Na tien jaar is het klaar met de weigerambtenaar - Hoofdinhoud
De afgelopen week zijn er in Trouw verschillende opiniestukken verschenen - onder meer van adjunct-hoofdredacteur Van Loenen van dit dagblad - over de vermeende religieuze intolerantie van homo’s en de stem die het COC daaraan zou geven door het voeren van actie tegen weigerambtenaren en voor verplichten LHBT-voorlichting op alle scholen. In reactie daarop schreef ik een opinieartikel dat 17 augustus 2011 in Trouw is gepubliceerd.
Hieronder het opinieartikel zoals dat toegezonden werd naar Trouw:
Na tien jaar is het klaar met de weigerambtenaar
De afgelopen dagen zijn verschillende opiniestukken verschenen over vermeende religieuze intolerantie van homo’s en de stem die het COC daaraan zou geven. Het COC zou actie voeren op ‘een venijnige toon’ of in ‘een hetzerige sfeer’. En dan ditmaal niet tegen moslims, maar tegen CDA-minister Van Bijsterveldt. ‘Omdat zij weigerambtenaren niet wenst te ontslaan en scholen niet wil dwingen tot homovoorlichting’, aldus Trouw (8 augustus jl.).
Als voorzitter van COC Nederland betreur ik het dat de indruk bestaat dat wij intolerantie bestrijden met intolerantie. Want dat is geenszins onze insteek.
Opvallend in alle reacties is dat de auteurs ervan lijken uit te gaan dat de lhbt-gemeenschap een homogene groep is. Men lijkt te denken dat het gaat om een groep seculiere blanke mannen die - om het doel van acceptatie te bereiken - zich zonder blikken of blozen afkeert van moslims, christenen en andere religieuze en etnische minderheden. De werkelijkheid is anders. De gemeenschap van lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen en transgenders (LHBT’s) bestaat uit mensen van alle geslachten, religies, etniciteiten en politieke stromingen. LHBT’s delen twee dingen: hun seksuele gerichtheid of genderidentiteit en het verlangen naar gelijke behandeling. Het COC zal homoseksualiteit nooit gebruiken als stok om etnische of religieuze minderheden mee te slaan. Simpelweg omdat wij zelf ook tot die minderheden behoren.
Wel blijven we ons inzetten om de gedeelde wens naar gelijke behandeling te vervullen. Dat kan ons inziens alleen door problemen te benoemen en oplossingen aan te dragen. Zonder aanziens des persoons en zonder vooroordelen. Dat betekent enerzijds het benoemen van de oververtegenwoordiging van Marokkaanse jongeren bij geweldsdelicten tegen homo’s in Amsterdam. En anderzijds het blootleggen van de invloed van de Heilige Stoel op de overheid en de bevolking in landen als Polen, waardoor discriminatie en homofoob gedrag in stand wordt gehouden. Deze twee punten heb ik ook in het programma ‘Flikker op’ aangestipt.
Tijdens de Pride van afgelopen weekend heeft het COC ervoor gekozen niet met een eigen boot deel te nemen, maar in plaats daarvan onze beperkte middelen in te zetten om de belangen van onze achterban te behartigen met een actie tegen weigerambtenaren en voor verplichte voorlichting op school. Omdat wij ervan overtuigd zijn dat die twee zaken essentieel zijn om gelijke behandeling en het bevorderen van sociale acceptatie te realiseren.
De verplichte voorlichting die wij - gesteund door een ruime meerderheid in de Tweede Kamer - voorstaan, is geen tolerantiedictaat. De voorlichting is bedoeld om scholieren te laten kennismaken met diversiteit in onze pluriforme samenleving. Op dit moment leren scholieren terecht respect te hebben voor de verschillen tussen religies, maar hetzelfde geldt niet voor verschillende samenlevingsvormen die inmiddels een alledaagse werkelijkheid zijn. Hoe scholen die voorlichting invullen maken ze zelf uit - ze zijn enkel verplicht er aandacht aan te besteden. Dat is winst omdat te veel scholen homoseksualiteit nu volledig doodzwijgen.
Onze weerstand tegen weigerambtenaren komt niet voort uit een gebrek aan respect of tolerantie voor de gewetensbezwaren van andersdenkenden. Het komt voort uit de overtuiging dat ambtenaren een neutrale overheid in een pluriforme samenleving vertegenwoordigen en dus de wet zonder onderscheid dienen uit te voeren. Er is geen apart ‘homohuwelijk’ - het huwelijk is opengesteld voor alle paren - en dus gelden er ook geen aparte regels.
Zou het maatschappelijk geaccepteerd zijn als een christen, jood, moslim of iemand vanwege zijn huidskleur door een ambtenaar wordt geweigerd om te huwen? Waarom dan wel als het om twee mannen of twee vrouwen gaat? De overgangsperiode voor hen die reeds deze functie vervulden toen het huwelijk werd opengesteld, heeft nu echt wel lang genoeg geduurd. We zijn tien jaar verder.
Het COC wil daarom dat alle trouwambtenaren in alle gemeenten alle huwelijken sluiten. We staan hier overigens niet alleen in, ook de Commissie Gelijke Behandeling en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten vinden dat in deze kwestie principieel voor non-discriminatie moet worden gekozen.
Onze actie langs de Amsterdamse grachten was respectvol en inhoudelijk. Het COC heeft zich steeds nadrukkelijk uitgesproken voor deelname van minister Van Bijsterveldt aan de grachtenparade en tegen acties gericht op haar persoon. Als voorzitter van COC Nederland heb ik ook de uitnodiging van de minister aanvaard om met haar mee te varen op de staatsboot. Een ideale gelegenheid om het door onze achterban gedeelde verlangen naar gelijke behandeling aan de minister over te brengen. En dat is gelukkig niet onopgemerkt gebleven.
Vera Bergkamp
Voorzitter COC Nederland