Plattelanders nemen macht in Den Haag over - Hoofdinhoud

De Tweede Kamer werd vanmorgen bezet door een stroom plattelanders uit alle windstreken, die er een eigen plattelandsparlement georganiseerd hadden. Een aantal kamerleden, waaronder ik, volgde de debatten en gaf commentaar op de conclusies.

veel dorpsverenigingen zijn bezig met lokale initiatieven voor duurzame energie. Hoonhorst was in 2010 het meest duurzame dorp van Overijssel

Waar ging het over? Eigenlijk vooral over sociale samenhang en lokale democratie. Net als in de steden voelen veel mensen op het platteland zich niet gehoord door de overheid. Te veel plannen worden top-down “uitgerold”, waarna de lokalo’s pas in een laat stadium geïnformeerd worden. Dat leidt tot frustratie en verzet. Het plattelandsparlement pleitte voor écht overleg in een vroeg stadium, waar vervolgens wat mee gedaan wordt.

Bij duurzame energieprojecten ontstaan vaak grote tegenstellingen omdat een klein aantal initiatiefnemers de vruchten plukt van een project, terwijl de omwonenden vaak alleen de nadelen ervaren. Tijdens een workshop over duurzame energie werd daarom de aanbeveling gedaan dat bij lokale duurzame energieprojecten (boven een bepaalde schaal) een minimumpercentage van de eigendom ook zou moeten berusten bij de lokale gemeenschap: individueel of collectief, in de vorm van een coöperatie. Zo profiteert de omgeving ook van de baten van een project.

Veel plattelanders zijn positief over het idee van de energiecoöperaties, waarbij mensen uit een dorp gezamenlijk geld steken in een duurzaam project. Een andere aanbeveling van het parlement is het bevorderen van dergelijke initiatieven door vrijstelling van energiebelasting bij coöperaties ook vóór de meter mogelijk te maken. Zo kan je gezamenlijk zonnepanelen leggen op een gunstig gelegen dak bij de plaatselijke boer, zonder energiebelasting te betalen. Nu is dat alleen mogelijk als de panelen op je eigen dak liggen.

Natuurlijk kwamen er ook andere thema’s aan de orde, zoals de krimp en de vergrijzing. Plattelandsjongeren.nl (de jongerenorganisaties op het platteland) gaven een workshop over hun activiteiten in 230 kleine kernen. Heel veel gezellige initiatieven, soms met een serieuze ondertoon. Zo probeert de Zuipkeet van het jaar verkiezing het overmatig drankgebruik wat hoger op de mentale agenda van jongeren te krijgen.

Het is spijtig dat dorpsverenigingen, die grotendeels op vrijwilligers draaien, stevig getroffen worden door allerlei bezuinigingen in Den Haag, maar ook bij de provincies en gemeenten. Met één euro bezuiniging op het dorpshuis richt je vaak voor tien euro aan ellende aan, doordat vrijwilligers ontmoedigd worden en afhaken. Aan de andere kant blijken de plattelanders opvallend inventief om keer op keer nieuwe listen te bedenken om het hoofd boven water te houden