Reactie VVD eindrapport Parlementaire Enquêtecommissie Financieel Stelsel. - Hoofdinhoud
in VVD, Mark Harbers, Financiën
Op woensdag 11 april 2012 presenteerde de Parlementaire Enquêtecommissie Financieel Stelsel haar eindrapport.
De commissie heeft onderzoek gedaan naar de crisismaatregelen die de toenmalige regering nam tijdens de kredietcrisis in het najaar van 2008.
In het rapport concludeert de commissie dat de Nederlandse autoriteiten grote fouten hebben gemaakt bij de miljardeningrepen rond Fortis/ABN AMRO en ING. Beide financiële instellingen kwamen in het najaar van 2008 door eigen toedoen in ernstige problemen waardoor de financiële stabiliteit in Nederland in gevaar kwam. De Staat werd gedwongen tot grootschalige reddingsacties. Het ministerie van Financiën en de Nederlandsche Bank (DNB) waren onvoldoende voorbereid op een crisis van een dergelijke omvang en werden er door overrompeld. De Tweede Kamer werd veelal te laat en onvolledig geïnformeerd.
De enquêtecommissie heeft eveneens de balans opgemaakt van andere maatregelen die de Nederlandse autoriteiten in de periode eind 2008, begin 2009 aangaande de financiële crisis hebben genomen. Zo noemt de enquêtecommissie het besluit om de dekking van het depositogarantiestelsel voor spaarders te verhogen van 40.000 naar 100.000 euro verstandig. De noodzaak om de spaartegoeden van Nederlanders bij de omgevallen IJslandse bank Icesave te garanderen staat volgens de commissie niet vast. Maar zij heeft er, gezien de maatschappelijke onrust, wel begrip voor en noemt deze maatregel een verantwoord risico. Het instellen van een faciliteit voor kapitaalverstrekking aan banken en verzekeraars, waarvoor 20 miljard euro beschikbaar was gesteld, was volgens de commissie een nuttige en noodzakelijke maatregel. Dat geldt ook voor de garantieregeling voor bancaire leningen met een plafond van 200 miljard euro.
De commissie doet twintig aanbevelingen over de financiële sector, over de informatievoorziening aan de Tweede Kamer en de voorbereidingen op mogelijk toekomstige financiële crises. Ook beveelt de enquêtecommissie aan dat het kabinet, wanneer het budgetrecht van de Kamer is geschonden, de plicht krijgt achteraf een verantwoordingsmemorandum op te stellen waarin volledige openheid van zaken wordt gegeven over de genomen maatregelen en de bijbehorende argumenten.
De komende weken wordt het rapport behandeld in de Tweede Kamer. In een eerste reactie namens de VVD-fractie gaf Mark Harbers, financieel woordvoerder, aan dat het goed is dat de commissie nog eens minutieus is nagegaan wat er precies is gebeurd in de turbulente periode in het najaar van 2008. Wat de VVD betreft bevat het rapport voor alle - veelal nieuwe - hoofdrolspelers waardevolle lessen over voorbereidingen op een crisis, informatiestromen en te nemen maatregelen. De VVD-fractie zal de huidige spelers (bewindslieden en toezichthouders) beoordelen op de vraag of de lessen ook worden vertaald in beleid. Overigens geldt daarbij dat in de Eurocrisis, de huidige Minister van Financiën de Tweede Kamer al stap voor stap meeneemt en alle beschikbare informatie met de Kamer deelt. Vanzelfsprekend geldt ook voor de Tweede Kamer zelf dat de beschikbare parlementaire instrumenten goed moeten worden benut.