Vier compromissen van Merkozy geen antwoord op eurocrisis - Hoofdinhoud

Bron: GroenLinks Europa

De eerste berichten over de ontmoeting van de Duitse bondskanselier Angela Merkel en de Franse president Nicolas Sarkozy (samen Merkozy) zijn niet bemoedigend. Er lijken vier compromissen te zijn gesloten die plaats zouden moeten krijgen in een nieuw EU-verdrag. Die compromissen geven geen antwoord op de acute crisissituatie en borduren voort op de falende antwoorden op de crisis tot nu toe. De uitruil van Duitse en Franse belangen levert een onbevredigend resultaat op. Een GroenLinks-analyse van de vier compromisvoorstellen.

• 1. 

  Merkozy wil automatische sancties voor landen met een begrotingstekort hoger dan drie procent.

Het hervormde stabiliteits- en groeipact (vorig jaar in gang gezet) bevat al meer automatisme voor begrotingszondaars. Maar Sarkozy en Merkel zorgen zelf na overleg in 2010 in Deauville ervoor dat de nationale regeringen greep hielden door de controle van de Europese Commissie af te zwakken tot 'halfautomatische' sancties. Nadat de crisis totaal is ontspoord lijken ze daar nu dan eindelijk op terug te komen.

GroenLinks en ook het Europees Parlement pleiten al sinds het begin van de crisis voor automatisch sancties. Voor de toekomst is het een goede zaak dat Merkel en Sarkozy op hun fouten terugkomen. Maar zoals ook de meeste economen zeggen: de crisis is op dit moment te ver gevorderd om die met nog strengere bezuinigingen alleen op te lossen.

• 2. 

  Merkozy wil een gouden regel van begrotingsevenwicht in de nationale wetgeving van eurolanden.

Opnieuw een maatregel voor strengere begrotingscontrole. Ook dit voorstel is helemaal niet nieuw. Eerder dit jaar werd het Euro Plus-pact gesloten waarin deze gouden regel al wordt geopperd. Terwijl de bezuinigingen zich opstapelen in zowel sterkere als zwakkere eurolanden, lijken Merkel en Sarkozy niet te willen inzien dat aan de crisis een bredere fout ten grondslag ligt: een groeiende kloof in de eurozone die niet alleen met begrotingsdiscipline is aan te pakken.

Zonder een Europese aanpak die de sterke verschillen tussen de eurolanden verkleint, is het dweilen met de kraan open. Merkozy zou zich moeten inzetten om de race to the bottom bij de overheidsinkomsten te stoppen door Europese belastingcoördinatie en door het scherper aanpakken van de bankensector. Een gouden regel mag stoer klinken: het geeft ons nu op geen enkele manier antwoord op de vraag hoe en door wie er op dit moment slim en duurzaam geïnvesteerd kan worden zodat Europa niet verder in een recessie wegzakt.

• 3. 

  Merkozy wil een maandelijks crisistreffen van regeringsleiders.

De onderling verdeelde regeringsleiders van de Europese Unie hebben sinds het uitbreken van de schuldencrisis bewezen totaal ongeschikt te zijn als effectief crisisbestuur. Eurotop na eurotop heeft geen enkele rust gebracht op de financiële markten en mondde steeds weer uit in het vooruitschuiven van de hete aardappels. Precies daar lijken Merkel en Sarkozy nu mee willen door te gaan. Een echt effectief crisisbestuur zou gevormd moeten worden door de Europese Commissie die als enige het belang van de Europese Unie en de eurozone als geheel kan verdedigen, uiteraard met democratische controle door het Europees Parlement.

• 4. 

  Merkozy wil geen euro-obligaties en respect voor onafhankelijke ECB.

Merkel en Sarkozy wijzen euro-obligaties voorlopig helemaal af. Het voorstel van de Europese Commissie toont juist aan dat euro-obligaties zorgen voor gunstige rentes en voor een stabiele obligatiemarkt. Een lichtpuntje is dat Merkel haar harde positie over de rol van de Europese Centrale Bank (ECB) enigszins lijkt te versoepelen. Merkel en Sarkozy kwamen overeen om zich niet uit te laten over het opvoeren van de aankoop van staatsobligaties door de ECB. Frankrijk zal er niet om vragen en Duitsland zal niet dwars gaan liggen. Een grotere rol voor de ECB is noodzakelijk, want alleen de ECB kan er met ongelimiteerde middelen voor zorgen dat houders van obligaties van eurolanden een absolute garantie wordt geboden dat zij hun uitstaande leningen terugkrijgen.

Lees het laatste nieuws over de eurocrisis in ons dossier Eurocrisis.