Vijf cruciale beslissingen voor de eurotop volgens GroenLinks

Met dank overgenomen van B. (Bas) Eickhout i, gepubliceerd op donderdag 20 oktober 2011.
Vijf cruciale beslissingen voor de eurotop volgens GroenLinks
Bron: Groenlinks

De verwachtingen voor de eurotop aanstaande zondag zijn hooggespannen. Regeringsleiders zullen grote stappen moeten zetten om de brand in de eurozone op een duurzame manier te blussen. GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout zet de vijf cruciale beslissingen op een rij voor een doorbraak ten opzichte van de huidige crisissituatie.

  • 1. 
    Versterking van de kapitaalbuffers van banken: Europees en democratisch

Wanneer we opnieuw banken steunen met overheidsgeld, dan moet de belastingbetaler daar zeggenschap voor terugkrijgen. Aan te hoge salarissen, bonussen en belastingontwijking moet een einde komen. In ruil voor de steun moeten banken voldoende geld blijven investeren in bedrijven om de economie te stimuleren.

Er is een Europese coördinatie nodig voor het herkapitaliseren van banken, om nieuwe scheefgroei tussen banken uit Duitsland en Frankrijk te voorkomen. Zo nodig kan dat via het tijdelijke noodfonds. De problemen met banken en de eurocrisis zijn immers nauw verbonden. Als landen afzonderlijk banken blijven redden, dan leidt dat opnieuw tot maandenlange onzekerheden op de beurs. De Europese bankautoriteit moet regels stellen aan het waarderen van staatsobligaties op de balansen van banken op basis van nieuwe risico-inschattingen.

  • 2. 
    Overtuigende oplossing voor de acute schuldencrisis
  • De schulden van Griekenland moeten worden geherstructureerd tot een niveau dat redelijkerwijs draaglijk is voor Griekenland, gebaseerd op de momenteel geldende marktwaarde van Griekse obligaties.
  • De bluskracht van het noodfonds moet worden flink worden verhoogd om te voorkomen dat de eurobrand zich verder uitbreidt en dat bijvoorbeeld Italië en Spanje de rente op staatsobligaties niet meer kunnen betalen. Hoe groter het blusvermogen van het fonds, hoe kleiner de kans dat de financiële markten het op de proef zullen stellen. Om speculaties tegen staatsobligaties tegen te gaan, moeten we op lange termijn euro-obligaties invoeren.
  • De schuldsanering van Griekenland en de bezuinigingen in andere Zuid-Europese landen moeten samengaan met een gecoördineerd Europees, groen en sociaal investeringsprogramma voor hernieuwbare energie, energie- en grondstoffenbesparing en het onderwijs. De neerwaartse spiraal, waarbij economische krimp telkens nieuwe bezuinigingen nodig maakt, moet worden doorbroken.
  • 3. 
    Consequente regulering van banken en financiële markten
  • We hebben een Europese aanpak nodig van banken die "too big too fail" zijn. Om te voorkomen dat we in de toekomst opnieuw banken met publiek geld moeten redden, moeten banken zich opsplitsen in
  • een onderdeel dat duurzaam investeert in waarde volle onderdelen van de economie en die te belangrijk zijn om failliet te gaan, en in
  • een onderdeel dat risicovol kan speculeren.
  • Ondoorzichtige en speculatieve financiële producten moeten worden verboden.
  • Er moeten hogere kapitaalbuffers voor banken komen, zodat zij ook bij economisch zwaar weer op eigen benen kunnen blijven staan.
  • 4. 
    Sociale lasten eerlijk delen
  • Een ferme aanpak van de sociale ongelijkheid die is ontstaan tijdens de crisis mag niet langer uitblijven. We verwachten bij de eurotop een duidelijk signaal, juist ook aan de mensen die in de crisislanden wonen. Zij betalen nu een hoge prijs voor de fouten van hun politici.
  • De belasting op financiële transacties voor de hele Europese Unie moet niet langer tegengewerkt worden door de Britse en de Nederlandse regering.
  • De bezitters van grote vermogens zijn ondersteund met dure bankenreddingen. Zij moeten nu ook een bijdrage leveren in het financieren van de kosten van de crisis, bijvoorbeeld door middel van een door de Europese Unie gecoördineerde vermogensheffing.
  • 5. 
    Op weg naar een nieuw Europees verdrag

De regeringsleiders moeten de eerste stappen zetten richting een verdragswijziging die de muntunie een steviger politiek fundament geeft en die betere democratische controle daarop mogelijk maakt.

De enige manier om tot een verdragswijziging te komen is via een Europese Conventie: Een forum van nationale parlementariërs, Europarlementariërs en regeringsvertegenwoordigers. Daarin moet op een democratische manier vorm worden gegeven aan een Europese economische regering. Het nieuwe verdrag moet onder meer de invoering van euro-obligaties en minimumtarieven voor belastingen op kapitaal en vervuiling vergemakkelijken.