Schaliegas: mooi onder de grond laten zitten - Hoofdinhoud
GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout en Brabants Statenlid Paul Smeulders schreven voor het Brabants Dagblad een opinieartikel waarin ze oproepen om te stoppen met het boren naar schaliegas.
Dankzij de gasbel in het Groningse Slochteren is Nederland een gasverslaafd land. Terwijl in Duitsland de hele economie op groene energie aan het overschakelen is, ligt Nederland nog aan het gasinfuus. En dat terwijl we weten dat ook het Slochterse gas opraakt. Naarstig wordt naar nieuw gas gezocht. Om het laatste beetje gas uit de bodem te persen is een nieuwe manier van gaswinning bedacht. Miljoenen liters water en chemicaliën worden in de bodem gepompt om het zogenaamde schaliegas uit steenlagen vrij te krijgen.
Deze nieuwe ontwikkeling wordt inmiddels op grote schaal toegepast in de Verenigde Staten. De documentaire Gasland laat duidelijk zien dat de lokale bevolking hier niet bij gebaat is: omwoners van de boorputten kregen vervuild of ontvlambaar water uit hun kraan. Toch willen gas- en oliebedrijven er ook in Europa mee aan de slag. Tegen de wens van buurtbewoners in, die vrezen voor de effecten op hun gezondheid en de natuur. Ook in Nederland strijden lokale actiegroepen tegen schaliegasboringen. De vorige minister van Economische Zaken, Maxime Verhagen, heeft daarom een tijdelijke boorstop ingesteld totdat de resultaten van een onderzoek naar de risico's bekend zijn.
Je vraagt je af waarom de nieuwe regering van dat tijdelijke uitstel geen afstel maakt en een moratorium instelt. Nederland bezit namelijk maar tweeënhalf procent van de Europese schaliegasvoorraden (vooral in Noord-Brabant) en is als dichtbevolkt land geen logische locatie voor deze landschapsverwoestende activiteit.
Ondertussen maken ook onze waterbedrijven zich grote zorgen over de effecten van schaliegasboringen, want al die chemicaliën kunnen uiteindelijk via het grondwater in ons drinkwater terecht komen. En laten we niet vergeten dat schaliegas mogelijk schadelijker is voor het klimaat dan steenkolen. Bij de winning van schaliegas komt namelijk het broeikasgas methaan vrij.
Het debat over schaliegas wordt niet alleen in Nederland gevoerd. Terwijl in Frankrijk en Roemenië een moratorium is afgekondigd, wil Polen juist fors gaan investeren in schaliegas om minder afhankelijk te worden van Russisch gas. Om een betere Europese afstemming te krijgen, bepaalt het Europees Parlement deze week haar positie op schaliegasboringen. Twee kampen zijn zichtbaar. De industrie suggereert dat de negatieve publieke opinie over schaliegas komt door een gebrek aan kennis. Schaliegas moet daarom zelfs opgenomen worden in het onderwijs. De milieukant wil juist eerst de risico's in kaart brengen, de regelgeving op orde maken en tot die tijd geen schaliegasboringen toestaan. Het is duidelijk welk kamp wij de komende week steunen.
Maar er is nog een belangrijk argument tegen schaliegaswinning dat minder vaak wordt gehoord: tegen de tijd dat alle risico's afgedekt zijn en de bevolkingen overtuigd, is schaliegas overbodig geworden. Vanaf 2015 zal de Europese vraag naar gas alleen maar afnemen volgens voorspellingen van de Europese Commissie. Schaliegas gaat geen belangrijke rol spelen in de overgang naar een duurzame energievoorziening. We zijn dus veel meer gebaat bij investeringen in de energie van de toekomst: zonnepanelen, windenergie, en aardwarmte. In 2050 kunnen we in Europa al onze energie uit dit soort duurzame bronnen halen. Europa moet juist investeren in een energienetwerk dat waterkracht uit de Alpen, zonne-energie uit Spanje, windenergie van de Noordzee en bio-energie uit Oost-Europa met elkaar verbindt. Noord-Brabant met technologiecentrum Eindhoven heeft hiervoor ongelooflijk veel kennis in handen.
Waarom zouden we nog langer vasthouden aan fossiele brandstoffen die we met steeds meer moeite uit de grond moeten persen? Voordat de Europese en Nederlandse wetgeving is aangepast aan alle mogelijke risico’s van het boren naar schaliegas zijn we vele jaren verder. De Nederlandse regering kan daarom beter investeren in duurzame energie dan geld verspillen aan het risicovolle en overbodige schaliegas. Dat zou ook meteen een grote opluchting zijn voor de inwoners van Boxtel die zich de afgelopen maanden hard hebben verzet tegen de proefboringen. Het wordt tijd dat Nederland zich echt klaar maakt voor een groene energierevolutie. Noord-Brabant heeft daar veel meer bij te winnen dan bij dat beetje schaliegas.