Eurocommissaris Reding brengt geen redding - Hoofdinhoud
Afgelopen maandag verscheen een stuk van mijn hand in NRC Handelsblad in reactie op een opiniestuk vorige week van Eurocommissaris Viviane Reding.
Het in NRC verschenen stuk was een ingekorte versie van mijn volledige reactie, die hieronder te lezen is.
Het was goed om in deze krant te lezen dat Eurocommissaris Viviane Reding onderkent dat de Europese Unie de harten van de burgers nog niet heeft veroverd. Haar oproep om te leren van de fouten uit het verleden deed bij mij even de hoop rijzen.
Helaas vervalt het vijfpuntenplan dat zij presenteerde in precies diezelfde fouten waarvan we zouden moeten leren. Reding roept op tot een open debat, maar presenteert ook alvast de uitkomst; een politieke unie, meer federalisme en de Europese Commissie en het Europarlement als echte regering van Europa. De harten had de Europese Commissie al niet veroverd, maar nu dreigt ze ook haar hoofd te verliezen.
Nog los van het feit dat haar dromen de mijne niet zijn, zijn haar vijf punten ook gebaseerd op een verkeerd beeld van de relatie tussen de Europese Unie en de mensen die in Europa leven. De Europese Unie is niet een doel op zich dat de mensen moeten dienen. De Europese Unie is een middel dat eraan kan bijdragen dat haar lidstaten zo goed mogelijk de mensen kan bedienen. Europa moet, net als elk ander bestuur, elke dag haar meerwaarde bewijzen. Europa moet haar democratisch gebrek oplossen. En Europa moet een tempo aanhouden dat de mensen kunnen bijhouden.
Europa staat vooral goed bekend om het vrije marktverkeer. Dit heeft de mensen in Europa beduidend meer welvaart gebracht en meer kansen geboden. Ambities van studenten, ondernemers en werknemers stuiten niet meer op landsgrenzen en protectionisme van de verschillende staten. De economie is de motor van de Europese Unie. Nu het op dat gebied tegenzit en moeilijker is om mensen van haar meerwaarde te overtuigen, moet de Unie niet gaan vluchten in andere zaken. De Unie moet zich juist nu richten op het verder verbeteren van de economische kracht van Europa. Niet op het verdelen van geld, het dromen van federalisme en het lanceren van plannen waar niemand op zit te wachten.
De interne markt is nu nog maar voor 40% vrij. Er is dus nog heel wat te winnen en te verdienen. De Europese Commissie waar Viviane Reding deel van uitmaakt heeft hierin een sleutelrol. Het aanspreken van landen die hun afspraken niet nakomen en de markt belemmeren, het versneld afronden van voorstellen die al klaar liggen en het openen van de digitale markt.
Henry Kissinger verzuchtte ooit dat hij niet één nummer had om Europa te bellen. En bedrijven als Apple, Google, Spotify, Amazon en Netflix zijn er nu ook achter dat er voor Europa niet één e-mail adres bestaat. Om die ene markt van ons te betreden moeten ze 27 processen door. Juist dat belemmert onze economie.
Zelfs als de EU door deze maatregelen haar economische meerwaarde aan de mensen bewijst, blijft haar democratisch gebrek knagen. De Europese Unie kent een complexe structuur waarbij het voor mensen niet helder is wie nu waarover beslist. De afstand tussen de mensen en hun volksvertegenwoordigers in Brussel wordt als erg groot ervaren. De oplossing van Viviane Reding volgt helaas precies hetzelfde spoor. Ingewikkelde abstracte structuren optuigen en dan op het laatst ineens per referendum mensen te dwingen ‘to take it or leave it’.
De sleutel naar versterking van de Europese democratie ligt bij de nationale parlementen. De Europese besluitvorming moet niet gezien worden als apart proces. Het is ook niet zo dat we maar eens in de zoveel jaar bij een verdragswijziging in het Europese besluitvormingsproces betrokken zijn. Dat is dagelijkse kost voor vrijwel alle kamerleden op alle terreinen. Het moet de mensen duidelijk zijn dat Brusselse regels net zo van belang zijn voor hoe we het in Nederland regelen als Haagse regels. Ons parlement moet daarin haar rol actiever op zich nemen. Dan zijn voor de Nederlanders ook dezelfde politici herkenbaar en aanspreekbaar op alles wat hen raakt.
De Europese Unie kent geen vaststaand einddoel waarvoor ‘de harten van de burgers’ veroverd moeten worden. Het is een middel om onze samenleving vorm te geven waarbij de democratie van lidstaten de hoofdzaak is.
Klaas Dijkhoff is woordvoerder Europese Zaken voor de VVD Tweede Kamerfractie
bron foto: steamtalks