Terug naar de onderhandelingstafel - Hoofdinhoud
Linksom of rechtsom, we hebben de Britten nodig en zij ons. De leiders moeten met de Britten verder onderhandelen, in plaats van stoer door te gaan zonder Groot-Brittannië. Opnieuw aan tafel dus. En ophouden met die belachelijke oorlogsretoriek. Deze peperdure en asociale ruzie moet worden bijgelegd. Dat schrijf ik in een opiniestuk in de Volkskrant. Hieronder het volledige stuk, zoals verschenen in de krant van 21 december.
De Europese top van regeringsleiders van 9 december moest een oplossing bieden voor de eurocrisis. In plaats daarvan barstte de EU en werd het isolement van Groot-Brittannië niet voorkomen. David Cameron en Nicolas Sarkozy hebben er om zeer verschillende politieke redenen op aangekoerst. We zijn nu verder weg van een oplossing dan voor de vorige top, terwijl we toen ook al afdreven naar de rand van wat nog weloverwogen beleid mag heten. Het voorstel om nu met 26 lidstaten verder te gaan, houdt enerzijds de druk op de ketel van de begrotingsdiscipline die er centraal in staat. Niet aan dit nieuwe verdrag meedoen zou nog meer chaos kunnen scheppen. Het maakt anderzijds de constructie ook complexer en dus instabiel.
Nodig: groei stimuleren, werkloosheid aanpakken...
Het blijft bovendien een zwaktebod, want het leidt af van het echte probleem dat er nog altijd geen gezamenlijk plan ligt om uit de crisis te komen. Geen plannen om de groei te stimuleren en om werkloosheid tegen te gaan, geen aanpak van de financiële sector. Alleen over rechts bezuinigen zijn de regeringsleiders het min of meer eens. De top was een afgetekende mislukking die is gemaskeerd met een verdragje. De enige conclusie moet zijn: snel terug naar de onderhandelingstafel. Met Groot-Brittannië, want dat land is te belangrijk in de EU om achteloos te zien afdrijven.
Na iedere top veren de markten even op om daarna weer in hun neerwaartse spiraal verder te gaan. Het heeft alleen geen enkele zin om ons af te vragen hoe we 'de markten' weer vertrouwen kunnen geven. De vraag is eerder hoe we Europese burgers vertrouwen kunnen geven in hun toekomst, om te beginnen met het vertrouwen dat niet de financiers, maar wijzelf besluiten wat er in onze democratieën en in de EU gebeurt. De financiële markten overtuig je alleen maar door gezamenlijk achter het europroject te staan en speculeren op neergang en uiteenvallen zinloos te maken. We moeten zelfvertrouwen uitstralen en werken aan een solide en geloofwaardig plan, gebaseerd op de erkenning van onze lotsverbondenheid.
Dat kon vorig jaar al door Griekenland veel eerder bij te staan met een noodplan. Maar de Grieken moesten maanden wachten want wij waren 'gekke Henkie' niet. Nu wordt Griekenland kapotbezuinigd, moeten Spanje en Italië astronomische rentes betalen, is Frankrijk op weg de hoogste kredietstatus te verliezen en begeeft Nederland zich in een recessie. Aangevoerd door rechts en bang Europa zijn we de gekke Henkie van de wereldeconomie geworden.
... een sterkere rol voor de Europese Commissie ...
Van bankencrisis naar begrotingscrisis naar bestuurscrisis. Politici denken wel vaker dat ze er zijn om problemen te vervangen door nieuwe problemen. De jongste top was een hoogstandje in die vaardigheid. Dat verdragje is, zo blijkt uit de eerste ontwerptekst, nauwelijks meer dan een herhaling van de nieuwe begrotingsregels die door het Europese Parlement zijn goedgekeurd en deze maand al in werking zijn getreden (het zogenoemde 'sixpack'). Alleen kan Frankrijk zich nog steeds niet neerleggen bij een eurocommissaris die de nationale begrotingen controleert. Het verdragje van de 26 is dan ook niet meer dan een compromis tussen Frankrijk, dat de Europese Commissie zoveel mogelijk wil kortwieken, en Duitsland, dat strenge begrotingsdiscipline wil opleggen in de wetgeving van elke lidstaat.
Maar dat nieuwe verdrag moet volgens het ontwerp passen bij het Verdrag van Lissabon. Een juridische janboel, want de Europese Commissie krijgt hier opeens een heel onduidelijke rol. Dat brengt het levensgrote risico met zich mee dat de zwaargewichten Frankrijk en Duitsland nog meer de baas worden dan ze al zijn, en dat is niet in het belang van kleinere lidstaten zoals Nederland. Premier Rutte moet zich daarom niet passief opstellen. Hij moet keihard blijven opkomen voor een sterkere rol voor de Europese Commissie, ook in dit nieuwe verdrag.
... Europese regulering van de financiële sector ...
Dramatischer nog is dat deze top opnieuw niets heeft gedaan om de financiële sector Europees te reguleren. Banken staan er belabberd voor. Er is geen financiële dam (firewall) gebouwd tegen catastrofes. Spanje bloedt financieel leeg omdat beleggers wegrennen naar Noord-Europa of naar andere continenten. Dat kan pas stoppen als ofwel de ECB meer armslag krijgt, ofwel als euro-obligaties worden ingevoerd waar al twee jaar terecht voor wordt gepleit - en dat vraagt om een verdragswijziging die er maar steeds niet komt.
Het wantrouwen in de financiële sector slaat nu over naar de hele economie. Nederland krijgt er volgend jaar 90 duizend werklozen bij. In plaats van crisismaatregelen te treffen en zoveel mogelijk mensen aan het werk te houden, kiest dit rechtse Europa voor extra bezuinigen. Dat kan anders, als de Europese leiders eindelijk weer eens gebruik durven te maken van hun gezamenlijke kracht in plaats van eindeloos verdeeldheid uit te stralen.
... en de Britten
Linksom of rechtsom, we hebben de Britten nodig en zij ons. De leiders moeten met de Britten verder onderhandelen, in plaats van stoer door te gaan zonder Groot-Brittannië. Opnieuw aan tafel dus. En ophouden met die belachelijke oorlogsretoriek. Deze peperdure en asociale ruzie moet worden bijgelegd.
Bron afbeelding: SXC / KillR-B