werkt met focusgroepen omdat ze te weinig onder de mensen komen, en een echte bestuurderspartij is geworden? Juist, de PvdA! In tegenstelling tot de PvdA - de goede leden daarvan uitgezonderd - wordt de SP niet bevolkt door carrière-mensen, maar door oprecht betrokken burgers die een bijdrage willen leveren aan een menselijker en socialer Nederland. Daarom willen wij ook dat de gemeenteraad de burgemeester - democratisch - kiest, en dat we afstappen van dat ouderwetse benoemingensysteem dat gedomineerd wordt door partij-politieke belangen.
Leugen vijf: De SP koos voor de oppositie, toen het om de regering ging en in de provincies. Iedereen weet inmiddels hoe het werkelijk gegaan is. Bos en Balkenende hadden via Tichelaar en Verhagen jarenlang permanent overleg. Dat vertelde Tichelaar zelf op tv. Na 22 november was snel duidelijk dat de twee partijen verder zouden gaan met een derde, kleine partij, in ieder geval niet met de SP. Bos koos voor het pluche, gaf zijn principes (onderzoek naar de oorlog in Irak bijvoorbeeld) op en probeert nu met uw en mijn belastinggeld mooie sier te maken.
Zijn opmerking over de provincies is zo mogelijk nog brutaler. Iedereen weet inmiddels dat CDA, VVD en PvdA de macht aan zich wilden houden, daarmee de wil van de kiezers, die de SP groot gemaakt hadden, negerend. In letterlijk álle provincies hebben ze de SP buiten de deur gehouden, als leefden we nog in de Regententijd. Uit alles blijkt dat ook bij de PvdA de baantjes en het pluche belangrijker zijn dan het werkelijk verbeteren van het leven van de burgers. Want wie begrijpt niet dat de PvdA veel meer van haar programma had kunnen uitvoeren als ze niet had gekozen voor het CDA (de voormalige tegenstander), maar voor de SP, waar vier jaar lang goed mee was samengewerkt in de oppositie.
Balkenende zei in de campagne tegen Bos: ‘U draait en u bent niet eerlijk’. Ik heb me toen van die woorden gedistancieerd. Bos heeft echter nooit de moeite genomen Balkenende te vragen die woorden publiekelijk (zelfs niet achter de schermen!) terug te nemen. Dat spreekt boekdelen. Na gisteren ben ik meer en meer tot de conclusie gekomen dat Balkenende toen misschien wel gelijk had. Onder het motto ‘lieg maar raak, er blijft altijd wel iets van hangen’ heeft Bos zich niet van zijn beste kant laten zien, in ieder geval niet als een sportief verliezer.
Het rapport van Vreeman van gisteren spreekt over ‘meer authenticiteit en passie’ in de politiek van de PvdA. Dat is inderdaad broodnodig, net als meer inhoud, een visie, goede mensen, en wat al niet…, volgens Vreeman. Ik snap heel goed dat de druiven zuur zijn voor Wouter en zijn partij, maar ik zou aan deze opsomming toch één ding willen toevoegen: fair play, Wouter, dat is veel beter, en daar hebben we allemaal iets aan.