Sancties en geen EU-regering onder Duits-Franse leiding - Hoofdinhoud
Afgelopen vrijdag schreeft onze fractievooritter in het Europees Parlement, Hans van Baalen, een opiniestuk in NRC.
Helder en zeker het lezen waard!
Sancties en geen EU-regering onder Duits-Franse leiding
NRC Handelsblad, vrijdag 02 september 2011 16:55
Een Europese regering lost het schuldenprobleem niet op, omdat landen elkaar dan de hand boven het hoofd houden. Alleen strenge, automatische sancties helpen, schrijft Hans van Baalen.
De regeringsleiders zijn er sinds het begin van de crisis eind 2009 niet in geslaagd de financiële markten tot rust te brengen. De Europese Raad, de Europese Commissie en het Europese Parlement lijken vooral geïnteresseerd in het behouden en versterken van hun politieke invloed ten opzichte van elkaar, zonder de crisis zelf te bestrijden. De Europese Centrale Bank (ECB) koopt voor vele miljarden schuldpapier op, terwijl zij daar geen mandaat voor heeft. Mijn collega Guy Verhofstadt, voorzitter van de Alliance for Liberals and Democrats for Europe, verklaart bij herhaling dat ‘Meer Europa’ de enige uitweg is.
De vraag is: welk Europa? De Franse president Nicolas Sarkozy en de Duitse bondskanselier Angela Merkel willen een Europese economische regering, bestaande uit de regeringsleiders zelf en onder leiding van de vaste voorzitter van hun Europese Raad, Herman Van Rompuy. Dat is institutioneel boetseerwerk. Hiermee kunnen de regeringsleiders blijven bepalen of zij aan de regels voldoen en of zij zichzelf maatregelen opleggen. Dat zijn allemaal foute antwoorden op de verkeerde vragen.
De enige relevante kwestie is dat financiële markten geen vertrouwen hebben in het vermogen van de eurozone om de Griekse crisis het hoofd te bieden en de besmetting van alle landen met torenhoge schulden en het gevaar van economische stagnatie of zelfs krimp te voorkomen. Afspraken nakomen onder de dreiging van automatische strafmaatregelen is de oplossing.
Frankrijk, gesteund door Duitsland, wil geen automatische economische en politieke sancties aanvaarden omdat dit de Franse soevereiniteit aantast. Het is voor Sarkozy ondenkbaar dat Frankrijk bij het overtreden van de regels van het stabiliteitspact - ten aanzien van de nationale schuld, het begrotingstekort en de inflatie - boetes krijgt opgelegd, Europese subsidies wordt ontzegd of zijn stemrecht voor een bepaalde tijd kwijtraakt.
Het is ronduit cynisch te moeten horen dat Frankrijk en Duitsland met zogenaamd de Europese solidariteit in gedachten, een economische regering willen opzetten. Terwijl juist deze landen in 2005 alles op alles zetten om waarschuwingen en sancties te ontlopen en zich nu nog steeds de maat niet willen laten nemen. Zij zouden zich moeten realiseren dat het nakomen van afspraken de kern is van Europese solidariteit.
Regels dienen voor alle landen, groot of klein, rijk of arm, te gelden. Wie de regels overtreedt, moet daarvan de gevolgen aanvaarden. Dat parijs en Berlijn daar nog steeds niet aan willen, voelen de financiële markten feilloos aan.
Wij hebben geen nieuwe instellingen nodig, geen economische regering, geen eurobonds, geen begrotingsautoriteit onder de Europese Raad, geen ongrondwettelijke soevereiniteitsoverdracht, maar een aangescherpt stabiliteitspact, waarvan de naleving door de lidstaten door een onafhankelijk lid van de Europese Commissie wordt afgedwongen.
Deze eurocommissaris zou dezelfde bevoegdheden moeten krijgen als de commissaris voor de Mededinging en dat is het onafhankelijk van de besluitvorming door de Europese instellingen kunnen opleggen van strafmaatregelen. De toenmalige Mededingingscommissaris Neelie Kroes soebatte ook niet met de bedrijven die de mededingingsregels of lidstaten die de regels voor staatssteun hadden overtreden.
Indien de automatische sancties worden aanvaard, kan de Griekse crisis weer tot haar proporties worden teruggebracht. De oplossing is het saneren van een niet functionerende, relatief kleine economie en het disciplineren van de Griekse politiek.
Het uitvoeren van het noodplan van de Griekse regering moet naar letter en geest gebeuren. Nu staat het enkel nog op papier. Het IMF heeft op dit gebied een reputatie opgebouwd. Het Europese Financial Stability Facility (EFSF) en later het European Stability Mechanism (ESM) kunnen veel van deze internationale collega leren. In zo’n scenario is het te verdedigen dat de eurozone Griekenland redt. Dit mede omdat Griekenland destijds tot de eurozone werd toegelaten, terwijl er grote twijfel bestond of het land wel aan de voorwaarden kon voldoen. Eenieder wist destijds dat Griekenland een slechte reputatie had op het gebied van gezonde overheidsfinanciën en uitblonk in creatief boekhouden.
Griekenland helpen is geen daad van solidariteit, maar van welbegrepen eigenbelang van de landen die Athene tot de muntunie toelieten. Indien het stabiliteitspact, op basis van automatische sancties, wordt aangescherpt, dan kunnen we de Griekse sanering er wel bij hebben, want het vertrouwen van de financiële sector in de oplossing van de Griekse crisis hangt samen met het vertrouwen in een structurele oplossing voor het effectief naleven van het stabiliteitspact. Het is pijnlijk en kostbaar, maar het is niet anders. De alternatieven zijn pijnlijker en schadelijker, ook voor Nederland. Zonder aangescherpt stabiliteitspact is het dweilen met de kraan open.
Uiteindelijk vergt het oplossen van de eurocrisis Duits leiderschap in de eurozone. Duitsland moet zich als dominante economie in de eurozone daarbij niet op Frankrijk verlaten, maar een bondgenootschap smeden tussen de sterke economieën in de eurozone, het Europees Parlement en de Europese Commissie om een stabiliteitspact met tanden, dus met automatische sancties, af te dwingen.
Hans van Baalen is delegatieleider van de VVD in het Europees Parlement en is president van de Liberale Internationale
Deel dit bericht: