Strijd tegen mensenhandel vereist Europese aanpak - Hoofdinhoud
Door Emine Bozkurt. Mensenhandel is een fundamentele schending van de mensenrechten. Het is een moderne vorm van slavernij en komt in de meeste gevallen pas aan het licht bij meldingen van onder andere geweld tegen vrouwen, illegale prostitutie of geld- en drugshandel. In de laatste jaren is het aantal slachtoffers van mensenhandel gestegen en de gemiddelde leeftijd van de slachtoffers gedaald. Het aantal mensen dat slachtoffer is geworden van mensenhandel wordt geschat op 12,3 miljoen.
Europese aanpak
Mensenhandel heeft een aanzienlijke grensoverschrijdende dimensie. Daarom vereist dit fenomeen een Europese aanpak. Om effectief de strijd aan te gaan met mensenhandel, moeten de EU-lidstaten hun inspanningen op elkaar afstemmen en internationaal samenwerken. Verschillen in juridische aanpak in de lidstaten staan gecoördineerde actie in de weg en belemmeren de internationale rechtshandhaving en justitiële samenwerking. Dat vraagt naast strafbepalingen, ook om preventieve maatregelen en de bescherming van slachtoffers.
Mede door alle bovengenoemde redenen hebben wij in het Europees Parlement, samen met de Europese Commissie en de Raad nieuwe wetgeving gemaakt ter voorkoming én bestrijding van mensenhandel en ter bescherming van slachtoffers. In het Europees Parlement hebben twee parlementaire commissies meegeschreven aan deze wetgeving: de commissie voor burgerlijke vrijheden en de commissie voor de rechten van de vrouw. De reden hiervoor is dat 98 procent van de seksueel uitgebuite slachtoffers van mensenhandel vrouwen en meisjes zijn.
Als lid van beide parlementaire commissies kan ik zeggen dat wij voorstellen hebben gedaan om te zorgen dat er meer nadruk wordt gelegd op de situatie van vrouwelijke slachtoffers en vooral op de situatie van kwetsbare groepen, zoals slachtoffers van verkrachting, marteling etc. Onze belangrijkste inzet was de versterking van de maatregelen met betrekking tot vrouwen en kinderen. Dit laatste omdat ongeveer 20 procent van alle slachtoffers van mensenhandel kinderen zijn.
Bescherming en bijstand aan slachtoffers
De eerste stap is het verstrekken van bescherming en bijstand aan de slachtoffers van mensenhandel. Als dit niet gebeurt, kunnen de slachtoffers nota bene gestraft worden voor daden die zij onder levensbedreiging hebben moeten uitvoeren. In sommige gevallen worden slachtoffers behandeld als criminelen, worden zij gearresteerd en het land uitgezet zonder ook maar iets van de noodzakelijke bijstand te krijgen die zij juist nodig hebben. In veel gevallen wordt het recht op privacy van het slachtoffer en vertrouwelijkheid niet gerespecteerd. Dit veroorzaakt het zogenaamde proces van revictimisatie - het dubbel slachtoffer worden: eerst worden ze al slachtoffers van mensenhandel, en daarbovenop wordt hen eveneens het recht op bescherming ontzegd en de bijstand die ze broodnodig hebben niet verleend omdat ze niet gezien worden als slachtoffers. Daarom pleiten wij voor verplichte training van gezondheidsmedewerkers, arbeidsinspecteurs, politie, douane en sociale dienstmedewerkers om slachtoffers van mensenhandel te herkennen en beter bij te staan.
Hiernaast moeten EU-lidstaten meer doen om moderne slavernij te ontmoedigen, onder meer door bewustmakingscampagnes, onderwijs en opleiding. Alle initiatieven moeten volledig geïntegreerd worden met het genderperspectief. Een heel effectieve bewustmakingscampagne was het initiatief van actrice Emma Thompson in de vorm van een kunstinstallatie: Journey. Door gebruik te maken van zeven containers illustreerde Journey de brutale en aangrijpende ervaringen van vrouwen die in de seksindustrie werden gekocht via mensenhandel. Deze kunstinstallatie kwam ook naar Nederland. Daar, in het centrum van de Nederlandse regering naast het Binnenhof, heeft Journey burgers geschokt door te laten zien wat de slachtoffers van mensenhandel ervaren van begin tot eind.
Mensenhandel in Nederland
Mensenhandel bestaat namelijk ook hier in Nederland. En niet alleen in de vorm van een kunstinstallatie. In 2010 waren er 993 geregistreerde slachtoffers van mensenhandel in Nederland. Voor dit jaar wordt er een substantiële toename verwacht. Op dit moment is al sprake van 775 geregistreerde meldingen. Van januari tot en met september 2010 hadden 127 slachtoffers opvang nodig. In dezelfde periode in dit jaar zijn dat er al 204. Als gevolg van deze toename kunnen de bestaande opvangvoorzieningen in Nederland de toestroom niet meer aan.
De nieuwe Europese wetgeving is een waardevolle bijdrage aan de strijd tegen mensenhandel. Echter, wetgeving is één ding, de uitvoering daarvan een ánder. Het belangrijkste is dat de lidstaten de wetgeving nu kracht bijzetten met de nodige maatregelen. Als lid van het Europees Parlement zal ik de aandacht blijven vestigen op dit fenomeen en zal ik ervoor zorgen dat alle wetgeving die aangenomen is op Europees niveau met betrekking tot mensenhandel genoeg aandacht besteedt aan de specifieke situatie van vrouwen en kinderen als slachtoffers van mensenhandel.
Bron afbeelding: European Parliament Audiovisual