Zomerreces, Noorwegen, euro, Afrika - Hoofdinhoud
Het is al weer enkele weken geleden dat ik een weblog heb geschreven. Weken waarin veel gebeurd is. Dit was geen rustige zomer. En dan heb ik het niet over de atmosferische omstandigheden deze zomer. De ontwikkelingen volgde elkaar snel op. Allereerst in het begin van het zomerreces de verschrikkelijke moordpartij in Noorwegen. Daarnaast de zorgelijke ontwikkelingen in de eurozone. Maar ook de gevolgen van de grote droogte in de Hoorn van Afrika. En deze week kwamen daar de ontwikkelingen in Libie nog bij.
Het is me deze zomer wel gelukt om met vakantie te gaan. Daar was ik eerlijk gezegd wel aan toe. Ook voor de ChristenUnie en mij persoonlijk is het namelijk een enerverend jaar geweest. Dat voel je op een bepaald moment in je lijf. Ik ben twee weekjes in Malta geweest en een week in Frankrijk. Heerlijk uitgerust. Al was echt loskomen van het werk wel lastig. Dat had vooral met de ontwikkelingen rond de euro te maken. Om die reden heb ik veel telefonisch overleg gehad met Carola Schouten, onze woordvoerder financien. We hielden elkaar over en weer op de hoogte van ontwikkelingen. Ik kroop meestal wat weg voor mijn vakantievierende familieleden om hen daar niet mee lastig te vallen. Al schalde in Frankrijk op een bepaald moment de stem van Carola Schouten wel een keer over de camping toen mijn telefoon verbinding kreeg met de carkit in mijn auto.
De situatie rond de euro is zorgelijk. Indien verantwoord zal de ChristenUnie het kabinet steunen in de aanpak van de crisis waarin de euro is terechtgekomen. Wel vinden we dat zaken fundamenteel moeten worden aangepakt. Hulp aan Griekenland is voor ons bespreekbaar. Hoewel wij destijds tegen de toetreding van Griekenland tot de euro waren, hebben we het 1e steunpakket gesteund. Maar om nu met een 2e steunpakket Griekenland opnieuw met nieuwe schulden op te zadelen, dat is wat ons betreft geen echte oplossing. Mogelijk koop je er even wat tijd en rust mee, maar op termijn zal blijken dat Griekenland nooit kan voldoen aan de eis om terug te betalen. En dan zijn we nog verder van huis.
Het is op moment van schrijven nog steeds niet duidelijk hoe het 2e steunpakket er cijfermatig precies uitziet. Veel is nog onduidelijk. Zoals bijvoorbeeld de bijdrage van private sector (banken ed) en de bijdrage van de IMF. Wel is duidelijk dat het benodigde bedrag veel hoger ligt (in ieder geval 215 miljard euro), dan waar het kabinet in eerste instantie over sprak (ging toen om 90 miljard euro). De communicatie van het kabinet is ook uiterst ongelukkig geweest. Zo maakte de minister-president direct na afloop van de Europese Top een grote rekenfout (hij blijft het zelf nog steeds een 'ongelukkige berekening' noemen) en was er vorige week weer een uiterst ongelukkige communicatie over de deal die Finland met Griekenland zou hebben over een onderpand. Wat een geklungel bij een onderwerp waar we dat absoluut niet kunnen gebruiken. Het ondergraaft ook het draagvlak in de samenleving voor de toch al moeilijke beslissingen die genomen moeten worden. Waarschijnlijk volgende week weten we meer over de precieze inhoud van het steunpakket. Ik ben benieuwd.
Belangrijk is nu wel dat we de diepere oorzaken van de huidige crisis niet veronachtzamen. Het is een schuldencrisis. We hebben op te grote voet geleefd. De schulden moeten dan ook aangepakt worden. En dat vraagt weer om een mentaliteitsverandering. Als we nu alleen voor de korte termijn bezig zijn, maken we een grote vergissing. Laten we de huidige situatie - hoe vervelend die ook is - dan ook gebruiken om naar de toekomst toe aan betere financiele- en economische verhoudingen te werken. Dat betekent ook dat we kritisch zullen moeten kijken naar economische waarden die we nu vooral centraal stellen. Dat zal -zoals ik ergens las - pijn gaan doen. Dat is onvermijdelijk. Zo niet, dan zullen op een later moment de klappen nog harder aankomen. We zijn door onze (financiele- en economische) bodem gezakt. Er is geen ontkennen meer aan.
Het bloedbad in Noorwegen heeft me diep getroffen. Onbegrijpelijk dat iemand zoiets kan doen. Mijn meeleven gaat uit naar de nabestaanden en het volk van Noorwegen. Desgevraagd heb ik aangegeven dat een dergelijke situatie ons ook moet aanzetten tot zelfreflectie. Hoe heeft dit zover kunnen komen? Jammer dat iemand als Geert Wilders, die in een manifest van de 'dader' dertig keer geciteerd wordt, zich nu zo snel van een dergelijke vraag afmaakt. Ik hoop dat het ons zal lukken in Nederland op een open en integere manier met elkaar over dit soort vraagstukken te spreken. Zonder dat we elkaar vanuit partijpolitieke loopgraven beschieten of de hoogste boom in wensen.
Deze zomer heeft de situatie in Afrika mij ook erg bezig gehouden. De grote droogte in de Hoorn van Afrika heeft al veel mensen het leven gekost. Circa 900.000 mensen uit Somalie zijn op de vlucht geslagen. Voor hen is de reden van hun vlucht een combinatie van de grote droogte en politieke instabiliteit in hun land. De meeste van hen zijn naar Kenia, Yemen en Ethiopie gevlucht. Op moment van schrijven ben ik met Ewout Suithoff (ZOA) in Ethiopie. We hebben gesprekken gevoerd over de situatie in het crisisgebied. Ook zullen we een bezoek brengen aan vluchtelingenkampen in Ado Allo, een gebied in het zuiden van Ethiopie waar nu circa 112.000 vluchtelingen worden opgevangen. De situatie in dit deel van de wereld bepaalt mij opnieuw bij het grote verdelingsvraagstuk waar we in de wereld mee te maken hebben. Het is belangrijk dat we ook in Nederland oog blijven houden voor de mensen hier. Mede vanwege onze eigen 'problemen' zakt het onderwerp nu echter al weer snel weg. En dat op een moment dat het 'hoogtepunt' van de ramp nog niet bereikt is. Dat zal mogelijk over een paar weken pas zijn. Ik zal doen wat ik kan om het ondrwerp 'levend' te houden.
Vanuit Ethiopie volg ik vooral via CNN en BBC de ontwikkelingen in Libie. Het zijn memorabele beelden die we te zijn krijgen. Welk land zal volgen? Syrie? We zullen het zien. Duidelijk is wel dat de wereld volop in beweging is. Het zou fijn zijn als het dan de 'goede' richting uitgaat.