VS Verkiezingen in Hete Herfst - Hoofdinhoud

Onderbroken door onze eigen Tweede Kamerverkiezingen volg ik de Amerikaanse Presidentsverkiezingen al een jaar op de voet. Na de fascinerende Republikeinse voorverkiezingen in de winter en de lente is de strijd na een zwoele zomer nu aangeland in de cruciale slotfase van de hete herfst.

De komende vier weken zullen beslissend zijn: krijgt Democraat Barack Obama een tweede termijn of wordt hij van de troon gestoten door zijn Republikeinse uitdager Mitt Romney?

Gedoe

Als u het me een week geleden had gevraagd, had ik mijn geld 'gewoon' op Obama gezet. Natuurlijk, de werkeloosheid in de VS bedroeg 43 maanden op rij meer dan 8% en de economische rapportcijfers zijn nog steeds niet verbluffend.

Maar het was Romney die al maanden in de verdediging zat. De keuze voor de financiële hardliner Paul Ryan als running mate was om de Tea Party tevreden te houden. De Republikeinse Conventie (eind augustus in Tampa, Florida) met een optreden van filmheld Clint Eastwood (...) gaf niet de gehoopte boost. En tot overmaat van ramp lekte een filmpje uit waarin Romney tijdens een fundraising dinner zei dat 47% van de Amerikanen op Obama stemde omdat ze zichzelf als slachtoffer zien en hun uitkeringen willen behouden. Het resultaat van al dit gedoe was dat Romney in alle (circa tien) swing states flink op Obama achterliep in de polls. En door sommigen dus al als kansloos werd weggezet.

Game Changer

Maar zoals zo vaak bij (Amerikaanse) verkiezingen, gebeurde er iets dat het beeld volledig veranderde. De beruchte game changer. Want dat was het eerste televisiedebat zonder twijfel.

Kijk het hier maar eens terug. Sowieso is het een verademing in vergelijking met de Nederlandse verkiezingsdebatten. Geen vragen over vakantiekiekjes maar gewoon anderhalf inhoudelijk debat. Met tijd en ruimte voor het uiteenzetten van standpunten. Al laat de 78-jarige tv-icoon Jim Lehrer van NewsHour de teugels wel erg losjes vieren.

Vanaf de start is duidelijk dat Romney erop gebrand is zijn kans te grijpen. Terwijl Obama zijn eerste twee minuten besteedt aan een beleidsmatige terugblik, begint Romney over mensen die hun baan kwijtraakten en die weer aan het werk willen. Ook noemt hij vijf concrete peilers van zijn 'plan': "energy, trade, schools and skills budget balance en small businesses". Bovendien valt hij Obama hard aan door hem neer te zetten als iemand die een grotere overheid en hogere belastingen wil. Sowieso knap hoe Romney het onderwerp jobs omzet in een debat over taxes, altijd lastiger voor de democratische kandidaat.

'The course of America'

Romney praat consequent over middle income families en small enterprises. Door voorbeelden te noemen van een vrouw uit Ohio, een ondernemer uit St.Louis en zijn eigen vijf zoons, werpt hij zich op als hoeder van Amerikaanse families en de middenklasse. Obama laat het toe (strategie?) terwijl het grote imagoprobleem van Romney nu juist is dat hij geen man van het volk is maar een kille kapitalist met geld op de Kaaiman-eilanden.

Ook debat-technisch waren er grote verschillen. Terwijl Obama de ogen veel neerslaat, traag en weifelend praat en lange zinnen maakt, spreekt Romney in strakke zinnen en is hij er steeds snel bij om zijn opponent op fouten te betrappen. Als Obama praat over 'studies' en 'math' zegt Romney dat de praktijk van de afgelopen jaren de beste bewijslast is. Wie de beide slotpleidooien terugkijkt, ziet direct het verschil (in voorbereiding?). Terwijl Obama zoekend begint, start Romney direct met zijn verhaal door te zeggen dat het niet om deze twee personen of partijen gaat, maar om veel meer, namelijk de koers van Amerika. Dat willen de mensen horen.

Harde kritiek en schuivende polls

De analyses en reacties -van de lange stoet bloggers, columnisten, analisten en volgers- aan het adres van Team Obama waren niet mals. Obama leek onvoorbereid, moe en ongeïnspireerd. Hij was te voorzichtig en te passief, zowel bij het verdedigen als bij het aanvallen. Hij had het onderschat terwijl Romney juist getraind was door de vele debatten van de Republikeinse primaries. Enzovoorts. Het weerwoord van het campagneteam van Obama was mager terwijl types als campaignmanager Jim Messina, strategist David Axelrod en advisor David Plouffe meestal wel weten hoe het frame te zetten.

Dit zie je ook terug in de laatste peilingen waarin Romney terugkomt, al is het volgens veel statistici, rekenmeesters, statentellers en cijferkrakers nog niet genoeg voor Romney.

Hoe dan ook zal het tot 6 november 2012 ongemeen spannend blijven. Volg het hier of lees de vele (online) bronnen, bijvoorbeeld via dit lijstje van Vrij Nederland.