Europese Commissie is meer dan boekhouder - Hoofdinhoud

Door Thijs Berman. Vandaag heeft eurocommissaris Olli Rehn zijn langverwachte analyse gegeven over het financiële beleid van de lidstaten. Wat Nederland betreft bleef Rehn mild. Ondanks de verwachting dat Nederland met het Lenteakkoord 0.2% boven de 3%-norm uitstijgt (overigens evenveel als bij het PvdA-plan), heeft Rehn aangegeven dat de maatregelen die zijn voorgesteld van hoge kwaliteit zijn en voldoen aan de afspraken van het stabiliteitspact. De eurocommissaris kraakt dus geen juridische noot over een lichte overschrijding van de 3% norm, maar maakt een inhoudelijke, economische afweging. Het gaat volgens Rehn om structurele maatregelen van hoge kwaliteit. Hij uit wel kritiek op het uitblijven van hervormingen op de woningmarkt.

Toch is het nu nog niet mogelijk om af te wegen wat de effecten op langere termijn zullen zijn. De economische groei kan afgeremd worden door de bezuinigingen, en het is onhelder wat er over een jaar gaat gebeuren. Het PvdA-plan biedt wat dat betreft meer duidelijkheid, met beleidsvoorstellen tot 2015.

Interessant is dat Rehn aangeeft dat de eurozone als geheel een aanbeveling krijgt, namelijk het tegengaan van de onevenwichtigheden tussen lidstaten. Dat vereist een inspanning van landen met een handelstekort, maar ook voor landen met een handelsoverschot (zoals bijv. Nederland). Rehn noemt specifiek Duitsland en geeft aan dat het land op 3 punten de binnenlandse vraag zou moeten stimuleren. Allereerst moet het land loonstijgingen accepteren in lijn met de productiviteitsstijging. Daarnaast moet het land meer investeren in onderwijs en onderzoek, en tenslotte zou Duitsland meer moeten doen voor de participatie van vrouwen op de werkvloer via o.m. de uitbreiding van kindregelingen.

Deze aanbeveling is belangrijk omdat het aangeeft op welke manier de Europese Commissie omgaat met de budgetplannen van de lidstaten. Het gaat de Commissie om de financiëel-economische analyse, met als kernvraag of met dit beleid op langere duur begrotingsevenwicht dichterbij komt. Het gaat dus niet allereerst louter om een juridische analyse.

Vandaar ook dat Spanje uitstel heeft gekregen voor het terugbrengen van het begrotingstekort onder de 3 %. Het zou geen economische zin hebben wanneer Spanje met een economische terugval, voor dit jaar en volgend jaar, nog harder zou moeten bezuinigen.

Over Frankrijk was Rehn minder mild, n.a.v. een vraag van de pers. Hij gaf aan dat Frankrijk maatregelen moet nemen om aan haar verplichtingen van volgend jaar te voldoen (i.e. onder de 3% komen). Volgens Rehn is er geen enkele reden waarom Frankrijk haar doelen niet zou halen. Hiermee lijkt hij aan te geven niet tevreden te zijn met het gebrek aan hervormingen in Frankrijk. Ook lijkt hij een signaal naar Hollande uit te doen gaan om intern orde op zaken te stellen.

PvdA-plan

Het PvdA-plan zou, als je dit in ogenschouw neemt, niet door de Commissie zijn afgeschoten. De Commissie heeft al aangegeven dat het Lente-akkoord voldoende is, terwijl verwacht wordt dat Nederland niet onder de 3% komt. Dat is redelijk, aangezien Nederland nog een van die weinige lidstaten is die de economie een beetje kan stimuleren. Pleiten voor een verdere afknijping van de overheidsuitgaven om per se onder de 3% te komen zou voor de eurozone als geheel slecht zijn. Zeker wanneer dat via BTW en lonen zou gaan, waardoor de consumptie verder in zou zakken. Een kleine afwijking (0.2%) is dus wel degelijk mogelijk wanneer de kwaliteit van je plannen van hoog niveau is, dus structureel.

Bron afbeelding: European Parliament Audiovisual